S. MARTIÑO DE MONDOÑEDO(FOZ) RUTA CIRCULAR II

 

Barrio de Río (S. Martiño)

Ruta sen homologar nin sinalizar que quen desexe facer sen coñecer a zona terá que seguir o track que deixo ao final.

Vai practicamente toda por asfalto (En S. Martiño ao igual que noutras parroquias que teñen Concentración Parcelaria, apenas quedan camiños nin sendeiros e os poucos que hai están pechados de maleza porque non teñen xa uso agrícola)

A pesares disto é unha ruta que me gustou moito( non sei se son bastante obxectiva porque S. Martiño é a miña parroquia natal) pero penso que gusta a calquera ir á beira dun río, neste caso do Centiño, ver muíños á súa beira, pasar polo lugar de Vintín onde aproveitaron a humidade e a auga do río para crear un magnífico bosque con gran cantidade e variedade de árbores, subir a un barrio cunhas vistas incríbles como é o de Mourente, pasar pola famosa capela do Bispo Santo e chegar á Basílica de S. Martiño xa case rematando o percorrido.

Outra ruta circular que fixen en S. Martiño foi esta: Rutas de sendeirismo: S. MARTIÑO DE MONDOÑEDO (FOZ) RUTA CIRCULAR I

CARACTERÍSTICAS:

Lonxitude: 7km.

Dificultade: fácil. Ten dúas subidas, unha a Mourente duns 500m. e outra ao Bispo Santo moi suave e duns 150m.

Ruta circular sen sinalizar.

DESCRIPICIÓN.-

A ruta parte de AQUÍ

 Saio dende a Casa de Santos actualmente deshabitada e busco o río Centiño que está moi cerca e diríxome alí:

Casa de Santos, agora deshabitada

Río Centiño

Quedan poucas explotacións leiteiras hoxe  na parroquia cando nun pasado recente todo o mundo vivía da agricultura e gandaría. Actualmente a xente nova que hai, vai traballar fóra da aldea e os máis vellos agora teñen en moitos casos vacas de carne, sen estabular.

No lugar chamado Vintín só existe unha casa e os seus propietarios apoveitaron que están ao pé do río para plantar multitude de árbores diversas que forman un fermoso entorno.

Vintín

 Vintín:camiño de acceso á vivenda

Despois de andar uns poucos metros á beira do río, agora saimos á estrada:

 E chegamos ao barrio de Río. O nome parce virlle moi ben xa que o Centiño pasa moi preto das casas. Collemos á dereita para internarnos no propio barrio e buscalo río.

Río

En Río temos unha paisaxe aberta aos prados e ao lonxe vemos a montaña de Cornería.

Infinita gama de verdes:

Paisaxe en Río

Chama a atención esta finca tan fermosa con tantas árbores e plantas, todo perfectamente coidado:

Abundan sobre todo as camelias.

Chego a unha zona ao lado do río onde hai un muíño a medio restaurar e onde parece que houbo ou quixo haber unha área recreativa pero que está abandonada.

 

O entorno onde está o muíño é ben fermoso.

Muíño en Río

Aquí abandonamos xa o río que non voltaremos a ver xa que nos dirixiremos cara arriba, ao barrio de Mourente.

Río Centiño

Abandonamos tamén o fermoso barrio de Río:

 Subimos unha pequena costa para chegar a Mourente:

As vistas dende o barrio de Mourente son espectaculares, mírese a onde se mire:

Vista dende Mourente

Vista dende Mourente

Vese Foz, a ría, parte de S.Cosme de Barreiros, S. Miguel e as montañas ...

 

A mín personalmente encántame este barrio para vivir: poucas casas, tranquilidade, excelentes vistas...

Mourente

En vez de seguir a estrada ata o stop e coller para O Santo, fun por este atallo:

E saín á estrada máis arriba, xa moi cerca da capela.

Esta é área recreativa que hai en torno á capela do Bispo Santo. O outono está facéndose notar:

Aquí temos a capela do Bispo Santo. Este bispo refírese a S. Gonzalo, que estivo en S. Martiño entre os séculos XI e XII e conta a lenda que os normandos invadían daquela as nosas costas. As xentes da aldea pediron axuda ao bispo para librarse deles e Gonzalo cunha cruz ao lombo emprendeu camiño dende a basílica do Caritel ata o Monte da Grela dende onde se vía o mar.

A cruz era pesada e o bispo, poñíase de xeonllos para descansar. Cada vez que o facía afundiase u barco normando e así foi derrotando a flota, de xeito que cando chegou ao Monte da Grela, só quedaba un barco que deixou que s efora para dar testemuña do que alí pasara.

No S. XVI, ergueuse esta capela no lugar onde din que ocorreu o miragre, para honrar ao Bispo Gonzalo e a este feito.

Capela do Bispo santo

O Bispo Santo realmente non está canonizado pola igrexa senón polo pobo.

Capela do Bispo Santo

Continuo camiño cara á basílica de S. Martiño:

Dende o Santo ata a basílica hai unha distancia de  apenas 2km. que son os máis monotonos da ruta, xa que é por unha estrada rodeada de eucaliptos.

Moi pouco antes de chegar ao Caritel, vemos  lugar de O Pinal. Antigamente, neste prado, xusto onde está a árbore solitaria e o pozo había unha casa "A casa do Pinal". Xa hai anos que morreron tódolos seus habitantes. Ao pouco, a casa foi derribada.

O Pinal

A poucos metros de O Pinal, xa vemos o cemiterio parroquial e o barrio de Vilela:

E uns pasos máis adiante xa vemos O Caritel coa súa xoia: a Basílica.

Da Basílica de S Martiño xa escribín nesta entrada: Rutas de sendeirismo: S. MARTIÑO DE MONDOÑEDO (FOZ) RUTA CIRCULAR I

E se alguén ten interese en saben máis, recomendo esta páxina: Iglesia de San Martín de Mondoñedo (arteguias.com)

Vista da basílica dende os xardíns.

E xa cheguei case ao punto de inicio. Na foto vemos o Lugar de As Granxas e a estrada que sube ao barrio de Vilancedoi.

A ruta en WIKILOC:

CONCELLO DE O PINO (A CORUÑA)

 O Pino é un concello situado practicamente no centro do territorio galego que pertence á comarca de Arzúa. Ten 13 parroquias e a capital municipal está en O Pedrouzo. O concello está bañado polos ríos Tambre e os seus afluentes o Mera e o Noa e tamén polo Ulla.

Atópase O Pino moi cerca do aeroporto de Santiago e de feito varias pistas da terminal atópanse neste concello.

Os habitantes de todo o concello non chegan aos 5000 e están empregados no sector servizos seguido da agricultura, a industria e a construcción.

Ultimamente, e grazas ao pulo do Camiño de Santiago (por aquí pasa o Camiño Francés), O Pedrouzo e Santaia de Arca que están pegados, posuen numerosos establecementos asociados ao Camiño: bares, restaurantes, albergues de todo tipo e hostais. Non hai que esquecer que en Arca finaliza unha etapa do Camiño Francés polo que moitísimos peregrinos comen e durmen nestas localidades. De feito e a pesares de que viaxamos un mércores deste mes de outubro a este concello, vimos moitos peregrinos que descansaban nesta localidade.

S. XULIÁN DE LARDEIROS.-

Nesta parroquia atopamos a igrexa  chamada "Catedral da Montaña" debido ás súas dimensións e beleza. É de estilo barroco con planta de cruz latina e dúas capelas aos lados.

Igrexa de S. Xulián de Lardeiros

Igrexa de S. Xulián de Lardeiros

  

Xunto a esta igrexa destaca o cruceiro que vemos do S. XVIII. Por esta parte mostra unha imaxe da Piedade co seu fillo nos brazos. Polo outro ten un Cristo.

Cruceiro xunto á igrexa.

 

Tamén pegado á igrexa está o cemiterio que nos chamou a atención polo antigo que é e a forma das sepulturas realizadas en pedra e enmarcadas con columnas.

Cemiterio de S. Xulián de Lardeiros

Unha señora que estaba neste cemiterio poñendo flores díxonos que pegado a este cemiterio construiran outro porque este quedárase pequeno e comentounos que o novo era moito máis fermoso. Par nós...claro que non!! O novo era todo igual muy uniforme con nichos de mármore pero este ademais de ter a antigüedade, a maioría das sepulturas son de pedra.

No adro da igrexa destaca esta enorme oliveira con bancos a seu arredor para descansar á sombra. É doado imaxinar á xente que acode á Misa esperando que chegue o párroco mentras parrafea debaixo da oliveira.

Oliveira centenaria

ÁREA RECREATIVA DE PONTEPEDRA.-

Na parroquia de Pastor está a Área Recreativa de Pontepedra coa que a verdade nos levamos unha pequena decepción. Non deixa de ser unha área recreativa das moitas que hai por Galicia adiante. Tamén nos preguntamos se de verdade é necesaria tanta área rural, xa que non moi lonxe hai outra, nestes espazos rurais que teñen tan a man as árbores, os ríos...

Para empezar,  1º que vemos é o cartel roto:

E preguntámonos se estará moi concurrida esta área recreativa.

Conta tamén cun muíño:

 

Ao final da área recretaiva cruzamos unha pequena ponte de pedras, moi rústica porque léramos que ao final, a uns 200m. había unha zona moi fermosa cunha cascada. Aló fomos pero o sendeiro estaba practicamente intransitable con moitísima herba e silvas, ortigas...Chegar chegamos pero no vale a pena en absoluto ortigarse para ver un pequeno salto de auga e un muíño en ruínas.

Ponte de pedra que cruzamos sobre o río Noa, afluente do Tambre.

O outono empeza a facerse notar:

PRAIA FLUVIAL DA TARROEIRA.-

Na parroquia de S. Vicenzo de Pino atopamos a Praia Fluvial de A Tarroeira, un espazo que aproveita as augas dos ríos Tambre e Mera para crear unha praia fluvial con piscina incluso para os máis pequenos. Conta cunha gran área onde as árbores dan sombra aos merendeiros equipados con mesas, bancos e barbacoas. Ten ademais un parque infantil e dende aquí parte a Senda Fluvial Botánica do Río Mera.

Polo sendeiro que vemos no medio da foto, empeza a Senda Botánica do Río Mera.

Merendeiro na Tarroeira

O merendeiro ten dúas zonas: unha á beira do Tambre e, cruzando a estrada, hai outra parte onde está tamén o parque infantil:

Baixada á praia fluvial.

Praia fluvial

O río Mera desemboca no Tambre neste punto:

SENDA  FLUVIAL BOTÁNICA DO RÍO MERA.-

Oficialmente, esta senda trancorre ás beiras do río Mera, afluente do Tambre, dende a Praia Fluvial da Tarroeira ata a igrexa de Gonzar. Nós só fixemos ata o Muíño de Pena que sería o 1º tramo porque lemos en distintos lugares que a partires deste muíño estaba intransitable a senda.

Senda fluvial do río Mera

 A senda está equipada con escaleiras nalgún tramo:

O percorrido é moi curto (en total, ida e volta, 2,4km.) pero é un relaxante paseo con moitas especies diferentes de árbores.

Un recuncho no Muíño de Pena, hoxe destinado ao Turismo Rural.

 O Muíño de Pena foi unha auténtica industria adicada á moer o gran e tamén foi aserradeiro. Durante moitos anos proporcionou un servizo indeispensable aos habitantes do concello de O Pino empregando como forza motriz a forza da auga do río. Traballou deste xeito ata a década dos anos 70 aínda que nos últimos anos só s eempregaba como muíño. No ano 1998 comenzaron os traballos para rehabilitar a vivenda e tranformala nunha casa de Turismo Rural como é hoxe.

Muíño de Pena

O track do percorrido, podedes velo en Wikiloc

IGREXA DE GONZAR.-

Como non chegamos andando á igrexa de Gonzar, decidimos ir en coche. A igrexa de Santa Mª de Gonzar é maxestuosa. De estilo barroco está situada nun entorno natural moi fermoso. No momento da nosa visita estaba en obras, retocaban a fachada onde está a torre.

Igrexa de Santa Mª de Gonzar e detrás o cemiterio

Un pouco máis arriba da igrexa está a que foi Casa Rectoral. Sempre me chaman a atención estas casas polo grandísimas e señoriais que se ven, un sinal do poder da igrexa en tempos pasados. Actualmente a maioría delas están nun estado penoso.

Os cemiterios tamén axudan a facerse unha idea dos usos e costumes que hai vinculados á morte nos distintos lugares. En Europa xa hai unha gran tradición en moitos países do turismo de cemiterios. En España aínda está empezando a andar. A mín sempre me interesou, xa que penso que son parte do noso patrimonio polas esculturas, os grabados, as formas que teñen. Todos son diferentes e aportan algo.

Cemiterio de Gonzar

O PEDROUZO.-

Enclavado dentro da parroquia de Arca, está O Pedrouzo que é a capital do concello. Realmente ten pouco que ver este lugar atravesado pola estrada N-547 (Lugo-Santiago). Aos dous lados desta estrada hai multitude de bares, restaurantes, albergues, hostais...todos eles pensando que esta é a última etapa que fan os peregrinos antes de chegar a Compostela.

Estrada principal de O Pedrouzo

A Casa do Concello está en O Pedrouzo. No 2017 foi inaugurada esta estatua do Galo Piñeiro, obra do artista Cándido Pazos, realizada en bronce policromado. A festa do Galo Piñeiro ten lugar a 1ª fin de semana de agosto e está declarada Festa de Interese Turístico de Galicia. Nela hónrase esta especie de galos orixinaria de O Pino e pouco extendida. Hai premios ás mellores parellas.

Casa do Concello de O Pino

IGREXA DE SANTALLA DE ARCA.-

 É de estilo neoclásico e de grandes dimensións. Ten dúas naves e un campanario de pedra. Estaba aberta e poidemos admirar a parede do altar maior en forma de vieira.

Igrexa de Santalla de Arca

Altar Maior en forma de vieira

Outro aspecto da igrexa de Arca

Moi cerca da igrexa poidemos ver este cruceiro:

IGREXA DE S. MIGUEL DE PEREIRA.-
Na parroquia de Pereira fomos visitar a igrexa de S Miguel construida no S. XVIII en estilo barroco.

Igrexa de S. Miguel de Pereiro

Moi cerca da igrexa atopamos este cruceiro, orixinario do S. XVII pero con arranxos posteriores.

Cruceiro de Pereira

O cemiterio, pegado á igrexa, ten tamén columnas de pedra como se estila noutros da comarca.

Cemiterio de Pereira

IGREXA DE S. VICENZO DO PINO.-
E por último fomos ata a parroquia de S. Vicenzo do Pino para ver a igrexa de estilo barroco do S. XVIII.

Igrexa de S. Vicenzo do Pino

Moi preto está o cemiterio que segue a liña dos outros máis antigos: columnas de pedra, algún panteón no centro e bastantes tumbas no chan. Nótase que son cemiterios moi antigos.

Cemiterio de S. Vicenzo de o Pino

Webs consultadas:

Wikipedia, la enciclopedia libre

Bienvenidos a la portada (patrimoniodeopino.es)

Portada | Web Oficial de Turismo de Santiago de Compostela y sus Alrededores (santiagoturismo.com)