O CAMIÑO DOS FAROS TRAMO 3: SANTA MARIÑA- FARO DO RONCUDO

Hoxe realizamos o terceiro tramo deste longo camiño. Tramo que nós diseñamos á nosa medida. O de hoxe, case tan duro como o anterior, con continúas subidas e baixadas. Tanto unhas coma outras son longas e moi empinadas á veces, pero a recompensa son unhas vistas sobre o océano e a costa que te deixan sen palabras.

Desfrutamos de praias solitarias como a da Barda, subimos á encantadora aldea de O Roncudo, paseamos pola vila de Corme e baixamos ao faro do Roncudo  solitario vixía e axuda para os homes do mar pero que ás veces non serviu para que estes perdesen a vida como atestiguan as cruces que o rodean, por algo a esta Costa se lle chama "da Morte". Estamos no concello de Ponteceso.

CARACTERÍSTICAS DA RUTA:

Lonxitude: 9km. aprx.

Dificultade: Media-alta

Ruta lineal perfectamente sinalizada.

DESCRIPCIÓN:

Partimos dende onde rematamos o último día: do porto de Santa Mariña:

A ubicación de Santa Mariña, AQUÍ

Deseguida chegamos a esta cruz e temos que meternos cara ao monte. Está perfectamente indicado:

Ao fondo aínda vemos o faro de Punta Nariga

Atravesamos un pequeno val onde vemos un cabalo:

O cabalo estaba case escondido

Saimos axiña a un pequeno tramo de asfalto e deseguida nos demos conta de que acababamos de pasar por aí no coche para ir a Santa Mariña:

Collemos deseguida á dereita para dirixirnos á praia de A Barda indo por un camiño que bordea un muro de pedra seca. Estes muros que abundan tantísimo en Galicia son Patrimonio da Humanidade:

"La Unesco ha incluido los muros en piedra seca en la Lista Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial de la Humanidad, y afirma:

«Estas construcciones constituyen un testimonio de los métodos y prácticas usados por las poblaciones desde la prehistoria hasta la época moderna, con vistas a organizar sus espacios de vida y trabajo, sacando el máximo partido de los recursos naturales y humanos locales. Los muros de piedra seca desempeñan un papel esencial en la prevención de corrimientos de tierras, inundaciones y avalanchas, en la lucha contra la erosión y desertificación de terrenos, en la mejora de la biodiversidad y en la creación de condiciones microclimáticas propicias para la agricultura».

Baixando cara á Barda:

Xa vemos a praia. Está ubicada nunha ensenada, é unha praia aislada e solitaria onde fondean pequenas embarcacións:

A praia de A Barda non ten nada que envexar a algunha do Caribe. Praia super tranquila, onde o mar parecía unha lagoa e rodeada de vexetación. 

Agora toca subir:

Contemplando o precioso azul do océano:

E impresionantes cantís.

O nivel da ruta é por veces ben esixente:

Esta é Punta das Eiras:

A última subida cara á aldea de O Roncudo:

A aldea de O Roncudo ofrece unha arquitectura popular ben conservada e adaptada ao entorno deste lugar que ten que soportar no inverno duras condicións climatolóxicas por eso está protexida con grandes muros de pedra. Hai moi poucas casas, habitadas só dúas; outras están restauradas e alquílanse en verán.

Hai unha grande cantidade de hórreos en pedra o que dá idea da economía desta zona.

Dende esta aldea, o noso taxista Julio levounos ata a vila de Corme onde comemos no Restaurante Miramar un menú do día moi abundante e saboroso por un módico precio.

Despois de comer demos uns paseos para coñecer esta vila. Pertence ao concello de Ponteceso e é unha pequena vila mariñeira coñecida por ser onde se atopa o mellor percebe do mundo, na zona do Roncudo.

Debemos resaltar que estamos no Porto de Corme xa que máis arriba existe Corme aldea.

Monumento ao percebe en Corme

Monumento ao percebeiro no porto de Corme

Dende aquí voltamos á aldea do Roncudo xa que nos quedaba de facer a baixada ao faro. A tarde púxose fea porque apareceu a néboa e por veces acompañada de auga o que dificultaba a toma de fotos e a calidade das mesmas.

Ao lonxe, xa vemos o faro e os cantís onde os percebeiros e percebeiras traballan para arrincar os percebes. Non é de estrañar que sexan caros porque se xogan a vida continuamente aínda que hoxe en día traballan con máis seguridade.

Este é un lugar emblemático na Costa da Morte no que hai varias cruces postas na honra de pescadores que tragou o mar.

Un faro sinxelo, nun lugar agreste que produce unha sensación inquietante sobre todo no inverno ou en días coma o de onte, con néboa e chuvia.

RUTA DOS FERREIROS (RIOTORTO- LUGO)

 Volvemos ao concello de Riotorto por 2ª vez para realizar unha nova ruta. A 1ª que fixemos neste concello foi a "Ruta das fontes e dos regos" https://rutasdesendeirismo.blogspot.com/2020/05/ruta-das-fontes-e-dos-regos-santa-comba.html

que nos gustara moito. Esta é tamén unha fermosa e fácil ruta que nos vai permitir coñecer unha longa tradición neste concello: a dos ferreiros.

A ruta que hoxe imos percorrer pertence a unha zona onde a maior parte da súa poboación se dedicou en tempos pasados a fabricar ferramentas e utensilios agrícolas utilizando o ferro e a forza da auga.

Poderemos ver nesta ruta ferrarías que seguen en pé e veremos sobre todo moitas moas que funcionaban coa forza da auga e que son testigos da enorme importacia que tivo o ferro nestas terras.

CARACTERÍSTICAS:

Lonxitude: 8km.

Dificultade: baixa

Ruta lineal, regular sinalizada.

DESCRIPCIÓN:

A nosa ruta de hoxe empeza na área recreativa de O Mazo na carreteta LU-P-5501 que vai de Riotorto a Lugo.

A ubicación exacta, AQUÍ

Esta área recreativa cunha frondosa vexetación autóctona sitúase ás beiras do río Ferreiravella que nos acompañará case todo o percorrido. Aquí hai mesas, barbacoas, un pequeno parque infantil e un restaurante pero ademais temos un mazo restaurado. 

Estas son imaxes da área recreativa:

Nesta ruta contamos cun guía excepcional: Amandino Bello, un home fillo dun ferreiro desta zona que nos explicou de xeito detallado e ameno aspectos do traballo do ferro e da vida dos ferreiros. 

Escoitando ao guía

Aquí na área recreativa de O Mazo (pertencente á parroquia de Ferreiravella) poidemos ver un mazo e moitas casetas restauradas onde os ferreiros gardaban os utensilios.

Primeiro vimos un mazo: O mazo da Fraga. Un mazo consiste basicamente nunha canle de auga de madeira ou pedra: esta auga cae dende certa altura e a presión da mesma ao caer fai mover grandes rodas. Esta roda move á súa vez un fuelle que manterá vivo o lume para fundir o ferro.

O Mazo da Fraga, construído no 1885, foi un dos máis importantes de Galicia, especializado na fabricación de fouces de todo tipo e dá idea da inmensa actividade que se levaba a cabo nesta fraga de Riotorto. este mazo era compartido en uso, propiedade e mantemento por tódolos ferreiros da parroquia.

Moito inxenio que poñían naquela época para aproveitar a auga!!

Hoxe en día no concello segue habendo mazos en activo pero xa son todos eléctricos.

Cada espazo conserva aínda o nome do que fora o seu propietario.

Algo máis abaixo, os restos do que foi unha moa. As moas empregaban o mesmo sistema ca os mazos: a forza da auga permite mover a roda da pedra de afiar onde se afiaban e acababan as distintas ferramentas. Hoxe xa se empregan só moas eléctricas.

Ao logo desta ruta, atopamos infinidade de construccións que albergaron moas:

Despois veremos a moa de Tonín da Roxa que se reformou en 2005:

O Muín e Planta do Campón, ademais de muín de dúas pedras, contaba con xerador eléctrico, serra eléctrica e vivenda:

Logo vemos outra moa con cuberta ás dúas augas, totalmente en ruínas, é a Moa de Barral:

Logo a moa de Basilio, tamén en ruínas:

O muín e a moa de Pego conta tamén con vivenda de tres plantas, forno de pedra e forxa:

Abandonamos ás beiras do río Ferreiravella para ir por asfalto uns metros ata chegar á aldea de O Mazo. Aquí existía un mazo xa en 1691, de aí o nome da aldea.

Hoxe só queda esto do antiguo mazo:

Este é  o mazo máis antigo de Riotorto

Aldea de O Mazo

Agora camiñamos por carretera aprox. 500m en lixeira ascensión para chegar a outra aldea: Lorigados, con longa tradición tamén de ferreiros.

En Lorigados aínda podemos ver dentro dunha casa unha moa en perfecto estado pero que xa funciona con electricidade:

Outra imaxe de Lorigados:

Baixamos agora seguindo a carretera ata a aldea de A Ermida que se atopa moi preto:

Dende o alto vemos o que fora o mazo de Bastián, construído na posguerra alquilábase por horas aos ferreiros debido á grande demanda de fouces que chegaba dende Castela. Este é o segundo mazo de Riotorto.

Xa imos chegando ao final da nosa ruta e vemos a capitalidade do cocello: As Rodrigas.

Agora camiñamos á beira do río que da nome a este concello, o río Torto:

Un fermoso paseo ata o remate no que vemos castiñeiros, maciñeiras e outras árbores:

Rematamos na área recreativa , en As Rodrigas: