Amosando publicacións coa etiqueta Mondoñedo. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Mondoñedo. Amosar todas as publicacións

mércores, 31 de maio de 2023

SANTA Mª MAIOR (MONDOÑEDO)


Santa Mª Maior (Mondoñedo)

No concello de Mondoñedo xa fixen 6 rutas:

Igrexa dos remedios/Mosteiro dos Picos/Castro de Zoñán

Ruta Leiras Pulpeiro

Camiño Natural de S. Rosendo

Ruta da Auga (Ruta longa)

Ruta da auga (tramo curto)

Pena Montol-Fraga Vella

As rutas anteriores están máis ou menos sinalizadas e son máis ou menos coñecidas, esta que traio hoxe nin está sinalizada nin a vin en ningunha aplicación como Wikiloc polo que descubrín unha nova ruta nun fermosos percorrido circular que non me deixou indiferente en ningún momento. Atravesei frondosos bosques autóctonos por camiños da carro e carreiros e boas condicións para camiñar, coñecín a aldea e a igrexa de Santa Mª Maior, desfrutei de boas vistas en determinados tramos...todo esto nunha ruta circular sen apenas pisar asfalto e moi fácil.

Característica da ruta:

Lonxitude: 11,2 km.

Dificultade: fácil.

Ruta circular sen sinalizar sendo imprescindible GPS e en bo estado para camiñar.

O meu track en WIKILOC

Descripción:

Tomo a saída 542 da A-8 dirección "Riotorto/Mondoñedo/A Pastoriza" e na rotonda pillo a 2ª saída dirección Riotorto, a continuación teño outra rotonda e e pillo tamén a 2ª saída. Estou na N-124 e aparco AQUÍ

Aparquei un pouco antes deste cruce (non hai moito sitio pero para deixar dous coches, si)

Abandono a N-124 para torcer á esquerda. O sinal dime que para chegar a Santa Mª por estrada quedan 3,6 km. Para mín van quedar máis xa que penso rodear  e non ir por asfalto.

Inicio de Ruta
 
A estrada nesta época está fermosa e con árbores autóctonas.
Estrada a Curros e Santa Mª Maior

Son poucos metros por asfalto xa que deseguida torzo á dereita:
Á dereita, polo camiño

Vou por un camiño de carros onde me sorprende ver varias bidueiras. Esta ruta pinta ben!!
Bidueiras no camiño

A ruta transcorre toda pola parroquia de Santa Mª Maior, no concello de Mondoñedo.

Atraveso o Rego da Fraga.
Rego da Fraga

Enlazo coa estrada N-124. pola que camiño uns metros para pillar deseguida á dereita:
Coller o camiño á dereita

Volvendo a vista atrás, podemos ver montañas e vales.
Vistas

Mirando de frente, camiño entre toxos pero o camiño é ancho e cómodo.

Ao pouco, oio un zumbido xordo e vexo colmeas nese camiño. Como non teño que ir por aí, sigo sen molestar as abellas, non vaia ser que se incomoden...

Agora hai un tramo curto moi estreito e agobiante xa que o carreiro é moi estreito e os felgos son moi altos.
Estreito carreiro

Desemboco deseguida nun bosque de abelairas.
 
Chego a un lugar case máxico que forma o Rego de Coto Redondo. Abelairas, felgos, brión e algún carballo forman unha paisaxe de conto. Cantos segredos ben gardados ten esta ruta!!
Rego de Coto Redondo

Atraveso o Rego de Coto Redondo :
Rego de Coto Redondo

Non sei quen andará por estes carreiros pero nótase que están pisados. Serán os cazadores?

Estou metida en pleno bosque, rodeada de árbores autóctonas onde agora vexo tamén acivros.

Carreiros ancestrais que percorro en total soidade.

Carreiros entre peches milenarios de pedra cubertos de brión:

Neste bosque predominan sen dúbida as abelairas.  As varas destas árbores empregábanse tradicionalmente para a construción de valados, cestaría, feche de canastros e na construción, mesturando as pólas con barro para a fabricación de tabiques.
É unha árbore moi abundante en Galicia e estas deben de sre bravas e non as que dan as comestibles abelás.
As abelairas teñen gran importancia ecolóxica, as súas follas alimentan a animais como bolboretas, eirugas...e os froitos para esquíos, corvos...
É unha árbore sagrada no calendario celta.
Bosque de abelairas


Nun determinado momento temos que deixar o carreiro Temos que pillar á esquerda para achegarnos á beira do Rego dos Casteláns.

Volvemos atoparnos coa estrada N-124 

Camiño uns 50m pola estrada para cruzala e pillar á dereita por un camiño en moi boas condicións:

Fermoso camiño polo que agora vou:

O río Dos Baus vai pola miña dereita pero só o verei neste momento no que o teño que cruzar.

O camiño é ben fermoso!!

Paso por un claro que me deixa vistas panorámicas:

Ás beiras do camiño vexo bastantes castiñeiros:

Agora noto que estou chegando a algún lugar habitado xa que aparecen os prados e as vacas:

O camiño remata nunha estrada local pola que irei uns centos de metros ata Santa Mª Maior:

Primeiro paso polo lugar de O Souto que pertence á parroquia de Santa Mª Maior:
Souto

Fermosa imaxe da aldea:
Santa Mª Maior

A igrexa de Santa Mª Maior é do S. XVIII.
Igrexa de Santa Mª Maior

Esta parroquia non chega actualmente aos 200 habitantes pero no pasado tivo bastantes máis como reflicte esta casa hoxe pechada e que aínda apila caixas de bebida no exterior  e un letreiro de "tabacos" polo que sospeito que aí debeu de haber un bar.
Casa abandonada que foi tamén un bar.

Unha imaxe dunha rúa da aldea de Santa Mª Maior. Vexo moitas casas abandonadas, algunhas delas con tellados novos o que demostra que as están rehabilitando.
Santa Mª Maior

Á saída da aldea vexo un bosque de abetos:
Bosque de abetos

Deseguida abandono a estrada local para xirar a dereita por un camiño. Hai unha pequena costa pero é moi curta.
Subida importante pero curta

A medida que vou subindo, teño á dereita a aldea na que acabo de estar.
Vistas a Santa Mª Maior

Este fermoso camiño achégame á estrada que antes deixei.

Camiño uns 200 m. pola estrada e pillo un camiño á esquerda.
 
Nun claro, mirando á miña esquerda, volvo ver Santa Mª Maior.

Os camiños que percorro son todos fermosos e ben tranquilos. Non vin unha alma neles!

Desemboco na estrada N-124 e unn 100m máis adiante, collo á dereita polo camiño que antes vin. A partires de aquí a ruta é lineal e volvo ao inicio polo mesmo camiño que antes vin.



venres, 25 de novembro de 2022

IGREXA DOS REMEDIOS- MOSTEIRO DOS PICOS- CASTRO DE ZOÑÁN (MONDOÑEDO)

Souben desta ruta porque vin na aplicación de Wikiloc o track da Delegación de Deportes do Concello de Mondoñedo e pareceume interesante porque pasa por dous lugares que quería coñecer: o Mosteiro dos Picos e o Castro de Zoñán.

Características da ruta

Lonxitude: 9,7 km.

Dificultade: baixa

Ruta circular sen sinalizar. Necesario seguir un track. Eu deixo o meu en WIKILOC

A miña valoración desta ruta: 🔅🔅🔅🔅

Descripción da ruta

Partimos da Alameda dos Remedios que foi dende antaño unha zona de esparcemento da sociedade mindoniense.

Nesta ruta estaremos sempre dentro da parroquia de Os Remedios que é ben grande.

Actualmente celébrase neste lugar a afamada Festa das S. Lucas, as das Quendas e as dos Remedios.

Alameda de Mondoñedo

Esta alameda ten a súa orixe no S. XVI cando se celebrou a I Festa da Árbore en Europa e Luis de Luaces, entón rexidor de Mondoñedo, propuxo que tódolos veciños plantasen 3 árbores cada un na Alameda. É polo tanto, unha das alamedas máis antigas de España.

Dende entón o lugar está cheo de árbores que foron evolucionando e cambiando co tempo.

Alameda de Mondoñedo

O quiosco "Buenos Aires", situado nun lateral da alameda, foi ao pricipio un fermoso  escenario para a banda municipal. O 1º foi contruído en madeira a finais do S. XIX. No 1904 foi construido outro quiosco magnífico en mampostería e sillería e colocaronse uns balcóns e columnas moi artísticas. Foi dedicado aos mindonienses residentes na Arxentina. No ano 1980 sufreu unha importante remodelación.
Quiosco Buenos Aires

Na Alameda atopamos tamén o Hospital de S. Lázaro e S. Paulo. É unha construcción do S. XVIII. 

Hospital de S. Lázaro e S. Paulo

A fachada é barroca e sobre a portada locen os escudos do Pai Sarmiento (promotor da obra) e do concello de Mondoñedo.

Actualmente este edificio é un Centro Asistencial para persoas discapacitadas.

Hospital de S. Lázaro e S. Paulo

Dende a Alameda tamén vemos o Instituto  S. Rosendo que ocupa un fermoso edificio.
Instituto S. Rosendo

A igrexa dos Remedios que dá nome á Alameda é un centro importante de devoción mariana xa dende o S. XVI, época da que data a 1ª igrexa orixinal.
No S. VXIII lévase a cabo unha reconstrucción total do santuario ordenada polo bispo Sarmiento que non chegou a vela finalizada xa que finou antes.
Igrexa da Virxe dos Remedios

Aspecto da Alameda co hospital de S. Pablo ao fondo.

Alameda.
Arrancamos a nosa camiñata cunha fabulosa vista do val de Cesuras e vendo aló enriba o mosteiro dos Picos polo que despois pasaremos.
Vistas
Baixamos cara a Pelourín, lugar da parroquia dos Remedios.
Pelourín
Cruzamos a ponte sobre a estrada antiga que vai a Lugo.

Voltando a vista atrás, barrio de Pelourín, ao lonxe a ponte da autovía e Mondoñedo.

Subimos pola LU-P 3104 cara ao mosteiro de Os Picos.
 
Nunha curva con visibilidade, observamos prados con gandaría e outros barrios de Mondoñedo.

Un pouco máis arriba deixamos a estrada e pillamos este camiño á dereita. OLLO! Non está sinalizado e o impulso será seguir pola estrada e chegaríamos igual ao mosteiro pero é moito máis interesante ir por ese lado. Agora explico porqué.
  
O 1º que atopamos aos poucos metros de empezar este camiño son as ruínas da que foi unha antiga capela que estaba dedicada a S. Blas.
Ruínas da capela de S. Blas

Subimos por un camiño á esquerda que nos deixa abraiados polo fermoso que é e polo monumental Vía Crucis en pedra do que só quedan 9 estacións das 14 que debería haber.

As construccións en pedra contan cunhas figuras relixiosas en cerámica obra do escultor de Mondoñedo, Juan Puchades.

O Vía Crucis foi inaugurado a finais do S. XIX. O camiño está construido con pedras a xeito de cuña e ten un paseo lateral de forma escalonada.

 É este un fermosos camiño rodeado cun muro.
 
Outro aspecto dunha das estacións do Vía Crucis. Sería unha lástima deixar perder este entorno con tanta historia, este patrimonio que forma parte de tódolos mindonienses e da Mariña en xeral.

Neste lugar, entre a 6ª e a 7ª estación, seccionouse o camiño para que pasase a estrada local pola que víñamos antes. (LU-P 3104) e que vai ao mosteiro.

Ata a estrada local que cruza este camiño subimos ben, o traxecto ata aquí está ben para camiñar pero a partires destasescaleiras e da estrada pensamos que non poderiamos seguir e teriamos que chegar ao mosteiro polo asfalto atravesando a aldea pero aínda que algunha dificultade fomos pasando. As silvas, felgos e a maleza están apoderándose do lugar. Unha pena!
Coa marcha dos Pais Pasionistas a mediados dos anos 60 do pasado século, a capela de S. Blas ou Santo Cristo que vimos antes entrou en total ruína, o Vía Crucis está descoidado faltándolle algunhas pezas de cerámica e o camiño como vemos está a piques de desaparecer debaixo da vexetación. As terras e campos de árbores que hai ao redor están tamén abandonados e o mosteiro como despois veremos, segue o mesmo camiño.

O Mosteiro de S. Martiño de Vilalourente ou Mosteiro dos Picos como é popularmente coñecido polos hábitos que vestían os seus primeiros habitantes, xa existía no S. XIV e os franciscanos foron os seus primeiros moradores. Máis tarde sirveu como hospital de peregrinos do Camiño Norte de Santiago.
A comenzos do S. XVIII remodelouse o templo dándolle máis altura ao campanario e derribando a anterior igrexa.
Foi habitado polos Pasionistas entre 1884 e  1964 quedando deshabitado dende aquela e exposto á ruína e ao abandono.
Mosteiro dos Picos

Dende o mosteiro hai boas vistas. A parte de arboreda que se ve pertence a unha inmensa zona de campos e prados propiedade do mosteiro.
Campos do mosteiro
Outra vista do mosteiro que mira en soidade cando acordou tempos mellores. Hoxe a igrexa aparece cunha importante fenda que a atravesa en vertical.
Está situado este mosteiro na parroquia de Formigueiro. No ano 1382 o rei Xoán I de Castela otorgoulle un privilexio a este monumento no que fai constar a súa garn devoción por este lugar no que "se acollen moitos peregrinos e romeiros dos que van ao Apóstolo Santiago..."
Mosteiro de Os Picos
Na foto de abaixo vese ben a fenda da igrexa e se nos fixamos na porta principal vemos derriba dela como falta unha figura, era a de S. Francisco, que  segundo o inventario Artístico de Lugo se atopa nunha casa próxima.

Tamén houbo animais no mosteiro como testemuñan as granxas que vemos.
 
Vistas magníficas dende o mosteiro.

Continuamos agora pola estrada LU-P-3104 durante 2km. aprox.
 
E chegamos ao cruce que nos sinala o Castro de Zoñán a onde queremos ir. Torcemos pois á esquerda e iremos por pista  forestal uns 200m.


Imos por este camiño onde, no medio dos eucaliptos, quedan restos de castiñeiros outonales.
Camiño ao castro

O Castro de Zoñán é un punto emblemático na arqueoloxía galega xa que é o 1º que foi escavado na nosa comunidade con metodoloxía científica no ano 1867. O pioneiro nesa intervención foi o mindoniense José Villaamil y Castro, historiador, anticuario e arquiveiro.Eses traballos caeron no esquecemento ata o ano 2002 en que o concello de Mondoñedo retomka os traballos de escavación e pon en valor unha parte importante deste xacemento coñecida como " A Croa".

Castro de Zoñán
Unha sorpresa nos atopamos xa que non imaxinamos que fose tan grande este castro e non sabiamos que se puxera en valor, case é pecado telo tan cerca e non coñecelo.
Castro de Zoñán

É un xacemento da Idade de Ferro cunha ocupación romana que chega ata o S. IV d.C.
Castro de Zoñán
 Chama a atención o muro que bordea todo o castro e que foi contruido despois do abandono deste.  O castro sitúase nun sitio elevado que sen árbores ten unha moi boa visibilidade.
Castro de Zoñán
 
Nas escavacións atopáronse restos de cerámica de producción local e cerámica romana (muíños de man, fíbulas, contas de colares, un cunco de madeira...etc)
O nivel de conservación deste castro é extraordinario e a visita compleméntase con paneis explicativos.
Castro de Zoñán

Voltamos ata o 1º cruce que atopamos (O 2º cando viñemos) e torcemos á esquerda para ir por un camiño forestal que s
e converte deseguida nun camiño de carro.


Desembocamos nunha estrada  que leva a unhas casas do barrio de Zoñán.

Ao chegar ao asfalto de novo pillamos á esquerda ata unhas casas que vimos porque pensamos que por aí atallariamos e a noite botábase encima, pero falando cuns veciños dixéronnos que non, que por alí non había saída, que os carreiros estaban en moi mal estado. Entón demos a volta para seguir o track polo que nos estábamos guiando e que efectivamente nos levaba pola estrada.
Casas de Zoñán dende as que demos a volta.

Agora enlazamos coa estrada LU-P-3106

Economia de subsistencia que vemos nesta zona: colmeas, animais de granxa (Na foto só vemos uns parrulos pero tamén había moitas galiñas), verdura...

En baixada continua imos por estrada:

Pasamos por S. Cristobo que pertence á parroquia de Os Remedios.

Aquí sairon uns cans (sairon varios ao longo desta ruta) pero só estaban defendendo o seu territorio. Achegáronse pero en plan de inspección nada máis.

Neste barrio teñen unha capela (ao igual que en case todos) dedicada, como non podía ser doutro xeito, a S. Cristobo.
Capela de S. Cristobo

Baixando por S. Cristobo vemos o barrio de Cesuras, por onde pasaremos despois.
Barrio de Cesuras ao lonxe

Non cruzamos a estrada que vai a Lugo, senón que damos un rodeo por onde o track nos manda.

 Atravesamos a aldea de Cesuras, tamén pertencente á parroquia dos Remedios.

Cesuras
Algo máis adiante pasamos por Rego dos Cas, tamén da parroquia dos Remedios.
Rego dos Cas
E xa practicamente de noite, chegamos de novo á igrexa dos Remedios de onde partíramos.
Igrexa dos Remedios

Vemos o 1º alumeado de Nadal deste ano na Alameda dos Remedios.

Páxinas web consultadas:

http://blogoteca.com/

https://galiciapuebloapueblo.blogspot.com/

https://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada