S. CIBRAO, MAR E RÍO

Estiven xa moitas veces en S. Cibrao e esta vila coñézoa ben, pero non me canso nunca de volver porque me parece unha das máis fermosas da Mariña. De tódolos xeitos, unha nunca coñece todo e esto me pasou con esta ruta, na que descubrín novos e fermosos lugares e onde  combinei mar e río  saíndo do que é o centro urbán. Unha ruta que me encantou e por riba, moi fácil.

S. Cibrao pertence ao concello de Cervo na comarca da Mariña Occidental. Non é nin sequera parroquia, pois pertence á de Lieiro.

S. Cibrao é unha península aberta ao Cantábrico con 3 praias preciosas e importantes, un pequeno porto, un faro...e con vestixios de antigas fábricas relacionadas co mar que denotan a importancia que este sempre tivo nesta localidade.

Características desta ruta:

Lonxitude: 7,6 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. O meu track en WIKILOC

Descripción:

Iniciamos a ruta ao pé da Praia do Torno, nun aparcadoiro no que agora en inverno acostuma a haber sitios libres para facelo. 

O 1º que vemos é un pequeno monumento metido na auga na Praia do Torno, é o símbolo de S. Cibrao: a Maruxaina.

A lenda di que a Maruxaina é unha serea loura, metade muller e metade peixe que vive nos Farallóns. Nos días de temporal toca o corno, uns din avisando aos mariñeiros do perigo e outros opinan que o que quere é enganalos e que naufraguen.

O segundo domingo de agosto revívese esta lenda e a serea é "capturada" polos pescadores do lugar. Traena a terra para xulgala e celebrar unha festa na praia ao redor dela.

En 1º termo, a Maruxaina

A Praia do Torno é un dos areais máis coñecidos do concello de Cervo que se estende dende a ría ata o porto. É unha praia urbana que conta cun paseo marítimo polo que imos.

Praia do Torno

Do outro lado da rúa, vemos os restos do que foi unha antiga fábrica de salazón de sardiña que ardeu en 1921. En S. Cibrao é coñecida como "O Castelo".
Os veciños están a denunciar o deterioro que están a sufrir estes restos e reivindican que se protexa este ben.

"O Castelo", antiga fábrica de Salazón.

Pasamos polo porto, que é pequeno, e tal e como o coñecemos hoxe é do 1930 aínda que sufreu melloras ao longo dos anos.

Porto de S. Cibrao

Este porto pesqueiro só é abordable por barcos que non callen máis de 2 metros.

De frente podemos ver a factoría de Alúmina- Aluminio.

De frente, a factoría de Alúmina/Aluminio.

Estamos na zona chamada Porto de Arriba que inicialmente foi unha illa e depois uneuse á terra mediante unha acumulación de area.

Aquí está a capela de S. Cibrao que xa existía no S. XII. Destaca pola súa sinxelerza.

Capela de S. Cibrao

Imos subindo cara ao Faro e xa vemos mellor os Farallóns.

Camiño do faro

Os Farallóns son tres illas moi abruptas, antigamente punto de naufraxio de barcos. Chámanse A Sombriza, A Baixa e O Pé.

Os Farallóns.

Na Punta da Atalaia atopamos o Faro e un Miradoiro do mesmo nome. O Miradoiro é unha estructura de ferro e cristal que semella que se adentra no mar.

Faro e Miradoiro en Punta  da Atalaia.

Dende o faro, unhas escaleiras lévannos a outra parte máis próxima ao mar e que foi recuperada para uso público.

Dende esta parte baixa, as fotos ao faro quedan estupendas! Este faro realmente son dous:o 1º é de 1864. O moderno é de 1979 e foi construido cando chegou a fábrica de Alúmina- Aluminio á zona, ao ser necesario que tivese máis alcance e maior altura para atender as demandas do novo porto que se construeu.

Faro de S. Cibrao

Pasamos por diante da antiga fábrica de salazón "O Castelo" camiñando pola praia de Cubelas, tamén urbana.

Praia de Cubelas

Vemos os restos dunha antiga cetárea que demostra o pasado relacionado co mar que tivo esta vila.

Antiga Cetárea

Paseo que vai dende a praia de Cubelas á de Caosa.

Desviándose uns metros da ruta pode verse a Praza do Lugar, pequena e recollida.

Praza do Lugar

A Praciña da Caosa destaca polos balcóns.

Praciña da Caosa

 Chegamos á praia da Caosa tamén nun entorno urbanizado e coa area máis fina e branca de todas. Praia de augas cristalinas, escasa ondaxe e forma de enseada.

Praia da Caosa

A praia da Caosa vista dende o outro lado:

Praia da Caosa

E agora imos coñecer unha zona que descoñeciamos por completo de S. Cibrao. Despois da praia daCaosa, seguindo ao pé do mar descubrimos a zona de autocaravanas, remata o paseo de pedrae empeza un camiño que seguimos.

Deseguida o camiño pasa a ser carreiro.

Un carreiro chulo

 

Que nos vai levar ata unha pequena e recóndita praia da que eu nunca oira falar.

Praia do Portelo

 

Trátase da praia do Portelo formada por 2 pequenos areais separados por un promontorio rochoso A lenda di que aquí desembarcou o Marqués de Pedrosa fuxindo dos ingleses por cuestións relixiosas. Aquí (a uns 800) construeu un pazo (O Pazo de Pedrosa) que se pode ver facendo a Ruta do Camiño Natural do Cantábrico que pasa antes de entrar na vila de S. Cibrao polo lugar chamado Pedrosa.

A esta praia, dada a súa orientación, chegan moitas algas que no pasado eran recollidas polos veciños para vender ou abonar as terras.

Praia do Portelo

Voltamos uns metros para atrás para pillar este camiño  que hoxe (debido a tanta chuvia deste outono/inverno) estaba anegado. Imos sair xunto ao IES "Marqués de Sargadelos".

IES "Marqués de Sargadelos"

Pasamos polo novo Centro de Día e Residencia de maiores.

Centro de Día e Residencia

E tamén polo Centro de Saúde.

Centro de Saúde

Despois de pasar a estación de tren, chegamos ao Parque "Raíña Sofía"

Parque Raíña Sofía

No parque anterior destaca este fermoso monumento que é unha fonte.. Chámase "Os Corvos Mariños" e o autor é Juan Puchades. Foi inaugurado no 1995.

Fonte "Os Corvos Mariños"

O paseo que bordea a ría de S. Cibrao é pequeno pero moi fermoso.

Paseo do Torno

De frente vemos a chimenea de Alúmina /Aluminio e as pequenas embarcacións en marea chea.

Ao outro lado da ría hai un paseo que se pode percorrer e veremos unha antiga fábrica. Deixámolo para outro día.

Cruzamos a ponte sobre a ría e pillamos á esquerda para empezar o paseo ao pé do río Covo

O río Covo ten só un percorrido de 15 km. Nace  nos Montes de Buio, nas turbeiras de Pau da Vella e desemboca  na praia do Torno, formando a ría que acabamos de deixar.

Paseo do Río Covo.

O paseo ten un tramo de madeira e vai pegado ao río.

A Ponte Medieval do Bao de estilo romano permite o paso de persoas, animais ou carros en marea alta. Ten unha altura de 9,5m. e unha anchura de 3,10m. Ten un único ollo de forma oxival e foi restaurado polo concello de Cervo no 1986.

Ponte medieval do Bao

Ao pé da ponte anterior hai unha pequena área recreativa.

A ponte vista dende o outro lado.

Ponte medieval do Bao

Agora empezamos un tramo que é novo para nós xa que nunca por aqui pasamos. O Camiño Natural do Cantábrico que pasa por aquí mesmo, neste lugar torce á dereita por un camiño de monte. Nós agora seguimos pegados ao río.

Un muíño restaurado ao que uniron o que semella ser unha vivenda.

Muíño restaurado

Un fermoso paseo con pontiñas de madeira salvando regos que van ao Covo.

Paseo ás beiras do río Covo

Os paseos naturais sempre son fermosos porque son auténticos.

Paseo ás beiras do río Covo

 O paseo á beira do río remata nunha estrada local onde atopamos a Fonte do Guioncho.

Fonte do Guioncho

 

Deseguida damos a volta pola outra marxe do río.

O percorrido agora vai máis lonxe do río.

 

Chegamos á ponte medieval, agora polo outro lado.

A marea, que antes estaba chea, agora está case baixa e vese ben como o río vai cara ao Cantábrico.

Do outro lado do río vemos unha antiga fábrica de salazón e o aserradeiro de D. Xulián.

 Pasamos por diante da Praza dos Campos.

Praza dos Campos

No paseo do Torno polo que imos vemos unha exposición de 8 pezas decoradas por ambas caras (en total 18 creacións) de faros da Costa da Morte. Son murais feitos en azulexo.

E xa estamos case no punto onde iniciamos esta fermosa ruta.

Páxinas web consultadas:

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/amarina/2024/08/16/reclaman-proteccion-restos-fabrica-salazon-cubelas-san-cibrao/00031723825558541896391.htm

https://amarinalucense.gal/es/puerto-de-san-cibrao

https://es.wikipedia.org/wiki/Islas_Farall%C3%B3ns

https://concellodecervo.com/es/turismo/san-ciprian/os-corvos-marinos

https://www.turismo.gal/inicio?langId=es_ES

https://amarinaxornal.gal/occidental/cervo/104328-san-cibrao-sera-o-escenario-para-a-exposicion-sobre-faros-da-costa-da-morte/

RUTA RÍO MERA (LUGO)

Hoxe descubrín unha ruta en Lugo moi, moi fermosa, moi fácil e batante curta (11km); unha ruta pouco coñecida, sen sinalizar, que descubrín grazas a un track do Club Acivro. Lugo ten uns fermosos arredores con bosques autóctonos, ríos con paseos que vale a pena percorrer e aldeas con elementos patrimoniais moi relevantes nalgún caso.

Características da ruta:

Lonxitude: 11,1 km.

Dificultade: moi fácil

Ruta circular sen sinalizar e con camiños e carreiros perfectamente acondicionados.

O meu track en WIKILOC

Descripción:

A ruta ten inicio e fin ao pé da Ponte Romana no barrio do mesmo nome e onde comenza un fermoso paseo ao pé do Miño.

Hai un pequeno aparcadoiro ao empezar o paseo onde deixar o coche.

Aparcadoiro

É este un lugar moi empregado para pasear, facer deporte...conta tamén con carril bici.

Paseo do Miño

Vemos unha gran explanada ao pé do Pazo de Feiras e Congresos.

Pazo de Feiras e Congresos

Achégome a ver unha fermosa glicina ao pé dunha fonte.

Un paseo super coidado e onde podemos ver unha gran variedade de árbores: amieiros, freixos, bidueiras, carballos, pradairos...

Paseo do Miño

Xusto no lugar onde temos que desviarnos á esquerda para cruzar a ponte peonil sobre o Miño, vemos este grupo de bidueiras.

Bidueiras

O río Miño e a presa para a cercana Fabrica da Luz.

Ponte peonil de S. Lázaro e ao fondo o barrio do mesmo nome.

Ponte peonil

A Fábrica da Luz é un edificio de máis de 100 anos de historia que dende que deixou de ter o uso para o que foi creada buscouselle varios destinos, pero todos fracasaron. Agora din que vai ser un centro de enogastronomía.

Esta ponte peonil sobre o Miño foi inaugurada no 2011 e daquela foi a 1ª ponte peonil de Lugo.

Ponte peonil sobre o Miño

Pillamos á dereita e xa o casco urbano queda lonxe. Pasamos por unha zona de casas restauradas e pequenas urbanizacións onde antes había terras de cultivo.

Voltamos cerca do Miño, agora pola outra beira. Na foto, freixos á beira do río.

Freixos ao pé do Miño

Temos, en paralelo á estrada, ese carreiro que se ve perfectamente acondicionado para camiñar.

Fermosa imaxe: o Miño, a ponte da estrada nova a Santiago e os cabalos moi brilantes que pacen tranquilos.

O Miño é un río que trancorre integramente pola nosa comunidade, polas provincias de Lugo, Ourense e Pontevedra. Forma fronteira entre España e Portugal antes de desembocar no Océano Atlántico, despois de percorrer 315 km. O seu afluente máis imortante é o Sil.

O Miño nace no Pedregal de Irimia, na Serra de Meira.

Unha pequena ponte que salva o Rego de Segade.

Lugo ten uns arredores preciosos!

Na foto vemos de frente o Club de Piragüismo. É raro non ver cada día piragüistas polo río.

Hai que pillar un camiño á esquerda para chegar a esta estrada, cruzar e pillar por onde está sinalizado cun círculo azul (un carreiro pouco visible)

Metémonos por un estreito carreiro pero perfectamente transitable.

Outro aspecto do carreiro que nos vai levar ao río Mera.

E despois dunha curta baixada xa estamos ás beiras do río Mera. 

Ao longo deste río atopamos varios muíños. Xa pasamos o do Castro,  abandonado, e agora outro que tamén está en ruinas.

Atravesamos densas carballeiras.

Abundante e variada vexetación ao longo deste río que desemboca no Miño, na parroquia de Orbazai. Percorre case 13 km. dende o seu nacemento.

Unha paisaxe idílica á beira do Mera que ata agora vai moi tranquilo. Só escoitamos o canto dos paxaros.

Chegamos á Ponte de Mera, que será tamén onde enlace o percorrido da volta. Non a cruzamos.

Ponte de Mera

Vemos o Muíño do Tendeiro que parece que tivo actividade ata non hai moito a xulgar polo estado de conservación.

Muíño do Tendeiro

Pequenas pontes en madeira salvan regos que desembocan no Mera.

A partires de aquí o río empeza a coller velocidade e imos atopar rápidos e pequenas fervenzas.

Na foto vemos o que foi no pasado o Muíño da Costa totalmente restaurado actualmente con vivenda na parte superior. 

Muíño da Costa

O entorno arredor deste lugar é precioso: o balbordo da auga, a vexetación, a paz...

Escaleiras e pasarelas de madeira.

Un lugar máxico á beira do Mera.

Por esta ponte pasamos á outra marxe do Mera.

Seguimos inmersos nesta fermosa paisaxe por carreiros perfectamente transitables.

Agora pillamos á dereita, alonxámonos do río e imos por este sendeiro facendo circular esta ruta.

Este itinerario é o que vai ao Monte Penarrubia. As xestas blancas son ben fermosas...

E nun punto vemos a cidade de Lugo.

Baixamos por un camiño fermoso e vemos prados que anuncian que cerca hai vida humana.

Este lugar é A Malladoira. Pertence á parroquia de Orbazai dentro do concello de Lugo.

A Malladoira

Aquí podemos seguir  pola estrada.

A Malladoira

Ou ben, onde se ve a frecha azul, torcer por un carreiro e cruzamos unha carballeira. (Son só uns metros)

E saimos deseguida outra vez á mesma estrada.

Estamos en Orbazai e ao fondo está a igrexa de S. Miguel.

No lugar chamado A Torre pertencente á parroquia de Orbazai, pillamos á dereita:

E voltamos á ponte de Mera. Esa pena que se ve ao pé do río foi o meu comedor de hoxe. Un 5 estrelas!!

Despois de cruzar a ponte, pillamos un camiño á esquerda que nos vai levar polo Monte Segade.

O Monte Segade, a tan só 4km. da Praza Maior da cidade de Lugo, é un bosque enorme  no que é posible pasear, facer deporte...etc polos innumerables camiños e sendeiros que ten, todo no medio dunha exuberante vexetación autóctona.

Nun claro vexo o lugar de A Torre polo que acabo de pasar:

Non hai aglomeración ningunha por aquí. Só atopei algún deportista correndo.

O monte está super coidado, sen maleza ningunha e con novas plantacións neste caso de bidueiras.

Carballeiras inmensas...

Xa case saíndo do Monte Segade, un piñeiral.

 Na foto, o aparcadoiro de Monte Segade. Ao fondo, Lugo.

Pasando polo lugar de As Illas enlazamos co percorrido da ida, ás beiras do Miño.

Voltamos polo fermoso paseo onde continuan os cabalos:

Entre maio e xuño florece o espiño branco. É un arbusto que pode vivir ata 500 anos. Medra de xeito silvestre nunha gran cantidade de hábitats, dende o nivel do mar ata 1500m. de altitude. Na antigüidade este arbusto era considerado símbolo da esperanza e da fertilidade.

Voltamos ver a ponte peonil que agora non imos cruzar e vemos tamén o Clube Fluvial.

Agora imos polo parroquia de S. Lázaro que polo seu nome dedúcese que aquí houbo un lazareto ou hospital para leprosos. Ese lazareto determinou a estructura deste barrio moi grande e con estilo barroco.

O último hospital, do S. XVIII está dividido actualmente en varias vivendas particulares entre as que se atopa a rectoral. De tódolos xeitos, a orixe da institución é moito máis antiga xa que as primeiras referencias que hai do lugar datan do S. XII

Á esquerda na foto, o antigo hospital de leprosos.

A igrexa de S. Lázaro é do S. XVIII e foi da antiga malatería (hospital de leprosos que como estaban enfermos chamabáselles malatos) que está enfrente. Ten escasos elementos decorativos, algo propio do barraco galego.

Igrexa de S. Lázaro

Pasamos ao pé do Club Fluvial  vando as piscinas e xardíns. O Club Fluvial empezou a súa andadura  nun vello muíño abandonado promocionando o piragüismo. Foi ampliando as súas actividades e actualmente é un referente da vida social de Lugo. O seu obxectivo é fomentar entre os seus socios toda clase de actividades e prácticas deportivas, culturales, recreativas e artísticas.

A Ponte Romana no barrio da Ponte ten varios arcos e foi reparado varias veces ao longo dos séculos.

Ponte Romana

O Camiño Primitivo de Santiago pasa por aquí e vemos tamén o sinal da Vía Romana XIX que marca unha calzada romana da época de Augusto que unía Braga en Portugal con Astorga en León e pasaba por lugo.

Dende a Ponte vemos o Balneario de Lugo situado nun lugar inmellorable ás beiras do Miño e do Paseo Fluvial do mesmo. O edificio ademais de ser hotel e balneario, alberga restos dunhas termas romanas.

Balneario

E ao pé do monumento ao soldado romano rematamos esta fantástica ruta!!

Páxinas web consultadas:

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/sociedad/2024/01/24/bosque-interminable-lugo/00031706118682440440191.htm

https://es.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo_Mi%C3%B1o

https://www.laguiago.com/lugar/conjunto-monumental-de-san-lzaro/

https://xurdemoran.blogspot.com/2015/07/bajando-al-barrio-ponte-desde-las.html