SENDA DEL ORO. (PR-AS 306) S. ANTOLÍN DE IBIAS (ASTURIAS)

 Hoxe desplazámonos a un concello do interior de Asturias: Ibias, que a nós nos queda a dúas horas en coche a pesares de ser só 112 km. pero uns 16 deles son por estradas con moitísimas curvas, estreitas, sen pintar sequera nalgún caso...A pesares desto, para mín valeu a pena o desprazamento para coñecer este remoto concello e facer esta ruta que nos pareceu espectacular!

Ibias ten a súa capital en S. Antolín e é un concello moi pequeno non en extensión senón en nº de habitantes, que apenas sobrepasa os 1000 . No colexio só hai 30 alumnos, esto dá idea das poucas persoas que viven aquí.

A parte este do concello de Ibias pertence ao parque natural das Fuentes del Narcea, Degaña e Ibias. Por outra banda, no concello de Ibias atópase  un lugar de excepcional interés ecolóxico,o bosque de Muniellos.

S. Antolín de Ibias, a capital do concello, foi unha das xoias do imperio romano polo ouro que había nas súas montañas. Esta búsqueda do prezado metal foi o que deu nome á ruta que imos percorrer.

Características da ruta:

Lonxitude: 7,7 km.

Dificultade: Moderada. Dependendo de se a facemos nun ou noutro sentido pade haber unha subida durísima ou unha baixada peliaguda.

Ruta circular ben sinalizada agás nun cruce. Non está de máis guiarse por un track Eu deixo o meu en WIKILOC

A miña valoración desta ruta: 🔅🔅🔅🔅🔅

Descripción da ruta:

Ao chegar a S. Antolín de Ibias, baixamos en coche cara ao río, cruzamos unha ponte sobre el e aparcamos ao pé da área recreativa onde hai tamén unha palloza onde está a Aula da Natureza e a Oficina de Información do concello.

Na foto seguinte vemos a área recreativa cunha fermosa fonte e máis lonxe, a palloza.

Palloza onde está a Aula da Natureza e a Oficina de Turismo que estaba pechada.

Á esquerda o río Ibias, á dereita Área Recreativa coa palloza.

Empezamos a camiñar dende aquí por un tramo que é común na ida e na volta (500m. aprox.) Vemos na foto as viñas ubicadas ao pé dunha antiga mina de ouro romana : O Trigal.

Terraza de vides

 Ao rematar o camiño común de ida e volta, hai unha bifurcación e na maioría dos tracks que mirei para esta ruta, a xente colle á esquerda para subir primeiro a Villamayor. Nós seguindo as recomendacións da ruta oficial, collemos á dereita para baixar ao río e para mín foi a decisión moi correcta. Xa explicarei o porqué.

Baixada ao río Ibias

O río Ibias, afluente do Navia, é ancho e baixaba con moita auga.

Río Ibias

O sendeiro, pegadiño o río ten un encanto especial!

Río Ibias

E chegamos ao lugar de Pena do Corvo composto por varias edificacións entre elas un muíño. As edificacións están restauradas pero non vemos estrada ningunha que chegue aí.

Pena El Corvo

Agora o camiño anchéase e dámonos conta de que por aquí debía de ser o acceso en coche. Para publicar esta información leo que no 2015 houbo unha riada moi grande que levou parte do sostén do camiño e esto impedía o paso de vehículos.

A noticia que leo é de 2017 e prevíase construir unha escollera e repoñer o firme do camiño. O camiño está bastante ben e supoño que os coches tamén podería acceder a Pena El Corvo aínda que agora que no hai aí habitantes non será necesario.

Chegamos a este cruce e temos a opción de achegarnos a Cecos seguindo de frente (xa o vemos, aun 100m.) Non está sinalizado e as indicacións mándannos coller á esquerda que é por onde vai a ruta pero eu lera que valía apena achegarse a coñecer esta aldea e  ben certo que era!

Cecos é moi pequeno e ten o encanto de conservar construccións tradicionais en pedra perfectamente restauradas (incluso conta cun gran complexo de Turismo Rural, "Valle del Ibias" e con un hotel rural:"Xana") unha igrexa moi antiga e o Pazo de Ron. Nós ademais de pasear pola aldea poidemos tomar algo no Hotel Xana.

Cruce

Cecos está a beira do río Ibias. Na imaxe vemos o complexo de apartamentos rurais, "Valle del Ibias" e o hotel "Xana"

Fermosas casas restauradas en pedra nesta parroquia que se remonta en antigüedade ao S. X.

A igrexa de Cecos, dedicada á Virxe da Asunción veuse moi favorecida polas donacións á mesma dos señores do Pazo de Ron. Data do S. XVI

Igrexa de Cecos

Nun alto vemos unhas torres que chaman a nosa atención: trátase do Pazo de Ron, de uso privado e actualmente habitado nos dixeron en Cecos.

Hai constancia de que este pazo existía xa no S. XVI aínda que sufreu numerosas modificacións ao longo do tempo. Contaba con capela propia que foi transformada en garaxe polos donos actuais que non pertencen á familia Ron. O último propietario Ron morreu na guerra civil e dende entón foi cambiando de donos.

Este pazo foi o 1º que tivo a familia Ron. Despois tivo outro moito máis suntuoso en Pesoz que tamén coñecín cando fixen aí dúas rutas.

Pazo de Ron

Volvemos sobre os nosos pasos por este outonal camiño para coller a ruta que traíamos

Estamos en decembro e como hai sol, co esforzo da subida, agrándase a calor. 

 

A medida que ganamos altura, as vistas son impresionantes.

Aló embaixo vemos minúsculas aldeas, cerca de Cecos.

O día está moi fermoso para camiñar e o camiño é moi fermoso con verdes salpicados de cores de outono aquí e acolá.

Mirando á esquerda, vemos Cecos onde acabamos de estar, aló embaixo.

O sendeiro está ben sinalizado agás nun cruce que veremos despois. Esas laxas de lousa van marcando os km. de un en un.

No cruce que vemos na imaxe non hai sinal ningún. Torcemos á esquerda.

 

Aquí temos a unha sensación de paz, de quietude difíciles de superar...A altitude, o silenzo, a calma deste día, as extraordinarias vistas...todo axuda.

 

Chegamos á aldea de Vilamaior. Rematou a subida.

Vilamaior

 

Vilamayor é unha aldea que pertence á parroquia de Cecos. Está a unha altitude de 620m. Non vimos unha alma, nin sequera nos ladrou un can. Deunos a sensación de que a aldea está deshabitada. A pesares de ter algunha vivenda de recente construcción, estaban todas pechadas.

Vilamaior

 

Xa saíndo da aldea, vemos esta paneira restaurada.(Distínguese do hórreo porque a paneira sempre ten máis de 4 columnas ou pés e tamén na forma, máis cadrada)

Paneira en Vilamayor

 

Empezamos a baixar polo mesmo sendeiro (O camiño da Valía) que empregaban no pasado os habitantes de Vilamaior para ir a S. Antolín. Un fermoso sendeiro cercado de muros de pedra e de loureiros que a pesares de estar en decembro, xa están en flor.

 

Aquí o sinal está caído pero apunta na dirección correcta. O da gorra vermella, ten que voltar atrás..

Durante uns poucos metros imos por este estreito carreiro entre felgos. Coidadiño! No verán pode haber carrachas!

 

O desnivel da baixada vaise acentuando, agora entre piñeiros.

 

Cambia outra vez  paisaxe e o camiño transfórmase nun carreiro onde podemos ver moitos érbedos (madroños) co seu froito, o albedro. O sendeiro é cada vez máis empinado, o que teña problemas nos xeonllos vaille ser difícil baixar por aquí.

Érbedos no camiño

Neste femoso camiño temos de todo, ata pedras cubertas de moito brión xa que pasamos de lugares moi solleiros a outros máis húmidos.

Os albedros, froitos dos érbedos, sementan o camiño. Estamos baixando polo interior dunha mina que os romanos explotaron para sacar ouro.

 

Un sinal indica a existencia dun cortín: lugar de pedra onde se gardan as colmeas para protexelas dos osos e outros animais. Ao redor do cortín e en toda a baixada vimos moitas uces que son a base do excelente mel que hai na comarca.

Cortín

A senda de baixada é preciosa pero ten un gran desnivel e un chan moi irregular. Hai que ir con moito coidado. Non me quero imaxinar a subida se a fixésemos por aquí como indican  maioría de tracks que vin!A subida por onde afixemos nós (dende Cecos) É MOITO MÁIS LEVADEIRA.

Rematando a baixada xa vemos S. Antolín.

Ibias tamén é terra de viño. A súa situación nun val, as ladeiras que reciben abundante sol, fan que se produza un viño de calidade.

Estamos xa chegando á área recreativa onde temos o coche. Agora mesmo cos xeonllos temblando debido á dura baixada pero moli satisfeitos de ter feito esta fermosa ruta que eu recomendo a todo amante do sendeirismo.

Xantamos no mesmo S. Antolín no restaurante Leiguarda que penso que é o único que hai. Boa atención e limpeza e comida caseira. Pagamos 15€ persoa por un 1º e un 2º (varios a elexir) postre e café.

Despois demos un paseo pola vila para coñecela mellor. Na foto seguinte vemos o curioso e fermoso edificio do concello situado xunto á igrexa, na praza da vila.

A igrexa de S. Antolín está dedicada a Santa Mª. A súa primeira estructura é do S. XI. Ao edificio actual forónselle facendo reformas dende o S. XIII ao XIX.

Na foto tamén se aprecia o restaurante Leiguarda, onde comemos.

Outra vista da igrexa e dun monumento ao viño na praza contigua á anterior.

 Páxinas web consultadas:

https://www.lne.es/occidente/2017/11/22/pena-corvo-ibias-tendra-nuevo-19159940.html

https://www.asturnatura.com/turismo/cecos/2092.html

http://el-lejano-oeste.blogspot.com/2009/06/el-palacio-de-ron.html

https://es.wikipedia.org/wiki/Ibias

https://www.vivirasturias.com/entidades-poblacion/c/0/i/54851085/villamayor

O CAMIÑO DOS FAROS. TRAMO: LIRES (CEE) - CABO DA NAVE (FISTERRA)

Pronosticaban un bo día para camiñar con nubes e sol e nada de chuvia. Non acertaron e eu non me volverei fiar. Non vimos nin un só raio de sol e o que é peor: choveu e moito, tanto que nos empapamos. Uns máis ca outros (eu a peor) porque ao pronosticar bo, non levamos roupa axeitada. Por este motivo, a ruta quedou algo deslucida sobre todo nas fotos e non a desfrutamos tanto como nos houbese gustado. A chuvia é o inimigo nº 1 de calquera ruta de sendeirismo!

Con chuvia e todo, o tramo de hoxe foi fascinante. Encantoume a pequena Ría de Lires, ver os tractores en continuo movemento entrando e saíndo da praia para recoller a abundante alga para abono das terras, os impresionantes cantís, a praia do Rostro...

Características:

Lonxitude: 15,5 km.

Dificultade: moderada

Ruta lineal na que os sinais verdes dos trasnos nalgúns puntos están moi descolidos e custa velos.

Deixo o meu track en WIKILOC

A miña valoración desta ruta: 🔅🔅🔅🔅🔅

Descripción:

Saimos de Lires, onde rematamos o  tramo anterior. Estamos no concello de Cee e Lires é unha parroquia do mesmo. Esta vila, que foi sobre todo agrícola no pasado, aposta actualmente polo turismo e ofrece varios aloxamentos en forma de casas rurais e cabanas turísticas aproveitando que o Camiño de Santiago a Fisterra pasa por esta localidade e agora tamén o fai outro Camiño: o dos Faros.

Lires foi pioneira en turismo rural xa que no 1968 empezou a ofertar aloxamentos deste tipo.

Lires mira ao mar a través da súa ría.

Ría de Lires e praia de Nemiña ao fondo.

Os coches quedaron aparcados xunto ao  hotel-restaurante As Eiras no que tomamos café á volta.

 Atravesamos a aldea e fomos vendo diversos tipos de aloxamento ao pasar:

Casas restauradas para o turismo que son moi fermosas:

Os numerosos hórreos que vimos son a testemuña do pasado agrícola desta aldea.

 A Igrexa de S. Estevo foi construida no S. XVII sobre os restos dunha anterior. 

Igrexa de S. Estevo

Frente á igrexa temos este espazo de farois, bancos e mesa onde empeza outra ruta circular que vimos anunciada nun cartel: a Roteiro da Meigha Lírea, unha ruta circular de 9 km. que empeza e remata neste punto e comparte traxecto co Camiño de Santiago nun 1º tramo e co Camiño dos Faros nun 2º tramo. Atoparemos por este motivo uns postes de madeira con frechas verdes e vermellas que son o símbolo desta ruta.

Ao cruzar a ponte sobre o río Lires que vemos na foto, sepáranse os Camiños. O de Santiago, vai para a esquerda e o dos Faros pola dereita.

Lires

Camiñamos á beira da ría que é a máis pequena de Galicia. Esta formada pola desembocadura do río Castro que vimos no tramo anterior. O río que vemos na foto é outro: o río Lires que tamén desemboca aquí. Vimos centos de garzas na ría, todas na outra beira, onde está a piscifactoría. Seguro que por alí teñen moito que comer...

Río Lires

Empezamos a ver un trasiego de tractores que ían e viñan e preguntabámonos de onde viñan e para onde irían e que transportarían. Deseguida saimos de dúbidas.

Os tractores tranportaban algas para abono das terras. Falamos con Alejandro, un home que manexaba un dos tractores e comentounos que era o mellor abono e o máis barato, claro.

Vemos o camiño polo que pasamos o último día, do outro lado da ría, entre piñeiros.

O río Castro desembocando na praia de Lires

Había na praia unha gran actividade , un non parar de tractores que chegaban baleiros e saían cargados coa alga.

 

E aí mesmo, ao pé da praia, atopamos a María que viña de pasear. É unha muller coa que mantivemos unha longa conversa e máis tempo que a escoitaríamos se non tivésemos que andar o camiño. Contounos que foi percebeira, que traballou moito dende nena, que estivo servindo nunha casa de "abolengo" en Vaosilveiro por onde pasamos no tramo anterior (a única casa que se ve antes da ponte) e o patrón aconselloulle que fose aos percebes; contounos que o seu home estivera emigrado en Brasil e que ao voltar traballara na piscifactoría de troita que hai en Lires...contounos que vía moito a TVG e que Lires foi o 1º sitio da Costa da Morte onde empezou o turismo rural no 1968, que incluso a única filla que ten era dona dunha casa de turismo rural. Un pozo de sabiduría esta simpática muller que nos dixo que o máis importante era sempre a saúde e que non deixasemos de camiñar mentres poidesemos, que ela o seguía facendo, que non se quedaba sentada na casa...

Grazas María! Non esquenceremos as súas palabras!

Escoitando con atención o que nos contaba a señora María

Vemos as pequenas praias de Area Grande e Area Pequena. Está xuntas, só separadas por un saínte rochoso que en marea baixa se pode atravesar facilmente. Chegar a estas praias só é posible baixando por un carreiro.

Vemos un camiño moi verde ao fondo, en Punta Lagoa, que é por onde teremos que subir. É empinado, pero moi curto.

Praias de Area Grande e Area Pequena e Punta Lagoa

Mirando cara atrás vemos o que levamos percorrido.

 Os cantís da Lagoa son impresionantes e o sendeiro vai ben pola beira pero non tan cerca que supoña ningún perigo se imos con precaución.

De súpeto empezou a chover e a calidade das fotos vai sendo peor cada vez pero aínda así nos permiten adiviñar a grandiosidade destes acantilados e os sendeiros que requiren unha mínima condición física para percorrelos sen problema pero son esixentes, claro, e non serven para calquera.

 

Vemos a praia do Rostro que cruzaremos dentro de pouco.

Os cantís da Mexadoira  tamén son espectaculares.

Aló embaixo vemos un saínte de forma peculiar que din que ten forma de naris. Nesto da semellanza das rochas con distintos elementos xa se sabe...cadaquén pode ver unha cousa diferente. Eu por máis que mirei dende varios ángulos non lle atopei á rocha o parecido co apéndice nasal....

Punta do Naris

En 1º plano vemos a Ribeira da Besugueira de pronunciada pendente e onde hai moitos anos unha muller chmada Casilda caeu ao mar. Por este motivo tamén se coñece co nome de Ribeira de Casilda.

Na imaxe parece que imos directos ao Atlántico e que case camiñamos sobre o mar. É só un efecto óptico!

Na seguinte imaxe chamaron a nosa atención tres cousas: A parede de pedra tan ben feita e que delimita unha finca, a pedra vermella no mar e máis lonxe unha pequena cascada que vertía no mar.

A pedra chámase Petón Vermello e o nome está ben posto xa que a pedra ten esa cor.

A cascada da Mexadoira tamén ten un nome ben acaecido xa que parece que mexa no mar esa pequena cascada.

O Camiño dos Faros non é ningún paseo e que se absteña de facelo quen pense así, xa que hai que poñer a proba as articulacións (sobre todo os xeonllos) en moitísimas ocasións. Hai que trepar, escalar, baixar e subir pendentes con moito desnivel...Por eso a mín me debe gustar tanto!! Realizar un sacrificio para admirar tanta beleza! O que non custa nada facer, non se valora do mesmo xeito...

Hai que subir por entre esas rochas, si....

 

Xa vemos a Praia do Rostro, aínda que a chuvia que cae de xeito constante non nos permite desfrutar estas vistas como deberiamos. Estamos no concello de Fisterra e o último que visitaremos.

A Praia do Rostro mide case 2 km. que a verdade, chovendo, se nos fixeron un pouco longos. É unha praia solitaria, salvaxe, axeitada para a práctica do surf. Unha praia lonxe da masificación e do ruído. Unha xoia!

Praia do Rostro

No medio da mesma temos que atravesar este regato que desemboca nela.

 E ao final da mesma hai outro rego que atravesamos por riba dunhas pedras.

Agora subimos á Punta do Rostro. Chovendo, o sacrificio aínda é maior.

 Estamos na Punta do Rostro e os cantís  caen en picado sobre o océano!

Nesta zona, en frente da Punta do Castelo que é a punta que vemos no final da foto seguinte foi onde embarrancou no ano 1987 o buque Casón que transportaba 5000 bidóns de materiais químicos tóxicos e inflamables. Dos 31 tripulantes, faleceron 23, todos de nacionalidade china.

O vertido e posterior incendio da carga do navío uns días despois, provocou unha gran alarma social que fixo que fose evacuada a poboación de Cee, Fisterra e Corcubión.

A carga do Casón foi levada cara á Mariña de Lugo, á fabrica de ALCOA en S. Cibrao onde tiveron lugar fortes enfrontamentos impidindo o comité de empresa o paso dos camións que traían os bidóns. Os traballadores da fábrica alertados polos rumores sobre a perigosidade da carga e seguindo instruccións do comité de empresa, abandoaron os seus postos de traballo e parouse totalmente a planta industrial ao apagarse os fornos. 

Como consecuencia houbo que desguazar e reconstruir de novo as instalacións que se fixo con cargo ao seguro. Finalmente, a carga do Casón foi embarcada con destino a Amberes e os membros do comitñe de empresa foron despedidos.

A chuvia no nos dá un respiro. Xa vemos moi cerca a Punta do Castelo.

Este foi o noso comedor de hoxe! Entre Castromiñán (dereita da foto) e Punta Gaivoteira (á esquerda). Dous enclaves dos que apenas poidemos desfrutar porque non paraba de chover. Sabemos que o castro está aí porque antes de preparar o tramo de hoxe lin sobre el, está sen escavar,  pero si catalogado. Algún día o poñerán en valor... 

Paramos a comer o imprescindible porque o tempo non invitaba a estar de sobremesa. Camiñamos cara á praia de Arnela que xa vemos e tamén vemos os cantís de Cabo da Nave, frente a nós.

Cando saimos de Lires estivemos falando, ademais de coa señora María, cun home chamado Alejandro que conducía un tractor con algas e que nos dixo que fora percebeiro. Este home reivindicaba que se puxese máis en valor Cabo da Nave, díxonos que só se falaba de Cabo Touriñán e Cabo Fisterra pero que no medio dos dous estaba Cabo da Nave que el coñecía ben e era máis occidental aínda que Cabo Touriñán pero como non tiña faro, que era o "Cabo olvidado" Queda escrito, Alejandro.

Imos agora polos cantís da Arnela.

Praia de Arnela e Cabo da Nave. (Cabo Olvidado segundo Alejandro)

 

Topamos cunha estrada local e vemos a aldea de Denle que pertence á parroquia de S. Vicenzo de Duio, concello de Fisterra.

Denle

Pasamos ao pé da praia de Arnela e agora bordearémola polo outro lado. De momento o camiño vai en chao sen complicación ningunha.

Pero ao chegar á punta do cabo, torcemos cara arriba e o desnivel da subida é importante. Con calma...

 

Bordeamos Punta Arnela ou Robaleira.

E dende as alturas divisamos un crocodilo aló embaixo, entrando no mar? Esta rocha que se adentra no océano si que se semella a un crocodilo.

Imos por uns cantís que impresionsn e case asustan pero non hai perigo indo con coidado, como se debe ir cando camiñamos por lugares así.

Agora vemos Punta Longa (o crocodilo) polo outro lado.

Estamos chegando á antenas que poñerán fin ao noso tramo de hoxe. Mirando para atrás vemos un ancho camiño; non viñemos por ese, senón por un carreiro máis abaixo, máis cerca do mar.

 Nas antenas que están na cima do Cabo da Nave poñemos fin ao noso tramo de hoxe.

A esta estrada nos veu buscar o taxi. Vemos xa Fisterra tan cerca!!! Será o destino final do tramo seguinte no que poñeremos fin a esta aventura que empezamos no 2020 e estamos a piques de rematar!

Fisterra

Páxinas web consultadas:

https://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada

https://www.caminodosfaros.com/