No concello de Villayón visitamos hai un tempo as súas famosas e fermosas fervenzas que están cosideradas como Monumento Natural, Cascadas de Méxica e Oneta. Hoxe fun facer unha ruta moi descoñecida grazas a un track que atopei en Wikiloc que resultou ser perfecto e así descubrín outros lugares fermosos deste concello.
Dicir que Villayón é un concello do occidente asturiano ao que nós, os da Mariña de Lugo, chegamos en menos de unha hora porque imos por autovía ata Navia e dende aquí está moi cerca, cara ao interior indo pola AS-25, unha estrada ancha e cómoda.
Villayón pertenceu a Navia ata 1868, data na que se independizou formando un concello propio.
Ao igual que tódolos concellos de interior foi perdendo poboación paulatinamente e ten pouco máis de1000 habitantes.
Esta ruta está dentro da parroquia de Arbón, unha das 6 que ten este concello.
Características da ruta:
Lonxitude: 10,3 km.
Dificultade: fácil
Ruta circular sen sinalizar. Deixo o meu track en WIKILOC
A miña valoración desta ruta:🔆🔆🔆🔆
Descripción:
Partín da aldea de Arbón, concretamente de ao pé da igrexa parroquial. A igrexa está na parte máis alta da aldea e ten estas vistas:
 |
| Arbón e a estrada AS-25 |
Aínda que ameazaba coa chuvia, de momento está un día perfecto para camiñar. Na foto, a igrexa dedicada a Santiago Apóstolo, o cemiterio e a aldea.
 |
| Arbón |
A parroquia de Arbón ten cerca de 300 habitantes.
 |
| Arbón Deixamos Arbón indo por un camiño de monte. A outra opción sería baixar pola estrada AS-25. Mellor por aquí.  Camiño de monte Desembocamos nunhas casas ao pé da AS-25 pola que temos que ir uns metros.  O acceso ao Pozo Mouro non está sinalizado, non hai un só letreiro que indique onde está. Temos que pillar ese devío que se ve na foto e debía de ser por onde ía antes a estrada. Veremos un carreiro e baixamos por el uns 10 metros. O lugar está practicamente pegado á estrada.  O primeiro que se ve é un muíño en estado ruinoso.  Pozo Mouro A cascada está formada polo Rego de Penón e ten unha poza grande onde no verán se baña a xente.  Pozo Mouro Dende o Pozo Mouro, podemos dar a volta por onde baixamos ou ben seguir o valado de madeira para subir á estrada AS-25 e andar uns metros ata o cruce para deixar esta estrada e pillar unha local a Villartorey. Moito coidado con esta subida se choveu porque esvara moitísimo!! Na foto seguinte vemos o sendeiro de subida pegado á AS-25 pola que volvemos atrás uns metros ata o cruce.  Ata Villartorey imos sempre en subida pero é un ascenso moi cómodo no que apenas notamos o desnivel. Esta é unha estrada local na que non me crucei con ninguén.  Estrada a Villartorey A medida que subo, e nos ocos que deixan as árbores, podo ver lugares de Arbón, onde iniciei esta ruta.  Por veces tamén vexo o río Navia que forma na parroquia de Arbón o encoro do mesmo nome.  A unha beira, eucaliptos e na outra carballos e castiñeiros chegando xa a Villartorei.  Villartorei é un lugar da parroquia de Arbón, unha pequena aldea a unha altitude de 245m. que conta con 20 vivendas. O entorno no que se atopa é ben fermoso, rodeada de prados verdes ondulados e de montes ao lonxe.  Entretívenme bastante tempo en Villartorei, a ruta cruza polo medio deste fermoso lugar ao ver as primeiras casas xa me din conta do coidado que estaba todo.  Este letreiro nunha lousa danos a benvida: "Bienvenidos a la herencia que dejaron nuestro antepasados. Villartorey 2023""  Villartorei Plantas, flores... e como estamos en novembro, cabazas, moitas cabazas adornando toda a aldea.  Villartorei O tradicionais cabozos e paneiras xunto a utensilios de labranza empregados no pasado.  Villartorei Mensaxes fermosas que aparecen en calquera lado.  Villartorei A paneira que se ve na foto foi hoxe o meu comedor e ademais serviume de refuxio xa que empezou a chover.  Villartorei O lugar que fixo de comedor, decorado cos productos da temporada. Había tempo que eu non vira o millo enrestrado como tantas veces contemplei sendo nena e rapaza.  Máis mensaxes. Con este concordo totalmente. Eu desfruto enormemente facendo rutas, cada día máis.  Villartorei Nesta aldeiña parece que saben conservar as tradicións.  Villartorei As cabazas adornaban tódolos hórreos e casas.  Villartorei Pensando no mínimo detalle...  Villartorei Gustoume moitísimo coñecer esta vila tan singular e fermosa!  Abandono Villartorey e atopo un cruce, teño que ir á dereita, pola estrada que vai a Oneta onde se atopa a famosa cascada que é xunto coa de Méxica Monumento Natural.  Vista dos verdes prados que rodean Villartorey e da capela de S. Luis.  No ano 2017 romperon a porta desta capela para levar 1,5 €. Pensarían que habería máis, claro...  Dende a parte máis alta da aldea, temos estas vistas da mesma.  Ao pouco, noutro cruce, deixamos a estrada que vai a Oneta para pillar á dereita, cara a Villayón.  Últimas vistas de Villartorey  A estrada remata e collemos por un camiño. NON temos que torcer aí á esquerda senón algo máis abaixo, xusto ao pé dunha casa.  Atopamos un camiño asfaltado que leva á casa anterior que apenas se ve dende o cruce, só se lle ve o tellado.  O asfalto remata axiña para dar paso a un camiño de carro.  Agora imos baixando e ás veces temos estas vistas:  Atravesamos un monte durante 1,5km. aprox.  E saimos a unha estrada local que remata na AS-25 pola que teremos que camiñar intentando facelo pola zona verde que nos queda xusto no lado esquerdo. Deberemos ir con coidado xa que esta estrada é moi transitada.  Zona verde no lado esquerdo.  Esta estrada vai pegada ao encoro de Arbón. Hai varios accesos para chegar ao pé mesmo da auga e ver as lanchiñas.    Encoro de Arbón En lugar de volver á estrada, vou polo paseo que hai protexido por varanda de madeira á beira do encoro. Pena que son só uns metros.  A paisaxe é bucólica con este verde, esta luz, esta calma...  Encoro de Arbón En 3 ocasións ao longo da estrada AS-25 nos podemos achegar ao pé da auga.  Camiñando pola zona verde, chegamos a un cruce onde deixamos a estrada AS-.25 e torcemos por un camiño á esquerda que nos sinala o camping "La Cascada"  Vexo outro acceso para achegarse ao pé da auga e vexo unha ave totalmente inmóbil que pensei que estaba ferida pero ao irme achegando levantou o voo cara ao río.  Aquí tamén vexo lanchiñas.  O acceso ao camping estaba aberto e fun botar unha ollada. Non había ninguén, só autocaravanas aparcadas. O entorno é moi fermoso ao pé dun río cantareiro.  Camping La Cascada Estou chegando de novo a Arbón por un camiño de carro dos de toda a vida.  Como podemos ver polas fotos, Arbón é unha parroquia gandeira e tamén sementan fabas. A cor marrón que vemos entre os verdes prados foron, non hai moito, plantacións de fabas que foron recollidas recentemente.  A aldea ten tamén algunha mostra de arquitectura tradicional con varios cabozos.  E xa cheguei á igrexa parroquial onde iniciei esta fermosa ruta.  Páxina web consultada: https://www.vivirasturias.com/entidades-poblacion/c/0/i/54850919/villartorey |
