xoves, 3 de outubro de 2024

ALDEAS DE LOURENZÁ E MONDOÑEDO

Encántame coñecer estas pequenas aldeas onde a pouca xente que nelas vive te mira con cara de estrañeza cando te ven pasar porque poucas persoas diferentes ás que alí viven ou a algún repartidor /a de pan, butano...etc se adentran neste núcleos, que van quedando cada vez máis baleiros.

Hoxe  fixen unha ruta circular e coñecín 3 pequenas aldeas, unha de Lourenzá e dúas de Mondoñedo.

Características da ruta:

Lonxitude: 6,8 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. O meu track en WIKILOC

Descripción:

Iniciei e finalicei esta ruta ao pé da Capela de S. Xosé en Oural. Oural é un lugar da parroquia de Santo Tomé (Concello de Lourenzá) Se imos cara a Lugo pola Cruz da Cancela (LU-122) pasamos ao pé desta aldea que está pegada á estrada.

O ano de construcción desta capela é anterior a 1646 aínda que sufreu un mínimo de tres reformas. A capela vese moi coidada. Falei cunha muller da zona que me contou que actualmente só se abre unha vez ao ano, o día de S. Xosé.

A ruta vai sempre por estradas locais  ben tranquilas. Non atopei unha alma!!

Oural está nunha zona alta e ten extraordinarias vistas.


Ao lonxe a A-8 e as aldeas O Castro, Lindín... Máis cerca, Oural e a capela de S. Xosé de onde acabo de partir.

Vemos agora a ldea se Soutoxuane pola que vou pasar despois e ao loxe, penso que é a aldea de Curros

Esas casas próximas pertencen á  aldea de Ferreira tamén da parroquia de Santo Tomé de Lourenzá. Non pasarei ao pé, xa que un pouco antes de chegar aí, torcerei á dereita para cruzar a LU-122.

Despois de cruzar a LU-122 xa estou no concello de Mondoñedo.

Xa podo ver os tellados das casas da aldea pola que axiña hei pasar.

Hai que pisar sempre asfalto, os camiños das aldeas están a desaparecer,  nuns casos por mor da Concentración Parcelaria que abreu pistas por derriba deles; noutros casos péchanse por falta de uso. A min non me importa, xa que en moitos casos é a única maneira de poder chegar a estas aldeas e son estradas locais polas que apenas se ve a ningún vehículo e moito menos a persoas.

Fermosa imaxe de Oural.

Soutoxuane é un lugar da parroquia de Santa Mª Maior, no concello de Mondoñedo. Unha parroquia con pouco máis de 200 habitantes.

Ao fondo de Soutoxuane está Beira do Río, un lugar onde houbo unha importante canteira de pizarra que se pode ver na foto. Esta canteira pechou hai uns anos en parte debido a que imcumpría a normativa e incluso se formou unha Asociacíon de Veciños para frear os abusos que seica cometía esta empresa.
"Veciños e veciñas das parroquias de Lindín e Santa María Maior (Mondoñedo) recentemente constituíron a asociación “Afectados polas louseiras do Val do Río Baos”. Unha entidade que quere denunciar as irregularidades que unha empresa de lousas está cometendo no concello.
El colectivo Afectados polas Louseiras do Val do Río Baos pregunta si la empresa Pizarras Veira do Río «pode esnaquizar camiños e estradas [...], verter os lodos aos regatos e ao río Baos [...], amorear montañas de escombros nas beiras das pistas [....], invadir as fincas privadas dos veciños». Y exige acciones públicas porque «non se ve ningún arranxo da desfeita»."
Soutoxuane e ao fondo a canteira.

Pasamos polo medio desta aldea vendo un cabozo ou hórreo que conserva aínda o patín que unía este coa casa.

Deixamos atrás Soutoxuane para ir baixando á Beira do Río.

Beira do Río pertence á parroquia de Lindín.

Aínda que a maioría de vivendas están baleiras e lin por algún lado que o lugar estaba deshabitado, actualmente non é certo. Hai algunha casa rehabilitada e vin dúas mulleres por alí.

Esta aldea pareceume un lugar ben fermoso á beira do río Baos, un afluente do Masma. Hai partes da aldeaparcialmente abandonadas, onde non vive ninguén.

En ámbalas marxes do río hai vivendas. Ao fondo das que vemos nesta foto hai casas restauradas e vin dúas mulleres.

A antiga canteira de pizarra estaba moi pegada ás casas e ao río.

Agora toca subir ata o inicio de ruta. Non é unha subida moi forte nin moi larga  pero pega ben o sol...


Non, os eucaliptos non dan estes froitos. Este ten unha planta que sube por el, semella un tipo de enredadeira...non sei que é.

Oural será de grande aprox. como Soutoxuane pero aquí paréceme que debe vivir máis xente.

Xa, no final de ruta, ao pé da capela de novo, unha imaxe de Oural e de Soutoxoane.


Páxinas web consultadas:
https://www.galiciaconfidencial.com/noticia/66616-afectados-louseira-mondonedo-denuncian-contaminacion-grave-perigo-accidentes

martes, 1 de outubro de 2024

CABO PRIOR (COVAS-FERROL)

 Hoxe démoslle unha volta ao Cabo Prior.

O Cabo Prior é un promontorio que se adentra no mar uns 4 km. Este lugar foi utilizado no pasado como emprazamento dunha batería militar da que quedan moitos restos abandonados e en mal estado moitos deles e hai que andar con precaución cerca destas instalacións.

 No medio dunha abrupta paisaxe temos un faro activo dende 1853.

É un fermoso e impresionante lugar e hoxe tivemos moita sorte porque estaba un día xenial de sol e sen vento xa que cando este sopra hai que andar por alí con moito coidado.

Características da ruta:

Lonxitude: 8,2 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar e con moitos cruces e posibles camiños. Necesario un track. O meu en WIKILOC:

Descripción:

Partimos da aldea de A Pedreira, un lugar da parroquia de Covas (Ferrol) 


O mar está moi próximo.

O percorrido vai por un camiño entre toxos , propios tamén da beira do mar.

Tocounos un día espléndido pero o mar estaba revolto.

Hoxe había unha carreira ciclista e atopamos moitísimos corredores e algunha corredora.

Tivemos que apartarnos en moitísimas ocasións para deixarlles pasar. Hoxe eles tiñan preferencia. Ata chegar ao Faro do Cabo prior, atopámolos continuamnete.

A subida ao faro lévase ben.

Un dos elementos máis abandonados en Galicia son as antigas instalacións militares. Aquí, en Cabo Prior temos un bo exemplo. Neste entorno único albergábase un conxunto de baterías de artillería para dfender a ría de Ferrol.


Estas baterías ao igual que o resto repartidas pola costa ártabra, foron instaladas como Plan de Defensa durante o goberno de Primo de Rivera que pretendía renovar as que exsitían dende o S. XIX e estaban obsoletas. Estas novas baterías son das máis sofisticadas da historia de España.


Na provincia de A Coruña, a zona mellor defendida era esta de Cabo Prior con 5 baterías.


Os búnkers de telemetría servían para dirixir o fogo dos canóns e calcular as distancias de disparo.

Estes edificios en ruinas era a zona onde vivían os soldados, onde tamén había unha cantina.

En agosto deste 2024 saeu na prensa que a Deputación da Coruña vai tramitar co Ministerio de Defensa un Plan para recuperar estas baterías.

O Faro de Cabo Prior está en activo dende 1853. No 1974 foi electrificado e no 1993 perdeu o sinal acústico e deixou de ter torreiros.
Faro de Cabo Prior
166 escaleiras escavadas na rocha permiten achegarse a esa rocha na que hai unha estrustura en ruinas e que foi no pasado unha sirena de vibradores electromagnéticos que daba a letra P en código Morse cada 25 segundos e era audible a 7 millas de distancia. Foi dada de baixa en 1993

O faro tiña na parte baixa dúas vivendas para os fareiros.
Faro de Cabo Prior

Vimos esta cuz que lembra a un rapaz morto xa que ten unha inscripción que di:  "Javi que sepas que te queriamos todos. 08/10/2001." Se non lle dixeron de vivo que o querían , agora de pouco lle vai valer...
Polo visto, este home suicidouse despois de beber unha botella de wiski e conducir a toda velocidade ata precipitarse polos acantilados. Sufría unha depresión.

Agora toca subir ata o pico que vemos na forto. É unha subida con bastante desnivel pero moi curtiña.

No faro había hoxe moito ambiente xa que era un punto de avituallamento da carreira que había.
Faro de Cabo Prior

Unha imxe panorámica da punta do cabo co faro e restos de baterías.

Rematando a subida:

Vemos a Praia de Santa Comba e máis aló a de Ponzos.

Rochas, algunhas con formas  curiosas...

Estamos dándolle a volta ao Cabo:

 
Durante o percorrido atopamos máis baterías, algunhas cun perigo evidente. O caso é que non hai un só sinal avisando da perigosidade da zona. Nestes pozos, actualmente baleiros, había un canón Vickers de 15,24cm.

Máis restos en abandono.
La Batería B-2 Prior Norte se terminó de construir el 19 de noviembre de 1928 y fue equipada con cuatro cañones Vickers 152,4/50mm Modelo 1923, que fueron colocados en sus pozos en el año 1929. Además, se construyó una batería antiaérea con cuatro cañones Vickers 105/43mm y dos baterías de proyectores: la de Prior Este (situada en el flanco derecho de la batería) y la de Prior Oeste (situada en el flanco izquierdo). Estos proyectores dirigían potentes haces de luz contra los posibles objetivos (con un alcance de hasta 20 km), ayudando a su identificación en condiciones de baja visibilidad. Eran, por así decirlo, los ojos de esta posición de artillería de costa.
(https://www.outono.net/elentir/2022/11/13/proyectores-de-prior-norte-los-ojos-de-la-artilleria-de-costa-de-las-rias-altas-gallegas/)

E máis instalacións miitares...

Estamos na fermosa e abrupta Costa Ártabra.

Máis edificios que servían de vivendas aos soldados.

Esta ruta pode facerse máis longa ou máis curta porque hai varias pistas que se entrelazan e levan por diversos lugares.

Unha ruta que vai agora por anchos camiños.


Vemos unha pista de baixada á Praia da Cova.

Xa vemos a parroquia de Covas con lugares como o Vilar, A Pedreira...

A praia de Santa Comba é ventosa e de forte ondaxe. É unha praia bastante solitaria e salvaxe. E chegamos ao fin desta ruta.



Fomos xantar ao rstaurante "La Cochera". Un lugar para volver e para recomendar pola exquisita comida, pola atención e pola limpeza.
O café de pola mañá tomámolo case enfrente do anterior restaurante, no café bar "O Carteiro" Moi bo café e acompañado dun bo cacho de biscoito de cortesía.

Páxinas web consultadas:
https://www.tempos.es/gl/baterias-da-costa-do-cabo-prior-covas-ferrol_fb37007.html
https://www.elespanol.com/quincemil/cultura/20200917/coruna-ferrol-fortin-baterias-militares-golfo-artabro/521449782_0.html
https://www.outono.net/elentir/2024/02/01/el-pasado-y-el-triste-presente-de-la-bateria-b-5-pena-roiba-en-las-rias-altas-de-galicia/