Amosando publicacións coa etiqueta Prov lugo. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Prov lugo. Amosar todas as publicacións

mércores, 19 de marzo de 2025

PAZO DE FONTAO-RÍO OURO (FAZOURO-SANTA CILLA) FOZ


Parrulos na canle ao pé do río Ouro

Esta é unha ruta moi curta e fácil no concello de Foz (comarca da Mariña Lucense)  A pesares do seu curto percorrido, é fermosa toda ela.

Características:

Lonxitude: 3 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. É necesario seguir un track se non se coñece a zona. Deixo o meu en WIKILOC

Descripción:

Inicio esta ruta ao pé da estrada LU-151 onde aparcamos o coche na beira deste camiño que se ve na foto.

 
O camiño anterior lévanos ao lugar de Fontao onde hai varias casas abandonadas.

Mirando á esquerda, aló enriba vemos Trasmonte que pertence á parroquia de S. Martiño.

Outra vivenda que empezaron a restaurar pero leva tempo parada esa renovación en Fontao. Estamos na parroquia de Santa Cilla (Foz)

As orixes do Pazo de Fontao remóntanse ao S. XVI aínda que a parte máis importante da casa é do S. XVIII. O camiño dá a volta ao redor do pazo e pódense admirar os magníficos xardíns, a capela, o cruceiro...

Pazo de Fontao

O 1º señor deste lugar foi D. Rui Sánchez de Moscoso. No 1595 constitúese o Mayorazgo do Solar de Fontao como "señorío con jurisdicción civil e criminal" (por eso na casa hai mazmorras) a favor do petrucio (xefe da casa) D. Lorenzo López de Moscoso y Miranda, señor de Ferreira e S. Martín de Mondoñedo.


A capela está dedicada á S. Andrés e nela están enterrados 8 antepasados do Condado.
Pazo de Fontao
Neste punto temos dúas opcións que van dar a estrada, os dous camiños que vemos chegan á mesma cuns metros de diferenza . Nós imos de frente porque así temos menos metros pola estrada.

No S. XIX, hai que facer referencia a un gran personaxe da Casa: D. J. Mª Moscoso de Altamira y Quiroga que foi o 1º Conde de Fontao. Naceu en Mondoñedo onde foi nomeado Comandante do Reximento de Milicias e alcalde desa cidade.
Máis tarde trasladouse a Ferrol onde foi alcalde. Foi tamén Presidente das Cortes e Ministro de Fomento en Madrid. Foi ademais o 1º Presidente do Senado cando foi creada esta Institución. No 1840 foi nomeado Conde De Fontao.
Outro gran personaxe da Casa de Fontao foi D. José Moreno Osorio , IV Conde de Fontao, Enxeñeiro de Camiños, Conselleiro de RENFE e gran amante de Lugo e a súa provincia onde promoveu o accceso ferroviario e a ampliación do Porto de Foz onde hai unha praza chamada "Praza do Conde de Fontao".
Actualmente o VIII  Conde de Fontao é D. José Manuel Romero Moreno que pasa longas temporadas neste pazo que mantén sempre moi ben coidado.
Pazo de Fontao.

Abandonamos a zona do pazo baixando poo camiño da esquerda.


Que nos leva directamente á estrada LU- 151 que cruzamos.

Xa estamos ao pé do río Ouro aínda que non podemos velo. Está á nosa esquerda. Hoxe atravesei por este monte que estaba rozado, se non está acondicionado hai que ir uns poucos metros pola estrada para pillar á esquerda, onde xa vemos a ponte de madeira que nos leva á outra marxe do río.



Ponte que nos cambia de marxe do río.


O Río Ouro nace na Serra do Xistral, na parroquia do Pereiro (Alfoz) e ten un percorrido de case 30 km. ata a súa desembocadura no Cantábrico en Fazouro onde forma unha pequena ría.
Río Ouro

Agora levamos á dereita o río e á esquerda unha canle que servía para levar auga a unha central eléctrica que veremos despois. Dous parruliños nadaban tranquilos.

A chamada ás veces "Fervenza da Ruxida", non é tal fervenza senón unha presa para alimentar á antiga Central Hidroeléctrica que veremos despois. É dicir sería unha cascada artificial pero o caso é que é moi fermosa.

O entorno da Presa de Posada é idílico e convértese no lugar propicio para descansar e repoñer forzas.
Presa de Posada

Voltamos sobre os nosos pasos e atravesamos de novo esta tupida arboreda que semella formada por acacia negra. En total son 200m. os que temos que repetir nesta ruta.

A partires das acacias, seguimos pola ruta do río Ouro que nos deixa este fermoso percorrido.




A ver quen se atreve a cruzar a canle por esa ponte...Menos mal que non temos que facelo.


E aquí chegamos ao punto no que imos dar a volta cruzando a ponte que vemos na foto. A ruta do Ouro continua uns km. máis pero como queremos facela circular, damos a volta dende aquí, dende a  antiga Central Eléctrica.

Despois de cruzar a ponte, podemos volver ao inicio que está moi cerca, pola estrada ou ben, se está acondicionada a beira do río como estaba hoxe, podemos ir pola beira do río.

Hoxe, pola beira do río, aparecía o carreiro bastante ben definido e por aí fun. Serán uns 100m. ata chegar de novo ao coche.

Rematamos neste punto onde comenzamos e onde o Ouro pasa ben pegadao á estrada.


xoves, 6 de marzo de 2025

S. CIBRAO, MAR E RÍO

Estiven xa moitas veces en S. Cibrao e esta vila coñézoa ben, pero non me canso nunca de volver porque me parece unha das máis fermosas da Mariña. De tódolos xeitos, unha nunca coñece todo e esto me pasou con esta ruta, na que descubrín novos e fermosos lugares e onde  combinei mar e río  saíndo do que é o centro urbán. Unha ruta que me encantou e por riba, moi fácil.

S. Cibrao pertence ao concello de Cervo na comarca da Mariña Occidental. Non é nin sequera parroquia, pois pertence á de Lieiro.

S. Cibrao é unha península aberta ao Cantábrico con 3 praias preciosas e importantes, un pequeno porto, un faro...e con vestixios de antigas fábricas relacionadas co mar que denotan a importancia que este sempre tivo nesta localidade.

Características desta ruta:

Lonxitude: 7,6 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. O meu track en WIKILOC

Descripción:

Iniciamos a ruta ao pé da Praia do Torno, nun aparcadoiro no que agora en inverno acostuma a haber sitios libres para facelo. 

O 1º que vemos é un pequeno monumento metido na auga na Praia do Torno, é o símbolo de S. Cibrao: a Maruxaina.

A lenda di que a Maruxaina é unha serea loura, metade muller e metade peixe que vive nos Farallóns. Nos días de temporal toca o corno, uns din avisando aos mariñeiros do perigo e outros opinan que o que quere é enganalos e que naufraguen.

O segundo domingo de agosto revívese esta lenda e a serea é "capturada" polos pescadores do lugar. Traena a terra para xulgala e celebrar unha festa na praia ao redor dela.

En 1º termo, a Maruxaina

A Praia do Torno é un dos areais máis coñecidos do concello de Cervo que se estende dende a ría ata o porto. É unha praia urbana que conta cun paseo marítimo polo que imos.

Praia do Torno

Do outro lado da rúa, vemos os restos do que foi unha antiga fábrica de salazón de sardiña que ardeu en 1921. En S. Cibrao é coñecida como "O Castelo".
Os veciños están a denunciar o deterioro que están a sufrir estes restos e reivindican que se protexa este ben.

"O Castelo", antiga fábrica de Salazón.

Pasamos polo porto, que é pequeno, e tal e como o coñecemos hoxe é do 1930 aínda que sufreu melloras ao longo dos anos.

Porto de S. Cibrao

Este porto pesqueiro só é abordable por barcos que non callen máis de 2 metros.

De frente podemos ver a factoría de Alúmina- Aluminio.

De frente, a factoría de Alúmina/Aluminio.

Estamos na zona chamada Porto de Arriba que inicialmente foi unha illa e depois uneuse á terra mediante unha acumulación de area.

Aquí está a capela de S. Cibrao que xa existía no S. XII. Destaca pola súa sinxelerza.

Capela de S. Cibrao

Imos subindo cara ao Faro e xa vemos mellor os Farallóns.

Camiño do faro

Os Farallóns son tres illas moi abruptas, antigamente punto de naufraxio de barcos. Chámanse A Sombriza, A Baixa e O Pé.

Os Farallóns.

Na Punta da Atalaia atopamos o Faro e un Miradoiro do mesmo nome. O Miradoiro é unha estructura de ferro e cristal que semella que se adentra no mar.

Faro e Miradoiro en Punta  da Atalaia.

Dende o faro, unhas escaleiras lévannos a outra parte máis próxima ao mar e que foi recuperada para uso público.

Dende esta parte baixa, as fotos ao faro quedan estupendas! Este faro realmente son dous:o 1º é de 1864. O moderno é de 1979 e foi construido cando chegou a fábrica de Alúmina- Aluminio á zona, ao ser necesario que tivese máis alcance e maior altura para atender as demandas do novo porto que se construeu.

Faro de S. Cibrao

Pasamos por diante da antiga fábrica de salazón "O Castelo" camiñando pola praia de Cubelas, tamén urbana.
Praia de Cubelas

Vemos os restos dunha antiga cetárea que demostra o pasado relacionado co mar que tivo esta vila.
Antiga Cetárea

Paseo que vai dende a praia de Cubelas á de Caosa.

Desviándose uns metros da ruta pode verse a Praza do Lugar, pequena e recollida.
Praza do Lugar

A Praciña da Caosa destaca polos balcóns.
Praciña da Caosa
 Chegamos á praia da Caosa tamén nun entorno urbanizado e coa area máis fina e branca de todas. Praia de augas cristalinas, escasa ondaxe e forma de enseada.
Praia da Caosa

A praia da Caosa vista dende o outro lado:
Praia da Caosa

E agora imos coñecer unha zona que descoñeciamos por completo de S. Cibrao. Despois da praia daCaosa, seguindo ao pé do mar descubrimos a zona de autocaravanas, remata o paseo de pedrae empeza un camiño que seguimos.

Deseguida o camiño pasa a ser carreiro.

Un carreiro chulo
 
Que nos vai levar ata unha pequena e recóndita praia da que eu nunca oira falar.
Praia do Portelo
 
Trátase da praia do Portelo formada por 2 pequenos areais separados por un promontorio rochoso A lenda di que aquí desembarcou o Marqués de Pedrosa fuxindo dos ingleses por cuestións relixiosas. Aquí (a uns 800) construeu un pazo (O Pazo de Pedrosa) que se pode ver facendo a Ruta do Camiño Natural do Cantábrico que pasa antes de entrar na vila de S. Cibrao polo lugar chamado Pedrosa.
A esta praia, dada a súa orientación, chegan moitas algas que no pasado eran recollidas polos veciños para vender ou abonar as terras.
Praia do Portelo
Voltamos uns metros para atrás para pillar este camiño  que hoxe (debido a tanta chuvia deste outono/inverno) estaba anegado. Imos sair xunto ao IES "Marqués de Sargadelos".
IES "Marqués de Sargadelos"

Pasamos polo novo Centro de Día e Residencia de maiores.
Centro de Día e Residencia

E tamén polo Centro de Saúde.
Centro de Saúde

Despois de pasar a estación de tren, chegamos ao Parque "Raíña Sofía"
Parque Raíña Sofía

No parque anterior destaca este fermoso monumento que é unha fonte.. Chámase "Os Corvos Mariños" e o autor é Juan Puchades. Foi inaugurado no 1995.
Fonte "Os Corvos Mariños"

O paseo que bordea a ría de S. Cibrao é pequeno pero moi fermoso.
Paseo do Torno

De frente vemos a chimenea de Alúmina /Aluminio e as pequenas embarcacións en marea chea.

Ao outro lado da ría hai un paseo que se pode percorrer e veremos unha antiga fábrica. Deixámolo para outro día.

Cruzamos a ponte sobre a ría e pillamos á esquerda para empezar o paseo ao pé do río Covo


O río Covo ten só un percorrido de 15 km. Nace  nos Montes de Buio, nas turbeiras de Pau da Vella e desemboca  na praia do Torno, formando a ría que acabamos de deixar.
Paseo do Río Covo.

O paseo ten un tramo de madeira e vai pegado ao río.

A Ponte Medieval do Bao de estilo romano permite o paso de persoas, animais ou carros en marea alta. Ten unha altura de 9,5m. e unha anchura de 3,10m. Ten un único ollo de forma oxival e foi restaurado polo concello de Cervo no 1986.
Ponte medieval do Bao

Ao pé da ponte anterior hai unha pequena área recreativa.

A ponte vista dende o outro lado.
Ponte medieval do Bao

Agora empezamos un tramo que é novo para nós xa que nunca por aqui pasamos. O Camiño Natural do Cantábrico que pasa por aquí mesmo, neste lugar torce á dereita por un camiño de monte. Nós agora seguimos pegados ao río.

Un muíño restaurado ao que uniron o que semella ser unha vivenda.
Muíño restaurado

Un fermoso paseo con pontiñas de madeira salvando regos que van ao Covo.

Paseo ás beiras do río Covo

Os paseos naturais sempre son fermosos porque son auténticos.

Paseo ás beiras do río Covo

 O paseo á beira do río remata nunha estrada local onde atopamos a Fonte do Guioncho.

Fonte do Guioncho
 
Deseguida damos a volta pola outra marxe do río.

O percorrido agora vai máis lonxe do río.

 
Chegamos á ponte medieval, agora polo outro lado.

A marea, que antes estaba chea, agora está case baixa e vese ben como o río vai cara ao Cantábrico.

Do outro lado do río vemos unha antiga fábrica de salazón e o aserradeiro de D. Xulián.

 Pasamos por diante da Praza dos Campos.
Praza dos Campos
No paseo do Torno polo que imos vemos unha exposición de 8 pezas decoradas por ambas caras (en total 18 creacións) de faros da Costa da Morte. Son murais feitos en azulexo.

E xa estamos case no punto onde iniciamos esta fermosa ruta.

Páxinas web consultadas:

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/amarina/2024/08/16/reclaman-proteccion-restos-fabrica-salazon-cubelas-san-cibrao/00031723825558541896391.htm

https://amarinalucense.gal/es/puerto-de-san-cibrao

https://es.wikipedia.org/wiki/Islas_Farall%C3%B3ns

https://concellodecervo.com/es/turismo/san-ciprian/os-corvos-marinos

https://www.turismo.gal/inicio?langId=es_ES

https://amarinaxornal.gal/occidental/cervo/104328-san-cibrao-sera-o-escenario-para-a-exposicion-sobre-faros-da-costa-da-morte/