SANTO DOMINGO DE SILOS/DESFILADEIRO DA YECLA/BRIVIESCA/ORBANEJA DEL CASTILLO

 Santo Domingo de Silos é unha vila e un mosteiro de monxes benedictinos e a historia de ámbolos dous lugares camiñou sempre xunta. É un municipio moi, moi pequeno xa que aínda non ten 300 habitantes. Xunto a Lerma e Covarrubias forma o chamado "Triángulo do Arlanza" ademais de atoparse no chamado "Camiño do Cid".

Ao ir camiñando ata o centro da vila, vemos a muralla que queda da antiga que había. A da foto é a que rodea o mosteiro.

O 1º que atopamos é esta porta que dá acceso á hospedería do mosteiro e onde vemos unha secuoia xigante que moita xente confunde co famoso ciprés de Silos e que chegou, segundo a lenda tradicicional, dende Canadá metida dentro dunha pataca. É unha impoñente árbore que mide máis de 30m. de alto.

Secuoia do mosteiro

Secuoia xigante

 

A Casa Consistorial de Santo Domingo de Silos está pegada á igrexa de S. Pedro

Casa Consistorial

A igrexa de S. Pedro é do S. XVIII e foi construida sobre unha anterior románica. No seu interior conserva unha imaxe da Virxe do Mercado, patroa da vila. Nós contemplamos a súa interesante fachada tomando un café na Praza Maior.

Igrexa de S. Pedro

Mosteiro de Santo Domingo (antes S. Sebastián)

Este mosteiro, antes chamado S. Sebastián de Silos, aparece nomeado no S. X e aínda que non coa configuración actual, remóntase á época visigótica (S. VII) No S. XI chega a Silos o monxe Domingo; é nomeado abade e amplía e reforma o mosteiro que levaba anos en decadencia e case en ruinas. Despois de morrer é canonizado e o seu sepulcro convértese en lugar de peregrinación, ademais o mosteiro cambia o nome a Santo Domingo de Silos en honra a este monxe que tanto fixo polo mosteiro.

A comunidade de Silos, formada por monxes benedictinos, segue a ter grande vitalidade e importancia espiritual e artística.

                                                    Mosteiro de Santo Domingo de Silos

O claustro do S.XI é cadrado con dúas plantas, sendo a inferior a máis antiga. Vemos o famoso ciprés que é o icono do mosteiro xa que ten máis de 130 anos e supera os 30m de altura. Nel viven moitísimos paxaros .

O poeta Xerardo Diego escribeulle o poema "El ciprés de Silos" en 1924.

Claustro do mosteiro

Teito do Claustro:

Dentro do mosteiro tamén vimos a Botica que naceu a raíz do mal funcionamento da farmacia civil de Silos e por eso o abade do mosteiro daquel momento decideu crear unha botica dentro do mosteiro. Na foto vemos o laboratorio onde os monxes preparaban as menciñas a base de plantas.

Noutra estancia, observamos os recipientes empregados.

No Museo do mosteiro vimos algunhas  das pezas que se poderon conservar despoia da desamortización de Mendizabal (1835)

Na fermosa Praza Maior tomamos un café nun ambiente moi relaxado e tranquilo. Había moi pouca xente ese día en Silos.

Praza Maior

Despois demos un pequeno paseo pola vila onde resaltan as casas de pedra e o baleiras que se vían as rúas.

Unha rúa en Santo Domingo de Silos

Nesta saída da vila que vemos na foto seguinte e que vai a Contreras (outro concello de Burgos) está o Arco da Calderera ou Porta Sur. Esta é unha das catro Portas que tiña antigamente a muralla.

Arco da Calderera ou Porta Sur

Outra rúa de Silos

Dende o mosteiro poidemos ver a outra antiga Porta da muralla: a Porta que dá ao sur chamada Porta de S. Juan de Silos ou Porta da Cadena.

DESFILADEIRO DA YECLA.-

Moi preto de Silos está o desfiladeiro da Yecla, un dos máis estreitos do país con 600m. de lonxitude, unha anchura que nalgúns puntos apenas pasa dos 2m. e unhas paredes verticais de máis de 100m. de altura. Este desfiladeiro foi formándose polo regato Cauce, afluente do río Mataviejas ao longo de millóns de anos.

Na foto, a punto de introducirnos no desfiladeiro entre as Penas de Cervera.

O desfiladeiro pertence á zona protexida "Espacio Natural de La Yecla y los sabinares del Arlanza"

Mediante unha serie de pasarelas e pontes facemos o percorrido.

Estes abruptos escarpes son o fogar dun grande numero de voitres leonados.

Mirando ao regato Cauce que formou esta marabilla desgastando as rochas calizas.

E aquí chegamos ao final. Voltamos polo mesmo lugar.

Un cortísimo vídeo:

BRIVIESCA

É un municipio de algo máis de 6000 habitantes que conta cun gran patrimonio artístico. O 1º monumento que visitamos ao chegar foi a Igrexa de S. Martín situada na Praza Maior A súa fachada é de principios do S. XVI pero o feito de estar construida con pedra caliza fai que se atope bastante deteriorada. Na foto, a portada exterior de estilo plateresco.

Fachada da igrexa de S. Martín

No interior vemos un púlpito en estilo plateresco (caracterizado por unha decoración prolífica con elementos vexetais, candelabros, criaturas fantásticas...)

Púlpito

O Retablo Maior foi realizado no S. XVIII en estilo barroco.(Caracterizado por ser recargado, esaxerado, decorativo, ornamentado...)

Retablo Maior

Na Praza Maior vemos un templete do S. XX (1909) en estilo modernista.

Templete modernista

Outra imaxe do exterior da igrexa de S. Martín.

Igrexa de S. Martín

A Casa do Concello ocupa un palacio do S. XVII que foi restaurado. No seu interior está a Oficina de Turismo.

Casa do Concello

Un pouco máis adiante atopamos a ex colexiata de Santa Mª, foi fundada na 2ª metade do S. XIV sendo unha das máis antigas de España. A imaxe que aparece na fachada é Nosa Señora de Allende colocada en 1930.

Ex colexiata de Santa Mª A Maior

A ex colexiata semella case unha catedral xa que ten 3 naves. O tretablo que vemos é barroco.

Interior da ex colexiata

Na capela de Santa Casilda destaca o retablo renacentista en madeira de nogueira. É coñecido como "O Escorial dos retablos"

retablo na capela de Santa Casilda

Outra vista da ex colexiata na se pode aprezar o magnitude do seu tamaño:

Ex colexiata de Santa Mª

Exterior da capela do Sagrario dentro da ex colexiata. Esta capela foi engadida no S.XVII pola familia Soto de Guzmán.

O mosteiro de Santa Clara é un antigo convento de monxas clarisas composto polo convento, a igrexa, un hospital e unha casa solleira. Construido no S. XVI combina os estlos gótico isabelino e renacentista. No 1931 xa foi declarado este conxunto de  edificios Monumento  Histórico Artístico Nacional. Tamén é BIC (Ben de Interese Cultural)

As clarisas habitaron este lugar ata o 2005.

Mosteiro de Santa Clara

A xoia deste mosteiro é o renacentista Retablo Maior en madeira de nogueira sen policromar.

Retablo maior

ORBANEJA DEL CASTILLO

Esta localidade que pertence a Valle de Sédano é moi pequena (apenas 50 hab.) e é preciosa. Unha aldea medieval restaurada cunha cascada polo medio da vila que converten  este lugar dun dos máis fermosos da provincia de Burgos.

O 1º que nos atopamos ao chegar foi esta fermosa cascada:

As casas de pedra atravesadas pola cascada deixan unha imaxe idílica. É a imaxe e o símbolo de Orbaneja del Castillo.

Cascada de Orbaneja del Castillo

Ao rematar a cascada fórmanse unhas pozas dunha cor preciosa. As augas desta cascada atópanse algo maís abaxo co río Ebro

Pozas

Unhas escaleiras de pedra lévannos ata a vila declarada Conxunto Histórico-Artístico.

Eso si...a min sobrábame xente...

En Orbaneja temos un dos conxuntos de arquitectura popular mellor conservados e máis fermosos de toda Castela-León. Na foto, a ponte que atravesa o regato que máis abaixo forma a cascada e o que debe ser a praza da vila.

A "Cueva del Agua" é o lugar onde nace a cascada, primeiro como un pequeno regato que se precipita máis abaixo ata atoparse co Ebro.

A auga que brota dende a cova divide a vila en 2 partes: Villa e Puebla

Dende o Miradoiro de África aprezamos as formacións karsticas que rodean Orbaneja. O nome do miradoiro débese a que dende aquí dúas rochas que parecen bicarse, lembran a imaxe de dous camellos de África.

Formacións kársticas que rodean Orbaneja

Ningún rincón desta vila ten desperdicio!!

Rúas estreitas e casas moi xuntas son características deste lugar.

Non hai recuncho que non mereza a pena!

Ao fondo, as formacións karsticas que rodean esta vila; en 1º plano, o regato que divide en dous a aldea.

E ata aquí a nosa viaxe a Burgos e algún concello e localidade. Vimos moito e moito quedou por ver nesta fermosa e para min sorprendente provincia!!

Páxinas web consultadas:

https://wwhttps://es.wikipedia.org/wiki/Santo_Domingo_de_Silos_(Espa%C3%B1a)w.castillosnet.org/fortificacion.php?r=BU-CAS-106

https://desfiladerodelayecla.com/

https://turismoburgos.org/iglesia-de-san-martin-briviesca/

https://www.elliodeabi.com/2015/07/iglesia-de-santa-maria-en-briviesca.html

https://www.burgosconecta.es/provincia/orbaneja-castillo-pueblos-singulares-espana-20230525142823-nt.html

LERMA/COVARRUBIAS

 No programa levábamos visitar varias vilas da provincia burgalesa. Empezamos o sábado por visitar:

LERMA

Ten o título de "villa". O seu casco histórico é BIC (Ben de Interese Cultural) Lerma está considerado "Uno de los Pueblos más Bonitos de España" dende 2018. Ten menos de 3000 habitantes. 

A historia e desenrolo desta vila vai unido a Francisco de Sandoval y Rojas, I Duque de Lerma e valido de Felipe III. Este duque transformou o antigo condado de Lerma en ducado no S. XVI.

Na Praza Maior de Lerma que é moi grande (máis ca de Salamanca) atopamos o Palacio Ducal, hoxe convertido en Parador de Turismo. Este palacio do S. XVII que o duque de Lerma mandou construir sobre un castelo medieval foi a envexa da corte daquela época. Aquí durmeu Napoleón. Ademais da impoñente fachada destacan o claustro e o seu patio interior onde Lope de Vega estrenaba as súas obras de teatro hai 500 anos.

Palacio Ducal na Praza Maior

O Palacio Ducal ocupa todo un lateral da praza. Durante a Guerra Civil foi utilizado como cárcere e actualmente é un gran Parador de Turismo. O porque o palacio ten 4 torres cando aos palacios ducales se lles otorgaba dúas, ten a explicación de que o duque de Lerma enganou ao rei dicindo que quería poñer 2 torres, este concedeulle o permiso porque o duque ocultoulle que eran dúas máis das que xa tiña..

Palacio Ducal

É unha lástima que esta enorme e fermosa praza sexa actualmente un parking. Vela chea de coches réstalle fermosura e non permite desfrutala como se debería.

Praza Maior de Lerma

O Convento de Santa Teresa foi inaugurado por Felipe III no S. XVII para os frades carmelitas. Está pegado ao edificio do concello

Convento de Santa Teresa e Casa Consistorial

O Convento de Santa Clara actualmente non ten actividade relixiosa (dende 2015) pero hai uns anos foi coñecido porque máis de 250 mulleres xovenes procedentes de diversas clases sociais (a maioría con estudos universitarios) foron iniciadas na vida relixiosa por unha tal Sor Verónica. Como este convento se lles quedou pequeno, trasladáronse a outro municipio de Burgos: La Aguilera e sendo antes da Orde das Clarisas, transformáronse no Instituto Relixioso Leso Communio dedicándose á vida contemplativa e á evanxelización.

Convento de Santa Clara

O Arcos que se ven na foto serven de miradoiro e antigamente era un pasadizo creado a principios do S. XVII e que unía o Palacio de Lerma cos mosteiros de Santa Clara e Santa Teresa e a Colexiata de S. Pedro. Este é o único tramo cuberto que se conserva. O pasadizo servía para que o duque, o rei Felipe III e as súas familias poidesen asisitir aos oficios relixiosos sen pisar a rúa.

Miradoiro Os Arcos

Ao pé do Miradoiro dos Arcos descansa o Cura Merino: un famoso guerrilleiro da Guerra de Independencia cuxas estratexias de guerrilla lle valeron a fama e un recoñecemento militar importante.

Tumba do Cura Merino

A Colexiata de S. Pedro foi consagrada no S. XVII con grandes festas que duraron 21 días. O Duque de Lerma consigueu que esta abadía dependese directamente de Roma, por eso se o emblema papal. Ten unha fachada moi sobria e sinxela.

Colexiata de S. Pedro

Frente á Colexiata hai unha estatua do escritor José Zorrilla, autor de D. Juan Tenorio e que viveu nesta localidade.

Estatua de José Zorrilla

Unha rúa de Lerma:

Vemos a primitiva Igrexa de S. Juan, máis tarde chamada ermida da Piedade. Actualmente non é un espazo relixioso senón que está dedicado á cultura. O "Espacio Escénico La Piedad" acolle mostras de teatro, conferencias, actuacións musicais...etc

Espazo Escénico La Piedad"

Outra imaxe desta fermasa vila onde se nota a súa antigüidade no ben conservado casco histórico.

Lerma estaba antigamente protexida por unha muralla. Das 4 portas que tiña só queda unha, a coñecida como "Arco do Cárcere"

Arco do Cárcere

O Arco do Cárcere  ten dous cubos defensivos moi tranformados pero aínda conservando a saeteiras. No S. XVII e no XIX foi empregado como prisión de aí que o coñezamos co nome que ten. Na actualidade alberga o Consello Regulador dos viños con denominación de orixe "Arlanza".

Arco do Cárcere

 O mosteiro de Lerma (Antes Carmelitas descalzas) coñecido como Mosteiro da Madre de Deus ou Convento de Santo domingo. Actualmente esta desacralizado.

Mosteiro Madre de Deus.

Para non subir pola mesma rúa da baixada, subimos pola rúa Zorrilla onde lemos nos muros poemas deste escritor e ao fondo, o Espazo Escénico La Piedad.

Rúa Zorrilla

 

A casa onde viveu Zorrilla:

Casa onde viveu José Zorrillla

Na "Plaza del Mercado Viejo" tomamos un café para despedirnos desta localidade.

Praza do Mercado Viejo en Lerma

COVARRUBIAS

É un municipio moi pequeno xa que ten pouco máis de 500 habitantes.  No S. X, Fernán González e o seu fillo convertiron a Covarrubias na capital do infantazgo de Covarrubias e cabeza dun dos  máis importantes señoríos monásticos. Por este motivo se lle coñece co nome de "berce de Castela" e foi declarada Conxunto Histórico-Artístico en 1965.

Entramos pola Porta do Adelantamiento de Castilla (Un adelantado era un oficial ao servizo da coroa que tiña encomendadas algunhas competencias  xudixiais e militares) Construida na 2ª metade do S. XVI por orde de Felipe II. É de estilo herreriano con elementos renacentistas. Tódalas escrituras que emanaban dese Adelantamiento gardábanse neste edificio que no S. XVIII perdeu a súa función porque todo o que había foi trasladado ao Archivo Xeral de Simancas.

Esta entrada é coñecida como Porta Real e ten encima o escudo de Felipe II. Foi utilizado como Casa do Concello e actualmente alberga a Oficina de Información e Turismo,a Biblioteca Municipal e unha sala de Exposicións.

Porta Real de Covarrubias

Nada máis cruzar a Porta Real xa nos demos conta de que nos introduciamos nun casco histórico diferente e fermoso.

Entrando en Covarrubias pola Porta Real

Covarrubias é sitio de cultivo de cereixas e vimos polas rúas varias vendedoras. Hai moitas variedades deste froito na zona.

Cereixas de Covarrubias

Covarrubias é unha vila antiquísima fundada en 878 polo conde García Fernández e que prospera baixo o coidado de dúas abadesas: Dona Urraca e dona Sancha. O seu casco histórico é un dos mellores expoñentes da arquitectura popular en España.

Unha rúa de Covarrubias

Chegamos deseguida á Praza Maior onde vemos a Casa Palacio de Fernán González do S. XII que actualmente é o Concello.

Praza Maior

Outra vista da Praza Maior onde na antiga Casa Palacio, que hoxe é o Concello, se pode aprezar un  arco románico que é o queda desta antiga construcción do S.XII

Praza Maior de Covarrubias

O Torreón de Fernán González  é mozarabe, do S. X e foi construido para reducir os ataques dos musulmáns. Actualmente é un Museo de Armas Medievais.

Hai unha lenda que di que nun aposento do torreón estivo presa dona Urraca, filla de Fernán González, por desobedecer a seu pai tendo amoríos cun pastor.

Torreón de Fernán González

A Praza de Dona Sancha:

Praza de Dona Sancha

Na Casa de Dona Sancha atopamos o icono da arquitectura tradicional de Covarrubias. É unha vivenda do S. XV que mantén a característica fachada de adobe e o clasico entramado de madeira.

Casa de Dona Sancha

Camiñamos ás beiras do Arlanza ata a  ex-Colexiata de S. Cosme e S. Damián. Un edificio do S. XV que conta co órgano máis antigo de España que aínda funciona.

Ás beiras do río Arlanza

Esta ex-colexiata é agora igrexa parroquial e destaca pola súa fachada.

Ex colexiata de S. Cosme e S. Damián

Frente a ex-colexiata vemos a estatua de Kristina de Noruega que casou co infante Felipe de Castilla, fillo de Fernando III, o Santo. Morreu moi nova e os seus restos están nun sepulcro de pedra dentro desta igrexa.

A estatua que vemos é de 1978 con ocasión da homenaxe que se lle fixo e á que asistiron varios personaxes noruegos. Desde entón sucedéronse os contactos entre autoridades do goberno de Noruega e de Covarrubias chegando a crearase unha Asociación chamada Princesa Kristina de Noruega cuxo fin foi crear unha capela dedicada a S. Olaf, patrón de Noruega en Covarrubias. Foi inaugurada en 2011 a uns 3 km. da vila.

Princesa Kristina de Noruega

As casas de Covarrubias chaman moito a atención pola súa cor, todas iguais, e o entramado en madeira que teñen.

Unha rúa de Covarrubias

As peculiares casas de Covarrubias

Ata buzóns e papeleiras teñen a forma das casas!! Que detalles!!

Un buzón de Covarrubias

Unha papeleira

A Igrexa de Santo Tomás foi construida no S.XII pero edificio actual data do S. XVI.

Outra vista dende a igrexa de Santo Tomás.

Dende logo a min encantoume esta pequena vila que garda no seu casco histórico tan peculiar e fermoso a estructura, fisonomía e esencia de séculos pasados.

Páxinas web consultadas:

https://es.wikipedia.org/wiki/Lerma_(Espa%C3%B1a)

https://www.turismoarlanza.es/es/lerma/puntos_interes/es/mirador-de-los-arcos/

https://www.turismoarlanza.es/es/lerma/puntos_interes/es/ermita-de-la-piedad/

https://www.castillosnet.org/fortificacion.php?r=BU-CAS-027

https://www.elcorreodeburgos.com/burgos/provincia/110711/181294/covarrubias-capital-cereza.html

https://es.wikipedia.org/wiki/Covarrubias

https://www.guiarepsol.com/es/fichas/monumento/torreon-fernan-gonzalez-11940/

https://www.elcorreodeburgos.com/burgos/230708/186241/covarrubias-belleza-tropel.html

https://es.wikipedia.org/wiki/Cristina_de_Noruega