PASEO FLUVIAL DO RÍO LADRA E LAGOAS DE RÍOCALDO. (BEGONTE)

 Esta é a 1ª ruta que fago no concello de Begonte. Este concello pertence á Terra Cha, polo tanto, a ruta será moi fácil sen apenas desnivel.

Begonte aínda non chega aos 3000 habitantes e nace como concelllo no 1842. No 1924, Rábade, que pertencía a Begonte, independizouse creando un novo concello.

Begonte está moi ben comunicado xa que o atravesa a A6, a A8, a NV, a N634 e pola LU-541 que une Rábade con Vilalba. Por este concello pasa o Camiño de Santiago e a súa situación, moi cerca da capital provincial (Lugo está a 19 km) e as boas comunicacións fan que sexa un concello vivo e dinámico.

É Begonte un concello que rezuma auga: está atravesado polo Ladra e o Parga e ten varias lagoas. Abundan as masas de árbores autóctonas conformando todo esto unhas paisaxes naturais de gran valor e fermosura.

Características da ruta:

Lonxitude: 8km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. O meu track en WIKILOC

Descripción da ruta:

Aparquei en Begonte onde está o Centro de Atención Primaria, o xulgado e outros edificios.

Saimos á N-VI  e deseguida torcemos á dereita, onde está o sinal de "Club Fluvial"

Chama a miña atención este Peto de Ánimas, un pequeno santuario ubicado en camiños, encrucilladas ou igrexas na nosa Comunidade e que son un culto aos mortos. Na cultura galega a devoción ás Ánimas do Purgatorio foron e seguen sendo nalgúns casos, unha das maiores devocións.

Debaixo do chamado "nicho" (onde está a imaxe) hai unha pequena  hucha (peto en galego) onde antigamente se botaban moedas para rezar pola alma do defunto/a. Actualmente esa tradición está perdida.

Peto de Ánimas

Fermoso mural de Diego As (autor do mural de Lugo Xulio César que foi nomeado en 2021 o mellor do mundo) que retrata a un avó e ao seu neto visitando o famoso Belén de Begonte.

Mural de Diego As

Cruzamos un paso a nivel con barreiras.

 E xa estamos no Club Fluvial, un lugar moi grande e precioso ás beiras do río Ladra que conta cunha praia fluvial, moitas mesas, moitas árbores, pistas deportivas, bar....No verán seica hai moita xente, hoxe era todo para min sola!! Vaia remanso precioso de paz!!

Este foi o meu comedor de hoxe!

No Club Fluvial hai tamén unha pequena praia fluvial moi fermosa.

Un caneiro é unha especie de dique ou presa construida no curso dun río para poder pescar. Na foto un caneiro no Ladra.

Enormes bidueiras que empezan a anunciar o outono.

Unha flor de azafrán de outono. Florece nesta estación e tamén se lle chama azafrán silvestre ou de prado. Unha característica única desta planta é que lle aparece a flor antes das follas.

O outono pedindo paso...

Rematamos o percorrido polo Club Fluvial e agora o percorrido pasa a ser un carreiro á mesma beira do río.

Un paseo moi tranquilo no que non atopei a ninguén con pontes de cando en vez que salvan regos que va desembocar ao Ladra.

Aquí vemos outro río, o Parga, que desemboca aquí no Ladra.

O bosque de ribeira con carballos, abidueiras, abelairas, algún castiñeiro... O río Ladra nace da unión dos río Magdalena e Trimaz e desemboca no Miño.

Chega un momento no que atopo esta ponte rota e impide o paso por ela. Ao mellor se podía pasar igual cruzando o rego que salva que parecía levar pouca auga (na foto parece que non levara nada) pero debaixo das follas víase chan moi húmido e movedizo. Tiven medo a afundirme e din a volta porque uns metros antes hai un camiño perfectamente habilitado para pasar.

Sepárome pois definitivamente xa do río Ladra para pillar este camiño que me vai levar á N-VI.

Neste percorrido ata chegar á estrada vexo tanto á dereita como á esquerda, unha zona de lagoas, o camiño tamén ten zonas con bastante auga. Estamos nu humidal dun valor ambiental extraordianrio. Son os chamados Ollos de Begonte, dúas lagoas separadas entre si 150m. incluidos como LIC (Lugar de Interese Comunitario) Parga-Ladra-Támoga na reserva da Biosfera Terras do Miño. Están rodeados de exuberante vexetación o que dificulta a súa visibilidade.

O camiño lévame a esta ponte do tren que aparece bastante inundada. Se non se pasa por aí hai a posibilidade de facelo cruzando a vía.

Chegamos á N-VI que temos que cruzar. OLLO! En épocas de moita chuvia supoño que o paso  que hai despois de cruzar a estrada estará inundado e non se poderá pasar. Hai outros puntos de acceso ás Lagoas, non ten que ser obrigatoriamente este o lugar para poder acceder. A min resultoume moi doado porque xa desemboquei aquí e podíase pasar ben.

"Las Lagunas de  Riocaldo –junto a la de Pozo do Ollo- están situadas entre las parroquias de Begonte y Pacios, y cuentan con un microclima específico y una abundante y notable flora y fauna acuática entre las que se encuentran diversas especies de interés internacional, comunitario y nacional que lo convierten en un lugar que hizo merecedor de la declaración de Lugar de Interés Comunitario (LIC) al espacio “Parga-Ladra-Támoga” en la propuesta para la Red Natura 2000."

La Laguna de Riocaldo es un paraje natural que disfrutan diferentes aves acuáticas entras las que se encuentran  Garzas Reales, cormoranes, diferentes tipos de patos, aves migratorias, como alavancos, las gallinolas negras, las cercetas reales, las píllaras doradas grandes, los patos cuchara, el asubión, el ánsar ceniciento, o pato  ceniciento, y el rabilargo etc.

(https://www.concellodebegonte.es/es/turismo/ruta-caneiros-e-lagoas-de-riocaldo)

Lagoa de Riocaldo

Para pasar por aquí estaba algo complicado pero foi un tramo moi pequeno e din pasado.

Agora pillei un camiño á esquerda. (tamén se podía ir por outro á dereita e acurtariamos algo a ruta) Tódolos camiños desta zona estban coidados e son moi anchos.

De cando en vez, no medio de tanta vexetación, albiscaba algo das lagoas.

Nun punto determinado aparece esta valla e pensei que tería que retroceder pero ao achegarme vin que estaba aberta e se podía pasar.

Desemboquei nunha pista ancha de area que bordea outra lagoa.

Esta outra lagoa que é moi grande apenas a puiden ver xa que a espesa vexetación o impedía.

Estamos chegando á A8 e torcemos a dereita.

Vou en paralelo á autovía e podería seguir esa pista case ata o final da ruta pero canseime de escoitar pasar tanto coche e nun cruce que vin, torcín á dereita.

É unha estrada local moi fermosa que vai entre unha gran carballeira.

Sigo vendo lagoas.

Desemboco na N-VI e os primeiros metros hai que ir con coidado xa que non hai arcén. Despois, si.

Paso por diante do Polígono Industrial e  deseguida chego ao inicio desta ruta.

Páxinas web consultadas:

https://es.wikipedia.org/wiki/Peto_de_%C3%A1nimas

https://www.concellodebegonte.es/es/actualidade/el-belen-electronico-de-begonte

https://gl.wikipedia.org/wiki/Caneiro_(pesca)

https://www.viverosshangai.es/azafran-silvestre-rocus-de-outono-o-safron-de-pradera

RUTA DO LOIO PR-G 14 (PARADELA)

Paradela é un concello da provincia de Lugo, Comarca de Sarria,  con menos de 2000 habitantes e polo que pasa o Camiño de Santiago Francés. Conta ademais con dúas rutas de sendeirismo excepcionais como son a do Camiño Vello de Aldosende e a que corresponde a esta entrada que vou escribir.

A Ruta do Loio que xa realizamos hai uns cantos anos está actualmente inoperativa debido a unhas pontes que caeron. Nós arriscamons a facela a pesares disto e tivemos que atravesar o río a pé nunha ocasión. 

O alcalde de Paradela pideu á Xunta que repare as tres pontes que están en mal estado debido ás riadas de 2023. De momento seguen sen arranxo...

Características da ruta:

Lonxitude: 9 km.

Dificultade: fácil

Ruta lineal homologada que agora mesmo está anunciada como inoperativa debido á caída dunhas pontes. Nós poidemos facela igual porque cruzamos o río a pé nunha ocasión. Tamén necesita a revisión dalgúns sinais nalgún punto.

O meu track en WIKILOC

Descripción:

Inicio de ruta

A vez anterior que fixemos esta ruta, empezamos o percorrido algo máis adiante ao pé da piscina municipal e perdémonos un tramo ben fermoso! Estamos en Pacios, lugar da parroquia de Paradela

Comenzando o percorrido.

Case mesmo no comenzo vemos o Muíño do Cabo que foi restaurado.

Muíño do Cabo e ponte sobre o Rego da Serra

No tronco desta árbore que está xusto na ponte sobre o Rego da Serra vemos o aviso de que a ruta NON está operativa. Nós decidimos arriscar...

Imos achegándonos a unha cascada que aquí vemos dende a parte de arriba da mesma.

Baixamos unhas escaleiras entre castiñeiros que forman unha paisaxe bucólica.

A fervenza da Ruxidoira salva uns 8 m. de altura e levaba bastante auga.

Fervenza da Ruxidoira

Cruzamos outra ponte sobre o Rego da Serra e deseguida aparece outra cascada pequeniña:

Despedímonos do Rego da Serra que continua o seu camiñar ata atoparse co Loio.

Estamos inmersos nunha paisaxe que parece de conto:

Vemos un sinal que nos indica o desvío a unha fonte e aló imos:

O camiño ata a fonte é fermosísimo pero non lle viría mal un desbroce:

A fonte non ten cano é natural a máis non poder!

Chegamos a un punto no que hai un desvío á dereita para visitar o Muíño de Pías. O camiño ten tramos case pechados de felgos e silvas pero fomos pasando. O entorno é fermoso pero o muíño está case en total ruína. 

Chegamos tamén ao río Loio!! 

Río Loio

O Muíño de Pías xa non ten tellado. Descubrimos un río Loio cantarín entre rochas. Vémolo por vez 1ª neste percorrido.

Muíño de Pías

Aquí temos nada menos que dúas ponte para cruzar o Loio. A da dereita, moi endeble, está moi torta e de ningunha maneira se pode usar sen caer ao río. A outra está tamén deteriorada, ten un pilar desfeito, pero poidemos subir a ela e cruzar con seguridade.

Enormes carballos chaman a nosa atención!!

Os carballos son árbores autóctonas que teñen unha grande importancia ecolóxica: numerosos insectos viven nas súas follas, gromos e landras. Estas últimas tamén son fonte de alimento para mamíferos pequenos e aves.

Carballo milenario

Peches de montes en pedra que son milenarios.

Os antigos camiños dos que xa quedan poucos...

Atravesamos carballeiras e soutos.

 E chegamos ao muíño da Retorta outra vez sobre o Loio. A verdade é que a ruta leva o nome do río pero pouco percorrido vai ao pé ou cerca do mesmo.

Cruzamos de novo o río. Desta vez a ponte está perfectamente.

O Muíño da Retorta, restaurado, é dos máis grandes da zona con 4 pedras de moer.

Unha ruta fermosaaaa!!

Entendemos perfectamente o letreiro que vimos ao principio onde dicía que esta ruta estaba inoperativa, ao atoparnos con outra ponte totalmente esnaquizada, trátase da Ponte de Portocaneiro

Ponte de Porto caneiro

Tivemos que descalzarnos e remangarnos para poder cruzar o Loio. Menos mal que levaba pouca auga e nesta zona non hai correntes.

Cruzando o Loio

Despois de cruzar o río, vimos un letreiro que nos mandaba ata o Muíño de Sucastro a poucos metros pero como tíñamos reserva para comer ás tres e gastamos bastante tempo en buscar o lugar axeitado para cruzar o río, descalzarnos, volver calzarnos...decidimos non achegarnos.

Vemos na foto a capela de S. Berto que a xulgar polo deterioro que presenta, ten que levar moitos anos abandonada.

Capela de S. Berto

Peches de fincas con pedra seca. Este tipo de muros son Patrimonio da Humanidade.

Á esquerda, vemos o lugar chamado Igón que pertence á parroquia de S. Mamede de Castro.

Chegamos a un cruce onde está indicado o desvío ao Mosteiro de Loio e ao igual que xa nos pasou na 1ª vez que fixemos esta ruta, o camiño estaba totalmente pechado de maleza.

Ao fondo vemos Loio, lugar que pertence á parroquia de Cortes.

Estado no que se atopaba o acceso ao mosteiro.

En Loio temos 2 opcións: unha é pillar á dereita e ir por estrada e a outra é pillar á esquerda, como nós fixemos, e vas polo bosque.

A Capela de Loio ten importancia histórica no Camiño de Santiago xa que foi fundada dentro da Orde dos Cabaleiros de Santiago para protexer aos peregrinos e ao sepulcro do apóstolo.

Loio e a  súa capela.

Estamos en zona de viño e esto nótase nas vides que vemos en terrazas.

Como facendo sendeirismo se aprende moito, vimos rochas que tiñan mica. A mica é dos minerais máis abundantes na natureza e distínguese ben porque brila moito.

Mica

Estamos no Corgo dos Frades. Un "corgo" é un camiño estreito entre altos muros. Por aqui deberon camiñar no pasado os frades que ían ao mosteiro do Loio ou á capela...

 O Corgo dos Frades:

Voltamos xa no final da ruta ás beiras do río Loio.

 

Vemos outro muíño en ruinas:

O río Loio é un afluente do Miño que discorre pola provincia de Lugo e desemboca algo máis abaixo de Portomarín nunha zona hoxe ocupada polo encoro de Belesar.

Xa vemos a Ponte que cruza o Loio e tamén o restaurante "Río Loyo" no que xantamos e comemos estupendamente e con moi bo servizo a pesares da moitísima xente que había.

Páxinas web consultadas:

https://es.wikipedia.org/wiki/Paradela_(parroquia)

https://www.galiciamaxica.eu/galicia/fervenza-da-ruxidoira-en-paradela/

https://www.elprogreso.es/articulo/sarria/paradela-pide-xunta-restauracion-puentes-rio-loio/202311141130491708082.html