luns, 27 de outubro de 2025

CRUCEIRO AMBIENTAL EN ARRIBES DEL DUERO/ MIRANDA DO DOURO/ZAMORA

 O sábado, 18 de outubro, realizamos un percorrido polo Douro dentro dos Parques Douro Internacional (zona portuguesa) e Arribes do Douro (zona española) No 2015, os dous parques son declarados Reserva da Biosfera pola UNESCO.
Fixemos un cruceiro ambiental partindo do embarcadoiro da Estación Biolóxica Internacional situada na fronteira entre Zamora (España) e Miranda do Douro (Portugal)

A Estación Biolóxica foi creada en 2002 co apoio do ICNF (Instituto para a Conservación da Natureza e a Foresta) de Portugal e tres universidades europeas. No 2006 foi ratificada oficialmente polos Ministros de Exteriores de España e Portugal.

Este cruceiro ambiental percorre os espectaculares acantilados verticais do Douro Internacional na súa fronteira entre España e Portugal

O Douro

Durante o traxecto en barco, unha técnica da Estación Biolóxica foinos explicando os recursoso etnográficos, flora  fauna e xeoloxía dos espectaculares acantilados.
Tivemos a oportunidade de desfrutar cómodamente dunha experiencia única de interpretación medioambiental. O buque hidrográfico, está insonorizado, climatizado e integrado con tonalidades acordes coa paisaxe, cumplindo estándares internacionales de ecoturismo e educación ambiental, que tamén implican o comportamento silencioso dos visitantes a bordo. 
O Douro e a espectacular paisaxe

Vemos na foto uns muros de pedra de antigos bancais onde se cultivan vides, olivos...Hai viños con D.O Arribes.
Nas ladeiras dos acantilados medran tamén as aciñeiras, sobreiras, alvedros, espiños...etc.

Ladeira dun acantilado

A diversidade animal é un dos motivos máis importantes polos que Arribes se declarou parque natural. Destaca o elevado número de aves, tanto nidificantes como invernantes. 

Voitres, aló no pico da pena.

Hai cegoñas negras, voitres, aguias, mouchos, falcóns, garzas, cegoñas brancas...etc

As actividades ecoturísticas da EBI son as únicas de Castela e León e Norte de Portugal recoñecidas na Unión Europea pola E.E.N. —European Ecoturism Network— e as primeiras de toda España en recibir a Certificación de Turismo Familiar xunto ao Museo Thyssen-Bornemisza, a Cidade de Toledo e o Val de Arán. Os seus buques hidrográficos recibiron o 1º Premio Nacional de Turismo e a Medalla Nacional ao Mérito de Portugal polos seus proxectos de ecoturismo e investigación.


 Liques nas rochas que indican a calidade do aire. Aquí é excelente claro, non hai contaminación e por eso medran estas especies vexetais.


No lado dos acantilados portugueses hai máis vexetación. Eso depende das condicións do clima: horas de máis ou menos sol, exposicións aos ventos...


Unha illa artificial  flotante para control de plancton e micro plásticos.



Xa chegando ao final do percorrido vemos alzarse a Sé ou catedral de Miranda do Douro que está moi cerquiña.


MIRANDA DO DOURO
Esta cidade ten un caracter propio porque ata ten un idioma de seu (o mirandés), unha sé ou catedral impoñente nun lugar tan pequeno, a presenza do Douro cos seus impoñentes canóns que se poden contemplar dende varios miradoiros...unha visita case obrigada!!

Que vimos en Miranda do Douro?

PRAZA D. JOÂO III
É o epicentro da localidade, unha praza que a min gustoume moito. Na foto vemos unha escultura duns mirandeses, un home e unha muller cos traxes típicos. O edificio dos arcos é o Museo da Terra de Miranda.
Escultura dos mirandeses na praza D. Joâo III

Na foto seguinte, vemos á dereita a Cámara Municipal ou Concello.


A CATEDRAL
A poucos metros da praza anterior atopamos a Sé ou Catedral que realmente non é tal. Foi catedral ata 1780, ano no que a sede episcopal foi trasladada a Braganza. Actualmente está catalogada como concatedral.



Fecha
FuenteSé Catedral de Miranda do Douro - Portugal
AutorVitor Oliveira de Torres Vedras, PORTUGAL
Ubicación de la cámara41° 29′ 36.52″ N, 6° 16′ 25.01″ O 

Dentro da concatedral pódese ver o Menino Jesus da Cartolinha. Trátase dunha talla duns 40 centímetros que representa ao Neno Xesús, pero cun vestiario totalmente laico que vai cambiando ao longo do ano. Esta figura converteuse no  símbolo de Miranda do Douro e a lenda di que se lle apareceu ás tropas portuguesas para darlles valor e forza cando a cidade estaba asediada polo Exército español. Outra lenda ten máis que ver coa forma na que está vestido. Dise que un xoven oficial portugués de Miranda estaba a punto de casarse cando morreu na batalla contra as tropas españolas. Para honrar a  súa memoria, a súa noiva ofreceu á figura do Neno Xesús o uniforme que ía  lucir o seu futuro marido o día da voda.

                          O Meninho Xesús da Cartolinha

MIRADOIRO DA SÉ
Detrás da catedral temos o miradoiro que permite contemplar o acantilado dos liques e o lugar onde embarcamos para o cruceiro ambiental.
Vistas dende o Miradoiro da Sé

RESTOS DO CASTELO
Data do S. XIII e foi desmantelado durante a Guerra dos Sete Anos no S. XVIII.
Restos do Castelo de Miranda do Douro

A explosión de máis de 17000 kilos de pólvora (S. XVIII) que se gardaba no interior do castelo levou pordiante a construcción e a morte de centos de persoas.
Restos do Castelo de Miranda do Douro

Poucos restos se conservan do que foi un impoñente castelo.
Restos do Castelo de Miranda do Douro

 MIRADOIROS
Os Arribes do Douro distínguense, tanto na vertente española como na portuguesa, polos miradoiros para "embobarse" mirando ao Douro dende distintas perspectivas, todas elas moi fermosas para ver o río deslizarse entre os incribles acantilados. Pero ademais dos coñecidos miradoiros, eu descubrín un novo, inaugurado en decembo do 2024:
Atopei un miradoiro mentras visitaba o castelo, a verdade é que eu visiteino mentras esperabamos polo autobús e atopeime alí sola; non vin a ninguén do grupo aínda que o castelo está a uns 100m de onde agardábamos. Vin que había xente no alto dun miradoiro, busquei a entrada e dando a volta á torre atopei esta pequena porta que leva a unhas escaleiras de caracol moi cómodas polas que subín ata arriba de todo. Non se ve o Douro, pero si magníficas vistas de Miranda e os seus arredores.
Non sei nin se ten nome, eu vou chamalo :

MIRADOIRO DO CASTELO

Este miradoiro foi inaugurado no 2024 e debe ser moi pouco coñecido aínda, custoume moito atopar información sobre el.
Vistas dende o Miradoiro do Castelo

O miradoiro é o resultado do aproveitamento dun antigo reservoiro de auga. Vense os restos do castelo e o edificio dun museo.

MIRADOIRO DO ENCORO
Punto para observar o encoro do río.



MIRADOIRO DE PENEDO AMARELO
É un miradoiro urbano situado na parte baixa da cidade cunha plataforma de madeira que permite ver os acantilados dos liques


MIRADOIRO DA FRAGA DO PUIO DE PICOTE
É un dos miradoiros máis visitados e coñecidos. Para chegar a el, atravesamos a aldea de Picote onde se produce un caso lingüístico excepcional dentro de Portugal, debido a que é un lugar no que se emprega o mirandés (deriva do leonés) tamén chamado na localidade picotés, que é coñecido e falado por tódolos seus habitantes. É unha lingua cooficial co portugués que tamén se fala noutras localidades do municipio de Miranda do Douro e en Mogadouro e Vimioso.


Encantoume tamén esta aldea de Picote que conserva as vivendas tradicionais e as rúas empedradas.


En agosto de 2017 un incendio que afectou ao parque natural do Douro Internacional chegou á freguesía de Picote e as chamas  estiveron a punto de arrasar a pequena aldea de Picote. O lume quedou a escasos metros do núcleo urbano e devastou por completo o antigo miradoiro da Fraga do Puio que era  unha atalaia sinxela cun balcón de madeira que se asomaba ao canón do Douro.
A Câmara Municipal de Miranda do Douro decideu facer un miradoiro totalmente diferente e rompedor. O obxectivo consigueuno con creces en 2019. O miradoiro de Picote é hoxe un balcón totalmente acristalado tanto na base como nos laterais, que está literalmente suspendido no aire. A visión do canón do Douro é máis completa e impactante. 

                                                            Miradoiro de Picote

Vistas ao meandro que forma o río. Frente a nós, do outro lado do río, a provincia de Zamora. A paisaxe é moi agreste con moita rochas e matorral baixo con ausencia de ningún tipo de cultivo.


Na entrada á aldea xa vemos o asfalto, pero conservando os antigos muros de pedra seculares que dividen as fincas de oliveiras.


Ao fondo da foto e xa a piques de abandonar Picote, vemos a capela do Santo Cristo.
Capela do Santo Cristo

Páxinas web consultadas:

https://duerodouro.org/espacio-de-ecoturismo/crucero-ambiental-arribes

https://viajeconpablo.com/

https://es.wikipedia.org/wiki/Picote_(Portugal)



ZAMORA

O domingo, xa camiño da casa, paramos en Zamora. Xa o fixeramos noutra ocasión, cando tamén volviamos de Portugal (de visitar aldeas históricas) e de terras extremeñas (Cáceres e Plasencia) Foi no ano 2022.
Como o que visitamos desta vez foi máis ou menos o que víramos daquela outra vez,  non vou relatar outra vez o mesmo, senón poñer o enlace á publicación que fixen daquela:









































venres, 24 de outubro de 2025

BELMONTE E GUARDA (PORTUGAL)

 Belmonte é unha vila de pouco máis de 6000 habitantes que ten 4 freguesías(parroquias)

Ten unha importante comunidade xudía sefardí (os xudíos que viviron en España e foron expulsados no reinado dos Reis Católicos)

Belmonte é unha das "Aldeas Históricas" de Portugal.  As "Aldeas Históricas" son 12, das que eu xa coñezo Sortelha e Monsanto doutra viaxe realizada por Amigos da Viaxes en 2022.

Estas "Aldeas Históricas", que nalgún caso son vilas, están a miúdo amuralladas e teñen castelos, ofrecen unha visión única da historia e cultura portuguesa con arquitectura militar, rúas empedradas e tradicións conservadas.

Que vimos en Belmonte?

A  LONTRA

Esta escultura dunha lontra é do artista Pedro Leitao Feita, elaborada con materiais de refugallo como persianas, ventiladores, xoguetes...co propósito de crear conciencia sobre a polución causada polo consumo e a actividade industrial e como eses residuos acaban nos ríos. Quere especialmente destacar a contaminación do río Zêzere en Portugal e escolle a representación dunha lontra porque estes animais son moi sensibles á contaminación dos ríos.

A Lontra

ESTATUA DE PEDRO ÁLVARES  CABRAL

Foi o descubridor do Brasil en 1500 e naceu en Belmonte.



Unha rúa de Belmonte moi adornada.

PELOURINHO E ANTIGO CONCELLO

O pelourinho ou Picota que vemos non é o orixinal, senón unha reconstrucción de 1986 pero conta con algunhas pezas orixinais. O edificio que vemos detrá foi o antigo concello ou como din en Portugal, a Cámara Municipal.

O Pelourinho diante da que foi a antiga Cámara Municipal

O CASTELO

É o elemento máis representativo de Belmonte. Fundouse no S. XIII e no S. XV pasou a mans dos Cabral. Ten unha impoñente Torre da Homenaxe.

Actualmente empréganse algunhas das súas estancias como Salas de Exposicións e tamén hai un anfiteatro.

A cruz que vemos é unha réplica da que levantou Pedro Álvares Cabral na 1ª misa celebrada en Brasil. É de madeira e foi un regalo do presidente brasileño nos anos 50.

Castelo de Belmonte

CAPELA DE S. ANTONIO E DO CALVARIO

A que vemos en 1º termo é a Capela do Calvario, foi construida no S. XIX en estilo neogótico. A porta principal está decorada cos instrumentos da Pasión de Cristo.

Tamén vemos a Capela de S. Antonio do S. XV.

Capelas do Calvario e de S. Antonio

IGREXA DE SANTIAGO E PANTEÓN DOS CABRAL

A igrexa data do S. XIII e o seu nome débese a que por aquí pasan dous Camiños de Santiago (O "Vía Estrela" dende Cáceres e o "Nascente" que sae de Évora) No S. XVI foi construido o panteón dos Cabral.

Igrexa de Santiago e Panteón dos Cabral

O campanario da capela de Santiago atópase separada da mesma, o que se chama campanario exento.

Campanario exento

Outra vista do castelo cunha fermosa ventá manuelina.

Castelo de Belmonte

Unha vista dende o Castelo:

BARRIO XUDÍO

Belmonte albergou unha importante comunidade xudía dende o S. XIII que aumentou coa expulsión dos xudíos de España no S. XV.

Tamén de Portugal foron expulsados e os que se quedaron tiñan que convertirse ao cristianismo, pero seguiron mantendo en segredo a súa relixión e os seus costumes.
No 1989 a comunidade xudía voltou xa formalmente e sen esconderse ao xudaísmo, polo que foi construída unha nova sinagoga.
As rúas empedradas e as casas tamén de pedra, son características do barrio xudío.
Barrio xudío

O monumento que vemos é unha janukiá ou candelabro que se usa na festividade  de Hanukka. É un dos símbolos máis importantes do xudaísmo. Está ao pé da sinagoga.
(Foto de Jaime Cancio)

A sinagoga Bet Eliahu foi inaugurada en 1996 e hai un rabino, polo que os xudíos de Belmonte visítana en ceremonias e festividades.

Descripción
English: Sinagoga Belmonte
Fecha
Fuentehttp://questomjudaica.blogspot.pt/
AutorBricking
.

Unha fermosa casa no barrio xudío:

Barrio xudío

Rúas estreitas de pedra e, ao fondo, a sinagoga.

Barrio Xudío

Actualmente hai en Belmonte menos de 200 xudíos.

Barrio Xudío

O barrio xudio forma o que podemos chamar o "casco histórico" de Belmonte.

Barrio Xudío

Coas sinagogas prohibidas, durante 500 años o culto  celebrabase nas casas, en secredo e en portugués, porque o hebreo, que agora están recuperando, foise perdendo cos anos.

Os dirixentes comunitarios xudíos fan especial fincapé en recoñecer o papel crucial da muller, que de xeración en xeración foi a encargada da transmisión oral da preservación do culto hebreo nesta comunidade, obrigada ao secretismo durante séculos e que non mantivo ningún contacto co xudaísmo exterior.

Barrio Xudío

Atopamos esta casa coa Estrela de David, que hoxe é un aloxamento hoteleiro.

"José Domingos, que usaba el nombre judío de José Levy Domingos, recibió la "medalla de honor" del Consejo de Comunidades Sefardíes de Jerusalén, un galardón otorgado por primera vez a un ciudadano portugués.

La distinción fue entonces justificada por la organización israelí con el trabajo “que José Levy Domingos” desarrolló a lo largo de su vida “a favor de la preservación del patrimonio judío en Portugal, el acercamiento social y cultural entre Portugal e Israel " (https://beira.pt/)

(Foto de Jaime Cancio)

Belmonte gustoume moitísimo polo castelo e sobre todo polo fermoso barrio xudío!!

Páxinas web consultadas:

https://mapaymochila.es/

https://www.nuncasinviaje.com/

https://eltrapezio.eu/es/espanol/la-lampara-encendida-los-criptojudios-de-belmonte_47585.html


GUARDA

É unha cidade de algo máis de 30000 habitantes situada a máis de 1056 m. de altitude, o que a converte na cidade situada a maior altura en Portugal.

Que vimos en Guarda?

CASTELO 

O castelo está situado na parte máis alta da cidade e ten polo tanto unhas vistas extraordinarias. Foi construido no S. XII por D. Sancho I e só se conserva a Torre da Homenaxe, un pedazo de muralla e a Torre dos Ferreiros.

Torre de Homenaxe do Castelo

Vistas dende o Castelo:

Os arredores do castelo son un magnífico balcón para observar a catedral e o resto da cidade.

A  CATEDRAL

A contrucción que vemos actualmente data de finais do S. XIV e rematouse no S. XVI. No S. XIX sufreu unha gran restauración, por eso se conserva tan ben. O seu estilo é gótico manuelino.

Descripción
Español: Catedral Sé, Praça Luís de Camões, Guarda, Portugal
Fecha
FuenteTrabajo propio
Autorjozhe
Ubicación de la cámara40° 32′ 17.69″ N, 7° 16′ 12.5″ O 


En portugués, as catedrais son chamadas Sés, que deriva da palabra latina sedes (asiento) e refírese á Sede dun bispo.
Sé ou catedral de Guarda

A Sé ou Catedral está ubicada nas Praza Maior ou Praza de Luis de Camôes que é a praza principal e o corazón do centro histórico.

                                                                    Praza de Luis Camôes
  Praza de Luis Camôes

TORRE DOS FERREIROS

Formaba parte das murallas da cidade e pódese subir a ela a través da Porta dos Ferrreiros. Hai un ascensor pero non sei se estaba en funcionamento, eu subín acompañada de Ana por unhas escaleiras de caracol.
Porta dos Ferreiros.

Vistas á igrexa da Misericordia dende a Torre dos Ferreiros.

E vistas á dende a mesma torre.



IGREXA DA MISERICORDIA
A fundación desta igrexa remóntase ao S.XVII pero o deseño actual é do S. XVIII presentando un estilo barroco.
Igrexa da Misericordia

PORTA DA ERVA 
É unha porta medieval que formaba parte do sistema defensivo da cidade e data do S. XIII.
Non vimos a Porta de El Rei, unha das máis antigas da cidade.

MUSEO DA GUARDA
Está situado no edificio do antigo Seminario Episcopal do S. XVII e contiguo ao Palacio Episcopal e abarca  obras de arte, arqueoloxía e etnografía así como pinturas.
Museo da Guarda

O centro histórico da cidade de Guarda conserva aínda hoxe as pegadas da antiga xudería. 




 A min o que máis me gustou de Guarda foi sen dúbida a súa catedral ou Sé e a Praza onde está situada. Tamén desfrutei das magníficas vistas dende o Castelo e dende a Torre dos Ferreiros.
Páxinas web consultadas:

https://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada

https://www.centerofportugal.com/es