RUTA DE EIROÁ PR-AS 19 (TARAMUNDI)

Xa había tempo que non íamos a Taramundi a facer unha ruta. Fixen varias veces a máis coñecida que é a Ruta da Auga e tamén a dos Ferreiros e a dos Muíños.

Hoxe fixemos unha ruta que de xeito global é recomendable porque ten varios puntos moi interesantes que merece a pena descubrir pero, en canto á vexetación, calquera das anteriores para mín, son máis fermosas e tamén transcorre na súa maioría por pistas de monte rodeadas de eucaliptos, que se salvan polas boas vistas que hai e os dous últimos km vai polo arcén da estrada As-21.

Características:

- Lonxitude: 14,2 km.

- Dificultade: moderada (poño esta valoración por unha baixada despois de Bres na que se atravesa un monte que, ademais de estar actualmente chea de toxos, nun pequeno tramo ten tamén moita pendente)

- Ruta circular perfectamente sinalizada, agás nunha bifurcación onde hai varias opcións e debeu romper o poste de sinalización.

O meu track en WIKILOC

Descripción:

Aparcamos moi cerca da igrexa de S. Martín de Taramundi que destaca e é visible dende case calquera punto pola súa esbelta torre. Unha inscripción nunha lousa di "Esta capilla y nave hicieron feligreses y cura. Año 1714" A súa torre é de 1952 xa  que a orixinal  foi destruida por un raio.

Igrexa de S. Martiño en Taramundi

Uns metros máis arriba empeza a nosa ruta de hoxe.

Pasamos ao pé do Hotel La Rectoral  que foi o 1º hotel rural de España, inaugurado no 1986. O porqué do nome é fácil de adiviñar: foi a antiga casa do cura ou Casa Rectoral e data do S. XVIII.

Unha imaxe do Hotel La Rectoral:

Este hotel ten unhas vistas fermosas das montañas e do val do río Cabreira.

Outra vista das dependencias do hotel

O percorrido empeza en ascenso.

Imos por un camiño de monte con pouco atractivo polo medio de eucaliptos:

A ruta de momento está moi ben sinalizada:

E aparece algun camiño máis atractivo:

Desembocamos nun tramo de asfalto que vai durar ata a aldea de Piñeiro. Seguimos subindo...

Chegamos ao punto máis alto do noso percorrido: a 598 m. de altitude e temos, mirando á esquerda, vistas das montañas galegas. Estamos no Chao de Marco.

Agora toca baixar a ladeira da montaña.

Baixamos por unha ancha pista que nos deixa boas vistas na parte dereita e de frente:

Nun momento dado vemos ao lonxe e á dereitaTaramundi:

O camiño ten pouco atractivo. É unha pista forestal pero o que si temos son boas vistas.

Chegamos á pequena aldea de Piñeiro que pertence á parroquia de Taramundi. Colgada da ladeira da Serra de Eiroá as antigas vivendas desta aldea e as construccións auxiliares como cortes, palleiras...foron perdendo o sentido orixinal ao tranformarse o mundo rural. Agora estas vivendas restauradas son de uso exclusivamente residencial e esto asegurou a pervivencia da aldea.

Piñeiro

Dende Piñeiro pódese optar por facer unha ruta máis curta, cruzando a aldea e pasando por Aguillón para voltar de novo a Taramundi. Nós optamos pola ruta larga polo que seguimos baixando cara a Galiñeiros.

Vemos as montañas e o val do río Cabreira.

Chegamos a un punto da baixada dende onde xa vemos Bres, por onde despois pasaremos.

Galiñeiros é unha pequena aldea da parroquia de Bres.

Baixamos un pouco por asfalto dende Galiñeiros e deseguida torcemos á dereita polo camiño que vemos na foto:

Imos ao encontro do río Cabreira e do Mazo de Bres:

O Mazo de Bres atópase nun completo abandono. No pasado foi unha aldea viva que nacera á beira do río Cabreira e do "Camiño Grande" ou "Camiño Real" que unía Taramundi coa Veiga.

Mazo de Bres

En torno ao mazo foi medrando a aldea. Varias xeracións de ferreiros traballaron neste lugar.

O Mazo de Bres

Aquí, a principios do S. XVIII había un mazo funcionando. No 1752 pertencía a 5 propietarios e traballaba a metade do ano (No verán nom porque o caudal do río era insuficiente para poder movelo) Neste mazo estirábase o ferro para facer caldeiros.

O Mazo de Bres

Xunto ao mazo tamén houbo un muíño e os dous eran comúns e forman unha intelixente maneira de aproveitar a auga.

Dende o ano 1924 parece que xa non queda ningún ferreiro nesta aldea.

Mazo de Bres

Cruzamos a ponte que se ve na foto sobre o Cabreira para ir pola outra marxe:

Ao pouco, deixamos o río e subimos a Bres que é a 2ª poboación do concello en nº de habitantes despois de Taramundi. O muro da foto foi hoxe o noso comedor.

E despois de comer, cruzamos a estrada As-21 e topámonos con  Casa Vital onde tomamos o café.

O Centro de Artesanía ubícase na antiga Casona de Villanueva. Foi concebido como unha instalación para facilitar o coñecemento e posta en valor das actividades artesanais. Foi inaugurado en 2013.

O Centro de Artesanía ten diante un espazo de xogos e aparatos para facer exercicio físico. Á súa beira tamén está a igrexa de S. Pedro.

A  Casa da Agua de Bres, instalada no edificio das antigas escolas de 1930, construido coas  donacións dos emigrantes en América, abreuse en 2003 co obxecto de dar a coñecer a relación entre as culturas e a dinámica da auga ao longo da súa historia. 

Casa da Auga

Abandonamos Bres cruzando polo centro da aldea na que vimos moitas vivenda rehabilitadas e outras de recente construcción. Pareceunos unha vila fermosa e ben coidada.

Bres

Dende  Bres seguimos de novo ao pé do río, vendo o mal estado desta valla que parece que hai tempo que pide unha reparación. As rutas, xa se sabe... no é só abrilas. Despois teñen un mantemento.

 Alonxámonos do río e un pouco máis adiante temos que cruzar un monte por un carreiro cheo de toxos. Menos mal que é un moi curto traxecto.

Polo carreiro que se ve na foto, bastante empinado, baixamos xunto ao río.

Pasamos por debaixo dunha ponte (a Ponte de Cabreira) con dous ollos: por debaixo dun ollo pasa o río e polo outro pasan as persoas e na antigüidade, os carros tamén.

Seguiremos por este camiño imporatnte no pasado, achegándonos a Aguillón.

Vemos unha presa que serviría para levar a auga para o mazo que houbo en Aguillón dedicado ao ferro. En Aguillón hai un mazo moi ben conservado (dise que houbo 10 en todo o concello) Este estivo funcionando ata 1978 e anos despois foi restaurado. Varias xeracións de ferreiros traballaron neste mazo, sendo o último Federico Cotarelo Murias, o último ferreiro de mazo no concello de Taramundi.

En Aguillón vemos a pequena e antiquísima capela dedicada a S. Blas e ao fondo o edificio que noutros tempos foi a escola.

Nós seguiamos un track feito polo concello de Taramundi que nos mandou os 2 últimos km. polo arcén da estrada AS-21 pero agora mirando outros tracks, ao redactar esta entrada, vexo que a maioría deles atravesan a área recreativa e van `por camiños cara a Veiga de Illán e a Taramundi....Mecachis!! Como non me din conta?

Nesta zona distinguen entre hórreos e cabazos. Os cabazos son rectangulares de pedra e madeira, tipo Mondoñedo. En cambio os hórreos son de planta cadrada e seméllanse aos asturianos. 

Na foto, un cabazo tipo Mondoñedo.

Mirando cara ao alto vemos o Hotel La Rectoral e ao pé da estrada, unha fonte e lavadoiro restaurados.

Ademais de vivir do turismo, nas aldeas deste concello aínda manteñen algo de tradición gandeira como testemuñan os prados verdes existentes.

Taramundi, vila pioneira do Turismo Rural e que hoxe en día vive practicamente do turismo como se nota en que a pesares de ser unha vila moi pequena (ao redor de 600 habitantes en todo o concello) conta con varios restaurantes, hoteis, casas de turismo rural... xa que este concello ten moitos elementos naturais, etnográficos e arquitectónicos que a fan receptora de multitude de visitantes en calquera época do ano.

Páxinas web consultadas:

https://www.guiarepsol.com/es/fichas/monumento/iglesia-de-san-martin-12305/

https://www.taramundi.es/centro-de-artesania-de-bres

https://www.lne.es/occidente/2007/07/04/bres-fluir-historia-21866354.html

PASEO MARÍTIMO: PEIZÁS_PAMPILLOSA. RUTA CIRCULAR.(FAZOURO-FOZ)

 Hai pouco que foi inaugurado un novo tramo de Paseo Marítimo no concello de Foz: o que une a praia de Peizás coa praia da Pampillosa quedando deste xeito completado e unida toda a costa deste concello.

Eu quixen facer unha ruta circular co fin de alongar esta ruta porque só o paseo é unha distancia moi curta (2 km.) e así poder desfrutar tamén doutras zonas interesantes da parroquia.

Características da ruta:

Lonxitude: 6,3 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. Deixo o meu track en WIKILOC

Descripción:

Eu partín da área recreativa que está cerca da praia da Pampillosa e que en canto chega o bo tempo ten unha grande afluencia de xente. Dende este mesmo lugar parte tamén a Ruta do Río Ouro.

Área Recreativa onde está exposta a antiga Ponte de Ferro

Pillamos o mesmo carreiro que segue a ruta do Río Ouro. Vemos ao fondo a Ponte de Ferro, que é peonil, sobre o río.

Área Recreativa e Ponte de Ferro sobre o Ouro

A Ruta do Río Ouro, a pesares de ser bastante coñecida e promocionada, está sen sinalizar.

Pasamos ao pé da Obra Pía. Estes edificios formados por unha antiga escola(o pequeno) e a casa do mestre(o grande) foron rehabilitados non hai moitos anos.

Foron mandados construir por Francisco de Cora e Miranda, natural de Lieiro en S. Cibrao. En 1803, otorgou testamento aberto fundando unha escola en Vilarmea "Para la enseñanza de niños y niñas en las primeras letras, escrivir, contar, saber con inteligencia la Doctrina Cristiana, confesarse y comulgar, oir Misa con intención y devoción"

Na parte de atrás da escola, onde agora se ve un muro e árbores, houbo un lagar tamén construido por Francisco de Cora

Anos máis tarde, no 1951, apróbase o regulamento da Fundación "Obra Pía de Fazouro".

"Por orden ministerial del 11 de mayo de 1951 fue resuelto el expediente de transmutación de fines de la Fundación benéfico-docente "Obra Pía de Fazouro" acordándose que las rentas se apliquen en lo sucesivo al sostenimiento de clases complementarias de enseñanzas del hogar en la Escuela Nacional de niñas de dicha localidad"

Edificios da Obra Pía

A Obra Pía ten unha finca arredor que actualmente é unha área recreativa aínda que a día de hoxe está bastante descoidada. Apenas ten afluencia de xente porque os accesos son malos e non hai aparcadoiro cerca.

No mesmo entorno hai os restos do que foron uns muíños.

Antigos muíños

O percorrido continúa uns metros máis ao pé do río Ouro

Río Ouro

Abandonamos a Ruta do Río Ouro torcendo á esquerda por onde está o depósito da auga. Na foto, o río,un cabozo estilo Mondoñedo e ao lonxe os barrios da Pontevella, do Cachón e do Redondal.

Collemos a estrada que nos levará ao barrio do Souto. Vemos a Fonte da Pasada onde antigamente tamén se lavaba a roupa.

Fonte da Pasada

 A subida suave ao barrio do Souto.

O barrio do Souto está alto e ten fabulosas vistas. Só hai dúas vivenda e as dúas habitadas.

O Souto

 

Vistas dende o Souto

Vistas dende o Souto

Dende o Souto vemos outros barrios de Fazouro: Lousada, Villarmea, a Pontevella...etc

Vistas dende o Souto

Un camiño dos de sempre!! Poucos quedan xa nesta parroquia!

Pasamos polo antigo Camiño Real no barrio de A Rúa onde vemos unha curiosa construcción formada por un pozo e un pombal enriba. 

Pozo e pombal

Desembocamos no Polígono Industrial de Fazouro vendo o barrio de A Rúa.

Subindo á Granda temos boas panorámicas. En 1º plano, parte do Polígono Industrial e ao fondo, barrios de Fazouro: Bargado, Lousada...

Fazouro e parte da súa zona costeira.

Na Granda só hai unhas 4 casas. Penso que só unha está habitada.

E dende  A Granda baixamos á estrada xeral.

 Despois de cruzar a estrada xeral, cruzamos a ponte sobre a vía do tren.

Mirando cara ao Oeste vemos o lugar As Chaves en 1º termo e ao lonxe Bargado, Lousada...

Mirando cara ao Leste, vemos o barrio de Caldouceiro

Outro camiño de carro. Oxala non o asfalten! Non é necesario, tódalas vivendas próximas teñan bos accesos xa.

Ao rematar o camiño anterior, temos a opción de seguir de frente e enlazar xa co novo paseo marítimo ou ben pillar á dereita e ir pola estrada uns metros que foi o que eu fixen.

Uns metros máis adiante volvemos ter a opción de pillar á esquerda para o novo paseo ou ben seguir na estrada. Eu fixen esto último.

Deseguida, torcendo á esquerda chego á Praia de Peizás.

A praia de Peizás pertence case toda á parroquia de S. Martiño dentro do concello de Foz. ë unha fermosa praia con moita ocupación en verán que ten o inconvinte de que en marea chea se queda sen areal.

Praia de Peizás

Dende Peizás xa podemos camiñar polo recén inaugurado paseo. Eu prefiro facelo polo antigo carreiro que había antes, máis pegado ao mar e tamén porque había case masificación de xente no novo paseo.

Carreiro antigo

Por aquí non vai ninguén (todos e todas van algo máis arriba polo camiño "cómodo") A min gústame moito maís camiñar por aquí.

Se vas polo novo paseo, non podes contemplar esta marabilla!

Nin podes ver estas furnas:

Furna

Agora si que non segue a opción de ir pola beira do mar e teño que enlazar co paseo novo.

Había bon temporal no mar. Na foto vese por onde viña antes o antigo carreiro.

Estes carreiros son os que a min me gustan. Canto máis naturais, mellor!

Unha fermosa zona de lecer.

Imaxe do novo paseo.

O mar hoxe que hai temporal cgega arriba de todo pero en marea baixa aquí hai unha pequena e solitaria praia: é a da Pedras da Salsa ou Sarrido

Praia de Sarrido ou Pedras da Salsa

Fixeron esta ponte en madeira para salvar un rego que desemboca na praia anterior.

Outra vista do novo paseo.

Achegándonos á beira do mar vemos os acantilados que foi formando a erosión que nesta zona é moi grande. A paisaxe desta costa cambia nun curto espazo de tempo polos enormes socavóns que o mar vai formando, por este motivo levaron o percorrido do paseo bastante alonxado da beira do mar, se o fan moi próximo a el en poucos anos desaparecería.

Xa cerca do final do percorrido, vemos unha imaxe da outra parte de Fazouro: Bargado, Lousada, algo de Nois... e a praia da Pampillosa que é inmensa pero está convertida nun verdadeiro coído.