mércores, 21 de agosto de 2024

SENDA VERDE DEL AGÜEIRA PR.AS-241 (VILANOVA DE OSCOS)

 Volvín aos Oscos, neste caso a Vilanova, para facer esta estupenda ruta como o son tódalas desta zona privilexiada en paisaxes, en conservar unha natureza virxe e autóctona que dá a coñecer mediante fantásticas rutas homologadas para que poidamos desfrutar desta marabilla asturiana.

Parte do percorrido desta ruta xa o coñecía porque comparte parte do trazado coa Ruta dos Bosques que xa fixemos.

Características:

Lonxitude: 13,2 km.

Dificultade: moderada, por unha baixada que pode resultar perigosa en caso de chuvia sobre todo. É unha baixada bastante técnica e aínda que hai varandas para agarrarse, moitas delas están rotas ou caídas.

Ruta circular moi ben sinalizada, agás un punto determinado saíndo de S. Mamede no que hai que cruzar a estrada AS-33 e continuar por un sendeiro en subida. Non está indicado e pode haber dúbidas de por onde ir se non se segue un track.

O meu track en WIKILOC

Descripción:

Esta ruta ten inicio e fin na mesma vila de Vilanova. Este concello ten unha das densidades de poboación máis baixas de toda Asturias (non chega a 300 habitantes)

Vilanova de Oscos

Edificio do concello. Ao igual que outras construccións emprega a pedra e a pizarra.
Casa do Concello
Ao pé deste edificio, que alberga a Casa da Xuventude e o Ximnasio, hai paneis desta ruta e da dos Bosques, que tamén comenza aquí.
Casa da Xuventude e Ximnasio

Deixamos atrás Vilanova de Oscos. Fixándose vemos un guindastre e a cuberta do mosteiro tapada porque están en obras de restauración. Boa falta lle fan!
Vilanova
Ao longo de todo o percorrido vemos estes sinais con fondo negro que marcan a distancia entre as tres vilas que forman Os Oscos: Santalla, S Martiño e Vilanova porque hai unha ruta moi longa que une estas localidades. (Chámase a ruta, Oscos Natural)

Xa observo que a ruta está perfectamente rozada e acondicionada.

Chego a un cruce e podo ir pola esquerda (pasando por Santa Eufemia) ou pola dereita indo polo barrio El Río. En ámbolos dous casos a ruta únese na área recreativa de Santa Eufemia. Optei por esta última opción xa que á volta pasarei polo medio de Santa Eufemia.
Collín á dereita

Atraveso unha carballeira e un bidueiral.
Bidueiral

Empezo a baixar cara a El Río.

Encantoume ver os carballos cheos de landras que serán alimento de moitos animais no outono/inverno.
Landras nos carballos

O camiño que traio desemboca nunha estrada local

En El Río vemos esta casa nova e se seguísemos a estrada no outro sentido, veríamos outras tres ou catro en estado totalmente ruinoso. Á dereita, o bosque polo que hai que subir agora.
El Río
Esta ruta está perfectamente sinalizada con sinais en ámbolos dous sentidos.

A Área Recreativa de Santa Eufemia onde conflúen dous ríos: o Vilanova e o Pasarón.

É unha área recreativa con moita arboreda e na que parei a descansar un pouco.


Chamáronme moito a atención estas pontes de pedra das que non hai referencia nin información ningunha ao pé delas. 
Leo en Internet que non están nin catalogadas. Son dúas pontes medievais ou romanas de distinto século.


Empezamos a subida. Un letreiro avisa da forte pendente.


Subo á sombra e moi despacio desfrutando da paisaxe.


Nun momento dado, hai un camiño á esquerda que nun metros (moi poucos) nos leva ao caserío abandonado de Abilleira. Hai un claro dende onde vemos a aldea de Pacios, por onde despois pasarei.

Abilleira

Continuo ascendendo ata que atopo unha bifurcación. Aquí sepáranse a Ruta dos Bosques e a Ruta da Senda verde do Agüera. A dos bosques baixa á esquerda por un camiño que vemos perfectamente acondicionado e eu sigo á dereita.


Espléndidas vistas do Barranco de Morán e montañas lonxanas.


A subida segue pero agora é algo máis suave. Coa altura, a paisaxe cambia totalmente. Deixa de haber árbores para aparecer toxo pequeno e matogueiras.


Vexo unha sinal da Pedra do Tesouro e un tramo de camiño moi rozado para chegar e aló vou. Está a só uns metros.


Esta é a Pedra do Tesouro pero non sei que tesouro esconde ou a que vén a sinalización para achegarse se despois non hai unha sola referencia ao seu significado. No blog do Club Acivro leo que o oco da pedra ten forma humana e era para deitarse e recibir así a ensoñación de onde se atopa un tesouro.

                                                                           Pedra do Tesouro
Remata a subida de Pena Grande.


Ante min aparecen as brañas de Lama ,Chao de Bureiros e Folgueirúa


Amplas pradarías nun terreo cha cruzado por amplas pistas.



Esta pista será o último tramo por estes prados.



Vin moi poucos seres vivos. Uns deles foron estas vacas que se debían preguntar quen era a intrusa solitaria...

A piques de empezar a baixar.

Este banco ten boas vistas sobre as montañas dos Oscos.


Ao ir baixando a altitude, empeza a haber bosque, neste caso un piñeiral.


Empeza a chuviscar ao lonxe, á dereita o Barranco de Morán.

A partires de aquí, a baixada vaise complicar. Un sinal xa nos avisa.


É unha baixada bastante pronunciada con lousas soltas no chan. Hai un valo de madeira para agarrarse per moitos paus están rotos. Por aquí debemos extremar as precaucións.

Ao rematar a baixada atravesamos o rego do Barranco de Morán por unha ponte de madeira.

O percorrido está cheo de árbores autóctonas que nos Oscos souberon conservar. Cruzamos agora un bidueiral.

A agora chamada comarca Oscos-Eo é unha das 7 Reservas da Biosfera de Asturias. É un territorio tranquilo, ideal para actividades na natureza. Actualmente conforman esta comarca os concellos de  CatropolSan Martín de OscosSan Tirso de AbresSantalla de OscosTaramundiVegadeo e Vilanova de Oscos.

Enormes castiñeiros chegando a S. Mamede.

Neste cruce imos sepaarnos da ruta Oscos Natural que une os tres concellos dos Oscos. Esa ruta segue á dereita e nós imos á esquerda.


Cruzo o río Vilanova por esta antiga e fermosa ponte de pedra da que non atopo referencia algunha en ningún lado. A min paréceme que ten que ser moi antiga.
Ponte chegando a S. Mamed.

O 1º que se atopa é un antigo lavadoiro que xa non cumple a función de lavar pero souberon aproveitalo para algo moi útil como é regar os prados próximos e así non desperdician a auga.
Este lavadoiro foi o meu comedor de hoxe.

Sanmamede pertence á parroquia de Martul que ten en total 16 veciños. Sanmamede, a  570m. de altitude contaba en 2022 con 4 veciños. É tremenda a despoboación que sofre este concello.
S. Mamed ou Sanmamede

S. Mamed é outro exemplo máis do abandono do rural.

Abandonando esta aldea topamos coa AS-33 que temos que cruzar para coller o carreiro á dereita. Non hai sinal aquí que o indique.


Subir agora, aínda que o desnivel non é moito, sen sombra, con calor e ás dúas e media da tarde foi o que máis me custou desta ruta.

As vistas son espectaculares dende logo:

Ás veces aparece algún carballo que me dá alivio.

Este camiño, aínda que se pasa bastante ben, é o tramo peor coidado da ruta.

Os Oscos, sinónimo de silencio, tranquilidade, fermosura, natureza en estado puro...

Antes de chegar a Pacios atraveso outro frondoso bosque:

Neste cruce, chegando xa a Pacios, únese a ruta dos Bosques outra vez que vai coincidir con esta ata o final.

Muros de pedra e prados na entrada a Pacios.

Pacios é unha pequena aldea cunha destacada arquitectura tradicional en pedra e lousa que pertence á parroquia de Vilanova.
Pacios

Despois de Pacios toca baixar a Santa Eufemia por unha carballeira fermosa. O sendeiro volve estar prefectamente acondicionado. Un pouco máis adiante, no medio da carballeira, vai unirse a esta a Ruta das Zarras tamén.


Desembocamos nunha estrada local que nos vai levar deseguida a Santa Eufemia.

Uns metros despois de ir pola estrada atopamos o inicio da Ruta das Zarras. É a única que me queda por facer neste concello.

Xa se ve Santa Eufemia que pertence á parroquia de Vilanova.

Santa Eufemia é un caserío totalmente restaurado. Son 4 ou 5 casas que foron rehabilitadas e actualmente este lugar é un núcleo de turismo rural.

Un detalle de casas restauradas:

O Río Vilanova cruza esta localidade e vemos un muíño tamén restaurado ás súas beiras.

Pódese baixar ata o muiño:

E dar un pequeno paseo ata a presa por este carreiro acondicionado.

Presa no río Vilanova para levar auga ao muíño.

Ao fondo do típico hórreo asturiano, o edificio en verde é o Ecomuseo do Pan onde ademais de realizar actividades relacionadas coa feitura do pan, oraganizan talleres de escritura, cine, coloquios, teatro...

Nun alto, dominado a aldea atopamos a súa capela de estilo barroco.


Imos uns metros por estrada ata pillar este camiño á esquerda:

A natureza nos Oscos é sempre apabullante!

Paso por diante do cemiterio de Vilanova.

Dende aquí vou xa polo mesmo camiño que vin á mañá 

Un recuncho de Vilanova xa chegando ao punto de inicio. Tódalas casas aparecen rehabilitadas con gusto e coa mesma estética da zona.

Están actualmente rehabilitando as cubertas do mosteiro de Santa Mª. Este mosteiro é un dos conventos cistercienses históricos de Asturias. Foi fundado no S. XII


Páxinas web consultadas:

https://www.elcomercio.es/v/20111001/sociedad/viejos-puentes-santa-eufemia-20111001.html

https://www.turismoasturias.es/organiza-tu-viaje/donde-ir/comarcas/oscos-eo
































sábado, 17 de agosto de 2024

CARIÑO-CABO ORTEGAL. RUTA CIRCULAR

En Cariño fixen este mesmo ano unha ruta urbana pola mesma vila e coñecín lugares moi interesantes e fermosos desta vila. A ruta pode verse AQUÍ

Cariño, na Costa Ártabra pertence á comarca de Ortegal é dende 1988 é un concello independente xa que antes pertencía a Ortigueira.

Está situada esta vila ao norte da provincia de A Coruña e limita coa Serra da Capelada e coa ría de Ortigueira, sendo o Cabo Ortegal, que hoxe visitamos, o seu accidente xeográfico máis destacado. 

Aínda que o nome desta vila nos leva a pensar en amor, tenrura...o certo é que Cariño vén do vocablo "kar" (pedra)

É unha vila que non chega aos 4000 habitantes.

Hoxe fixemos unha ruta á que lle tiña moitas ganas xa que non coñecía o Cabo Ortegal.

Características da ruta:

Lonxitude:8 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar. Imprescindible seguir un track. O meu en WIKILOC

Descripción da ruta:

A ruta ten inicio e fin ao pé do cemiterio de Cariño. Tódolos tracks que vin, van dende aquí xa por estrada ata o miradoiro de Punta Gabeira. Nós descubrimos un carreiro por detrás do cemiterio (vese moi mal, se non se sabe é difícil dar con el) e aínda que ten bastantes felgos altos ao redor (coidadiño en primavera e verán coas carrachas) nós decidimos ir por aí para evitar o asfalto. Dá igual; é á gusto de cadaquén. Ámbolos dous itinerarios se van xuntar en Punta Gabeira.

Carreiro por detrás do cemiterio

O carreiro está acondicionado para pasar camiñando pero seguro que hai quen prefire ir pola estrada, nós non.

O día está espectacular, totalmente despexado e de momento perfecto para camiñar sen moita calor.

Chegamos deseguida ao miradoiro de Punta Gabeira a onde chegariamos tamén vindo pola estrada.

Miradoiro Punta Gabeira

Aquí empeza o chamado "Camiño dos Romeiros" a S. Xiao. Unha ruta de 21,5 km. que percorrían os cadáveres que falecían en S. Xiao para seren enterrados en Régoa (Cedeira) en tempos moi lonxanos.

Este sendeiro polo que imos vai preto do mar, aínda que ás veces non o imos ver pola arboreda.

  
A sombra é abundante.
Cruzamos o Rego Soutullo por unha ponte de madeira:

De cando en vez, cando houbo unha tala de eucaliptos, podemos ver o mar.

Chegamos a un cruce. Collendo á dereita temos a uns metros a capela de S. Xiao de Trebo. Este lugar fálanos dun pasado moi remoto xa que se di que debaixo da ermida e ao redor dela hai un asentamento romano.
A lenda conta que Xiao era un humilde cazador casado cunha bela esposa e da que era moi celoso. Un día chegaron de visita os pais del todos empapados pola chuvia e el non estaba na casa, xa que saira cazar. A muller díxolles que sacaran a roupa para secala e mentras que se deitaran na cama. Ela saeu na busca do seu marido e Xiao voltou á casa por outro camiño antes dela.
Ao chegar e ver dúas persoas na cama pensou que se trataba dunha infidelidade da súa muller, polo que disparou un par de tiros e matounos aos dous.
Abandonou a casa correndo e topou coa súa muller. Ao descubrir a verdade, empezou a berrar e púxose tan triste que se fixo santo.
Outras versións contan que tralo parricidio, Xiao fundou un hospital para pobres e peregrinos
Capela de S. Xiao do Trebo

Actualmente celébrase unha romaría a última fin de semana de xaneiro.
Capela de S. Xiao do Trebo

Despois de visitar a capela voltamos ata o cruce anterior e seguimos agora á esquerda pasando por diante desta casa na que hai unha placa que di: 
" Nesta casa visteuse o Sr. Bispo
da diócese de Mondoñedo-Ferrol, 
a súa Ilma. Monseñor D. José Gea Escolano" (18 de xaneiro de 2001)

Desemobocamos na estrada que vai ao faro de Cabo Ortegal.

Hai que ir pola estrada 1,5 km. aprox ata chegar ao Cabo Ortegal. Na seguinte foto parece que se acaba a estrada pero en canto damos esa curva...

Aparecen ante nós os acantilados e os Tres Aguillóns, tres pequenos illotes afiados. Tamén vemos o rochoso Monte Gargacido de 348m 

Monte Gargacido e os tres Aguillóns

Estamos chegando ao Miradoiro da Malva pero toda a estrada ata o faro é un miradoiro natural. Vemos ben na foto o Monte Gargacido.

O faro, como infraestructura, non é o máis impoñente que vimos. É unha sinxela torre cilíndrica duns 13m. de altura, construida en 1984. Sen embargo, o que é impresionante é o lugar onde se ubica, cerca de acantilados de máis de 600m. de altura. Ao leste vemos entre brumas Estaca de Bares e ao oeste Punta do Limo e os impresionantes cantís de Vixía Herbeira, un dos máis altos de Europa.

Faro de Cabo Ortegal
Eu non quería voltar polo mesmo camiño xa que sempre prefiro as rutas circulares e busquei un track que así o facía (hai varios, máis curtos ou máis largos...segundo o tempo que queiras empregar ou o canso/a que te sentas.)
Dende o faro volvemos ata o Miradoiro da Malva e alí pillamos un camiño á dereita.
Camiño de volta

O camiño está perfectamente transitable.


Dende un punto determinado vemos a capela de S. Xiao pola que antes pasamos.

O camiño ten tamén sombra. Estamos facendo unha ruta sinxela e fermosa.

 Atravesamos un bosque de abelairas.

O camiño anterior desemboca nunha estrada local, chegando ao barrio de Vila.

Dende o barrio de Vila temos unha espectaculares vistas de Cariño coa praia de Basteira o Monte Masanteo...


Vemos tamén a Ría de Ortigueira que baña Cariño.

Teño pendente unha ruta que pasa polo Monte Masanteo.

Baixando polo barrio de Vila. Estamos moi ceca do final.

Non me resisitín a visitar (só dende arriba) a praia de Peiral do Campo ou Mallorquín. Unha pena non haber levado traxe de baño para poder desfrutar das tranparentes augas desta fermosa e pequena cala.
Praia do Peiral ou Mallorquín

Para rematar fomos xantar ao centro de Cariño, ao restaurante Australia onde comemos estupendamente, cunha moi boa atención, comida saborosa e ben de precio.

Páxinas web empregadas:

https://www.galiciamaxica.eu/galicia/a-coruna/cabo-ortegal/

https://viajecaminodesantiago.com/turismo-espana/faro-de-ortegal/