Esta ruta vai toda por asfalto. É o que teñen as rutas na Mariña lucense. As máis fermosas son as que van pola beira do mar.
Algúns concellos como Mondoñedo, Trabada, A Pontenova, O Valadouro ou Alfoz si que conservan aínda camiños e carreiros e bosques autóctonos e teñen rutas homologadas.
Os concellos máis próximos ao mar apenas conservan camiños nin carreiros xa que aquí a gandaría e agricultura están practicamente desaparecidas e os camiños naturais fóronse pechando de maleza ou, noutros casos, incluso se apoderaron deles os veciños acotando o paso e facendo privado o que antes era público. Noutros concellos, a concentración parcelaria non deixou valados, nin camiños, nin carreiros; case todas son pistas asfaltadas.
Así que para facer esta ruta, hai que ir sempre por estradas locais agás un tramo dende Reboredo ata o Cruceiro que se pode facer por pista de terra. Nós fomos por estrada.
Tanto que sexa por un lado ou por outro, irás sempre acompañado de eucaliptos e de cando en vez por algún castiñeiro, loureiro...
Para min, o destacable desta ruta son as distintas aldeas polas que imos pasando e as vistas que hai nalgún momento( poucos) ao mar.
Características:
Lonxitude: 7,8 km.
Dificultade: baixa. Non ten ningunha dificultade técnica, ao ser toda por estrada só hai que ter precaución cos vehículos (non pasan moitos pero si cruzamos algún) e a subida ao Cruceiro ten bastante desnivel e continuo pero lévase ben.
Ruta circular non sinalizada. Necesario seguir un track se non coñeces a zona. O meu en WIKILOC
Descripción:
Iniciamos e finalizamos esta ruta na Igrexa de S. Pedro de Xuances onde hai moito e bo sitio para aparcar.
 |
| Igrexa de S. Pedro de Xuances |
 |
| Igrexa de S. Pedro de Xuances |
 |
| Illade |
 | |
|
 |
| Cabo de Vila |
Ao abandonar Cabo de Vila atopamos os sinais do Camiño Natural do Cantábrico e aínda que eu fixen tódalas etapas, esta zona non me soaba de nada. A explicación é que neste concello de Xove, en lugar de seguir este Camiño Natural como foi trazado nun inicio, eu seguín a "Senda Costeira de Xove" que vai moito máis pegada ao mar.
 |
| Praia de Esteiro (Xove) |
Despois de transitar por unha estrada local entre eucaliptos, seguimos no concello de Viveiro e pasamos por Aldea (parroquia de S. Xiao de Faro) Seguen a sorprendernos nesta zona as grandes casonas de pedra que os habitantes souberon conservar.
 |
| Aldea (concello de Viveiro) |
Deixamos S. Xiao do Faro (Viveiro) atrás para entrar de novo no concello de Xove.
Pasamos a continuación por Reboredo, xa da parroquia de Xuances de novo. Dende aquí vemos a praia de Area, que pertence ao concello de Viveiro.
Toca subir ao alto do cruceiro, fíxose longa a subida, non polo desnivel que non é moito, senón pola monotonía da paisaxe: asfalto e eucaliptos.
Desembocamos en Campo Susao, moi cerca do Alto do Cruceiro.
 |
| Campo Susao |
Pasamos por un lugar cun nome curioso: Pereiraboa.
Tamén pasamos por Loureiros.
E por Bargo.
O lugar de Fontao chama a atención polas enormes casonas e hórreos. Todos de cantería e a maioría ben restaurados.
 |
| Fontao |
O tamaño dos hórreos sempre dá unha idea de como era a casa de "pudiente" no pasado. Os máis grandes, moitas veces están situados tamén cerca das igrexas, como é neste caso, xa que moitos eran de xente fidalga que era intermediaria para pagar ao clero os diezmos e rendas correspondentes.
 |
| Fontao |
Os hórreos galegos e asturianos están baixo protección estatal dende 1973 intentando atallar as consecuencias do abandono progresivo da vida rural e a perda de uso dos hórreos, encomendando á administración local o seu inventariado e coidado impedindo o traslado e destrucción dos mesmos.
No 1985 a Lei do Patrimonio Histórico di:
«Son bienes inmuebles de carácter etnográfico (...) aquellas edificaciones e instalaciones cuyo modelo constitutivo sea expresión de conocimientos adquiridos, arraigados y transmitidos consuetudinariamente y cuya factura se acomode, en su conjunto o parcialmente, a una clase, tipo o forma arquitectónicos utilizados tradicionalmente por las comunidades o grupos humanos».
No artigo 36 de dita Lei di: «Los bienes integrantes del patrimonio histórico español deberán ser conservados, mantenidos y custodiados por sus propietarios o, en su caso, por los titulares de derechos reales o por los posesores de tales bienes».
Despois de aprobarse o Estatuto de Autonomía de Galicia, a administración galega decide regular a xestión do Patrimonio Histórico e Artístico do país. Unha lei de 1995 prevé a creación dun inventario xeral de elementos de interes arqueolóxico, relixioso, arquitectónico e etnográfico que aínda non empezou.
Moitos hórreos están recuperados e restaurados debidamente, outros están a piques de desaparecer polo abandono e outros restaurados sen moito acerto, como alguns que vimos nesta ruta que pecharon con ladrillo.
 |
| Hórreo abandonado |
Esta zona da parroquia de Xuances, semella bastante fértil e abrigada. Os verdes prados onde vimos pacendo bastantes vacas demostran que aínda queda xente nesta parroquia que vive ou ten unha axuda económica na gandaría.
Páxina web consultada:
https://es.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3rreo_gallego#cite_note-24
