CANDAOSO E FRAGA DAS SAIMAS (SANTO ANDRÉ DE BOIMENTE -VIVEIRO)

 En realidade hoxe ía facer outra ruta diferente da que ao final fixemos. Ía ir polo pico máis alto dos Montes de Buio (Viveiro e Xove) que é Pau da Vella (720m de altitude) partindo de Riobó na parroquia de Vilacampa (O Valadouro) pero atopamos o acceso a Riobó cortado. Para chegar alí xa hai que ir por unha estrada de pedra non moi ben acondicionada pero ao chegar á aldea, hai unha cancela con varios candados que impiden o paso ademais de avisar con carteis que se prohibe entrar. Buscando información atopei que a partires de 1967 unha persoa foi comprando os 3 lugares que formaban esta aldea e no 1980 consigueu reunir as distintas propiedades nunha única finca que segue a manterse indivisa e polo visto agora xa é de titularidade privada.

"En el año 1992 la propiedad encargó a la Asociación Forestal de Galicia (AFG) la elaboración de un proyecto de ordenación con el fin de convertir la finca en una explotación forestal, y conseguir unas rentas periódicas suficientes a base de la producción de madera. Desde entonces, el equipo técnico de la AFG presta un servicio de asistencia a la gestión del monte." (https://madera-sostenible.com/madera/cose-visita-monte-rioboo-valadouro-lugo/

Polo tanto houbo que cambiar de plans e non saiu mal. Conseguimos facer unha ruta tamén polos Montes de Buio moi interesante.

Características desta ruta:

Lonxitude: 7,7 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. O meu track en WIKILOC

Estamos no concello de Viveiro e dentro deste, na parroquia de Santo André de Boimente onde se atopa o Curro de Candaoso. Aquí celébrase tódolos veráns unha Rapa das Bestas considerada Festa de Interese en Galicia. Dende este lugar parte a nosa ruta e tamén finaliza.

O primeiro que vemos son moitísimos cabalos que nos miran expectantes.

Son preciosos e están moi ben coidados, limpos e brillantes. Hai moitas crías noviñas.

Nunca vin tantos cabalos xuntos. Están nun entorno moi fermoso e teñen moita herba para pacer.

Hai xa 41 anos que se empezou a mellorar estes pastos.. “Ofrecéronnos participar no programa de mellora de pastos en comunidades de montes e foi cando fixemos a sementeira das pradeiras” dicía en 2022 un gandeiro pertencente á Comunidade de Montes Veciñais.

Houbo que mellorar os prados porque, como é habitual en moitas zonas do Xistral, os solos son de turba e teñen moita acidez que houbo que correxir con caliza e abono. Nestes 41 anos nunca foron renovados os pastos, que se manteñen en bo estado productivo grazas ao gando que esparceu as sementes de trevo e raigrás

A comunidade de Boimente participa, xunto a outras 10 dos concellos de Xove, Ourol, Muras, O Valadouro e Abadín, coas que comparte os montes da Serra do Xistral, no proxecto europeo Live on Common Land que estuda precisamente os beneficios do gando no coidado do territorio.

Nesta zona danse moi ben as coníferas e vemos esta plantación.

A medida que subimos, as vistas son máis extraordinarias.

De súpeto atopamos unhas naves que non sabemos que son ata que lemos que se dedican á extracción de turba. Esta é unha explotación que extrae unhas 7000 toneladas de turba ao ano para vender como sustrato de xardinería.

A área de explotación incrementouse nos últimos anos a pesares de que eso supón a destrucción total e permanente dunha superficie moi significativa de hábitats prioritarios nunha zona que é Espazo Protexido (ZEC) e da Rede Natura 2000.

Dende 1985, esta degradación ambiental ven sendo denunciada por distintas asociacións defensoras do Medio Natural.

Chamáronme a atención estas floriñas brancas a tanta altitude. Son Xuncos lanudos ou xuncos dos pantanos que medran entre as turbeiras e matorrais húmidos na alta montaña.

A Serra do Xistral separa a Terra Chá do mar e está formada por outras pequenas serras e montes como a Serra da Toxiza, a Carba, os Montes de Buio nos que nos atopamos, o dos Cabaleiros.... Este conxunto montañoso esténdese polos concellos das Pontes, Abadín, Alfoz, Mondoñedo, Muras, Ourol, O Valadouro, Vilalaba, Xermade, Xove, Viveiro e Cervo. 

Na Serra do Xistral hai un depósito de turba fósil con 20000 anos de antigüidade. 

 A turba, fai referencia ao combustíble fósil formado polos vexetais mortos acumulados en sitios enchoupados.

As turbeiras teñen unha enorme importancia porque almacenan auga e carbono e son vitais na loita contra o cambio climático.

Turbeiras nos Montes de Buio (Serra do Xistral)

Estamos a case 700m. de altitude e sopra un vento frío a pesares de estar en xuño. Esta serra é inhóspita e o sol vese poucas veces pero é tan fermosa!! 

Ao lonxe, o Cantábrico.

As montañas suaves e redondeadas caracterizan a esta serra que tanto inflúe no clima que temos na Mariña. 

Os cabalos e vacas fan un labor moi importante no coidado desta Serra.

Agora baixamos ao punto de inicio. Poucas árbores poden medrar a estas altitudes onde o vento, a néboa e o frío son case constantes.

Nas partes máis baixas da serra xa aparece o arboredo. Na foto seguinte, vemos a Fraga das Saimas que despois percorreremos.

Vemos o Curro de Candaoso onde se celebra cada verán a Rapa das Bestas.

O lugar onde se celebra a Rapa das Bestas é moi fermoso con árbores moi diversos e uns prados verdes e coidados onde pacen os cabalos.

 Diversidade arborea en Candaoso.

A edificación que se vé parece un bar que poñerán o día da Rapa xa que acude moita xente.

Tamén hai algunha mesa e bancos, unha fonte...

Chegados ao punto de inicio desta curta ruta, decidimos visitar tamén a Fraga das Saimas prolongando así a camiñata algo máis. 

A Fraga das Saimas está pegada ao Curro de Candaoso e ben merece unha visita! Hai un panel indicando este percorrido que empeza por este camiño:

 

Deseguida atopamos este sinal que nos indica pillar á esquerda pero non se ve por onde. Xunto ao letreiro só hai silvas e non se pode avanzar así que decidimos continuar polo camiño ancho e en bo estado.

Seguimos por este camiño que pasa polo medio da fraga.

A Fraga das Saimas está repleta de árbores autóctonos, maioritariamente carballos, aínda que tamén vimos acivros, amieiros, espiños... O camiño vai en baixada e desemboca na estrada LU-161 pola que viñemos e despois poderiase facer a volta circular por outro lado pero facíasenos algo moito chegar ata aló e demos a volta.

Fraga das Saimas

Á volta, pillamos por onde dicía o sinal pero so podemos acceder a un prado que está pegado á fraga. Percorremos un pouco pola beira pero para adentrarse na fraga, moito mellor o camiño polo que fomos antes.

Páxinas web consultadas:

https://madera-sostenible.com/madera/cose-visita-monte-rioboo-valadouro-lugo/

https://www.campogalego.gal/xestion-gando-na-parroquia-de-boimente-250-eguas-e-250-vacas-para-1-000-hectareas-de-monte-comunal/

chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.tierra.org/wp-content/uploads/2023/07/informe_mineria_biodiversidad.pdf

PICO DO GALO DENDE S. ROQUE (VIVEIRO)

 Hai tempo que lle tiña ganas a esta ruta pero tamén algo de medo, xa que este Pico é o máis alto de Viveiro e as subidas moi pronunciadas....nunca foron para min. Non é para tanto, faise ben pero, eso si, ten unha subida de 1,5 km. aprox. moi pronunciada e despois zonas alternas de chan e subida pero cun desnivel menor.

Penedo do Galo, cunha altitude de 550 m., é o punto máis alto de Viveiro. No cume hai unha estación meteorolóxica da que se oe falar moito. Cando sopra moito o vento sempre nomean a esta estación por ser a que recolle os refachos máis fortes da Mariña lucense e do resto de Galicia.

Características da ruta

Lonxitude: 10,5 km.

Dificultade: fácil

Ruta circularsen sinalizar. O meu track en WIKILOC

Descripción da ruta:

Partimos do Monte S. Roque pasando polo estupendo miradoiro e a capela. S. Roque é un dos patróns de Viveiro a quen con esta capela se lle quixo agradecer que liberase da peste a esta vila na I. Media. Foi construida no S. XVI e restaurada no S. XX. A zona complétase cun cruceiro, un hórreo, un miradoiro e unha estupenda e coidada área recreativa. 

Vistas dende S. Roque sobre Viveiro, a praia de Covas, porto de Celeiro, Fuciño do porco...

Empezamos a camiñar pola parte baixa da capela e chegamos á Cova do Santo. Esta é a lenda:

"En el siglo XVI, Viveiro y la comarca sufren una gran pandemia de peste, trayendo dolor y enfermedad a la ciudad. Gonzalo de Velaira fue uno de los supervivientes y quiso subir hasta el Monte de San Roque para respirar aire puro. Allí se encontró una cueva entre las piedras en donde había un hombre que parecía extranjero con su perro.

Este animal lamió las heridas de Gonzalo y aquel extraño hombre humilde le dijo que su nombre era Roque. Hablaron de la situación de la peste y Roque le cuenta que deben rezar para que cambie la situación. El santo invoca una oración mirando cara a Viveiro y se marcha con su perro hacia el Penedo do Galo.

Al bajar, Gonzalo se da cuenta que todo había cambiado, que la gente celebraba el final de la peste y de la enfermedad. Contó su historia y por ello San Roque fue nombrado copatrono de la villa de Viveiro desde aquella."

A cova permaneceu tapada pola maleza e sen acceso durante moitos anos ata que no 2018 a Comunidade de Montes de S. Roque recuperou o lugar e podemos ver tamén unha imaxe do santo tallada en pedra.

A Cova do Santo vista dende arriba.

Un hórreo tipo Ribadeo decora tamén este lugar.

Baixamos por un camiño fermoso con abundante arboreda, pola parte de atrás do Semilleiro, un lugar onde hai unha reserva de animais (vimos ovellas, ponis e burros) nun recinto valado, tamén hai un pequeno edificio onde se pode comer, celebrar cumpreanos...pasando un día en contacto coa natureza. Ao pé hai tamén un Parque de Aventuras.

O Semilleiro, onde vimos ovellas.

Despois seguimos baixando ata atopar unhas escaleiras que temos que baixar e camiñar uns metros (moi poucos pola estrada) ata pillar un camiño á dereita.

A subida ata Naín ten bastante desnivel. Por veces, os eucaliptos deixannos ver a costa.

Este tramo foi o que máis me custou e o que menos me gustou. Non deixa de ser unha pista monótona polo medio de eucaliptos.

Naín é unha aldea  moi pequena a 231m de altitude que ten boas vistas.

Tramos con poucos atractivos...

Dende A Trasposta xa vemos o noso obxectivo: O Penedo do Galo.

Ás veces atallamos saindo da pista principal por camiños totalmente accesibles.

Os cabalos pastan en total liberdade aquí enriba.

Pouco queda xa para chegar...

Vistas excepcionais...

Xa estamos a 545m. de altitude. Aquí hai unha estación meteorolóxica da que se fala moito cando o vento é forte.

 

Despois de desfrutar un tempo das magníficas vistas, baixamos primeiro pola mesma pista de subida para despois coller á dereita e facer circular a ruta. Atallamos baixando por este camiño.

Nun punto determinado do percorrido, hai un miradoiro.

A baixada é fácil e cómoda. Frente a nós, Penedo do Galo onde acabamos de estar.

Pasamos de novo polo Semilleiro pero agora pola parte de diante, por onde sube a estrada.

Non falta de nada neste espazo: parque de aventuras, refuxio de animais...

A verdade é que en Monte S. Roque temos de todo para pasar un día en familia.

Nós comemos en Pulpería Mario que se instalou aquí non hai moito. Comemos un pulpo delicioso!

Unha área recreativa moi grande e ben coidada á sombra dos piñeiros con mesas, bancos e barbacoas de pedra.

Un lugar tamén para pasear.

Outro restaurante, neste caso unha parrillada. Ao fondo, Penedo do Galo.