DE ARES A PONTEDEUME (RUTA COSTEIRA)

Praia de A Magdalena (Cabanas)

Ares é un concello da provincia de A Coruña e da comarca de Ferrolterra. Alá nos fomos para realizar unha fermosa ruta costeira. A Ría de Ares, onde desemboca o río Eume, será hoxe a protagonista da nosa ruta, con numerosas praias e calas e a pintoresca e fermosa vila de Redes....Pisaremos catro concellos: Ares, Fene, Cabanas e Pontedeume.

Características da ruta:

Lonxitude: 11,6 km.

Dificultade: baixa

Ruta lineal sen sinalizar agás dende Redes ata Pontedeume.

O meu trakc en WIKILOC

A miña valoración desta ruta: 🔆🔆🔆🔆

Descripción da ruta:

Partimos de xunto á igrexa de S. Xosé de Ares, moi preto da praia e do paseo marítimo.

Igrexa de S. Xosé en Ares

Praza da igrexa:

Na Praza da Igrexa, podemos ver este monumento en honor a Hermelinda, unha veciña que polos anos 50 comenzou a traballar como repartidora do xornal "LA Voz de Galicia" e dedícouse uns 20 anos a este oficio. Sempre acababa a súa xornada vendendo algúns exemplares á porta desta igrexa, de aí a ubicación do monumento.

Hermelinda

 Imos polo paseo marítimo:

Pegados á praia de Ares que está na zona urbana, rodeada de árbores e bares con terraza. É unha praia en forma de cuncha de augas moi tranquilas.

Praia de Ares

Vemos nunha rampla do paseo marítimo a escultura dunha serea das illas Miranda (Son dous illotes, Pequena e Grande, nos que vive unha serea que ás veces vai tomar o sol ás praias de Perbes, Centroña ou ás dos arredores de Ares).

A serea das Illas Miranda

A continuación da Praia de Ares temos outra: a Praia do Xuncal con árbores mesmo na area e xunto a un parque infantil.

Praia do Xuncal

Nun entorno xa máis alonxado da vila, temos a praia de Seselle, resgardada e tranquila.

Praia de Seselle e, ao fondo, Ares

 Percorremos toda a praia pisando na area mollada. (Houbo quen a percorreu pisando a auga)

Praia de Seselle 

A continuación e, pegada á anterior, temos a Praia de Raso. En marea baixa, poden percorrerse as 4 praias xuntas: Ares, Xuncal, Seselle e Raso.

Praia de Raso

Abandonamos a liña de costa para ir por asfalto case 2 km.

A ruta non pasa por aquí, pero para visitar esta fermosa cala só hai que desprazarse uns  poucos metros. É a Praia de Sabadelle. Pequena, moi resgardada e illada.

                                                                        Praia de Sabadelle

E xa chegamos a Punta Modias, en Redes. 

Vistas dende Punta Modias

En Punta Modias consérvanse os restos dunha antiga batería defensiva do S. XVIII dende a que se protexía o acceso por mar á ría de Ares.

Batería defensiva.

A vila de Redes está situada na enseada ría de Ares, concello ao que pertence. Foi unha pequena vila de pescadores na que moitas casas se asoman ao mar dende os propios embarcadeiros.

Redes ten casas indianas coma esta de Paco Bello, un home que marchou de novo a La Habana e comezou a traballar nos viveiros da Compañía Cubana de Pesca e Navegación. Foi prosperando e chegou a patrón e armador. Coma moitos dos emigrados, deixa pegada arquitectónica desta banda do océano coa súa casa. Unha casa con balcóns con influencia barroca, galería traseira modernista, orlas decorativas con motivos xeométricos, florais e vexetais e unha escaleira interior con varanda de forxa.

Casa de Paco Bello en Redes

Vemos tamén en Redes casas tradicionais cos seus corredores.

 E chegamos á Praza do Pedregal, xunto ao porto, moi animada neste domingo solleiro de setembro.

Praza do Pedregal en Redes

Na Praza do Pedregal, atopamos tamén esta casa azul claro moi fotografada. Nesta vila rodouse "Padre Casares" unha serie galega que tivo bastante éxito na nosa Comunidade e Almodóvar tamén rodou aquí escenas da súa película "Julieta".

Praza do Pedregal, Redes

O porto de Redes é só un pequeno embarcadoiro cunha rampa para subir os barcos pero aínda así esta vila conserva todo o seu sabor mariñeiro tradicional.

                                                                         Porto de Redes

 Para seguir o noso percorrido, temos que adentrarnos polas rúas da vila onde vemos casas que dan directamente ao mar.

A vila de Redes é case toda peatonal.

Unha rúa de Redes

Seguimos contemplando corredores de casas tradicionais.

Redes debe o seu nome a este aparello de pesca. Dende sempre, nesta vila víanse ás mulleres sentadas reparando redes e as que non estaban nas súas mans, estaban penduradas duns trebellos de madeira chamados cabrias onde se poñían a secar. Na praia de Redes podemos ver as cabrias.

Tódolos anos no verán celébrase en Redes a Festa da Cabria onde os maiores ensinan aos pequenos a subir ás cabrias, andar por elas, suxetarse e suxetar as redes para deixalas ao sol

Praia de Redes e as cabrias

Abandonamos Redes por un sendeiro pegado á ría.


E agora estamos no concello de Fene que se mete un pouquiño na ría de Ares. Ao  concello de Fene pertence a praia do Río Sandeo, unha praia rural moi tranquila agora aínda que no verán parece ser que está bastante concorrida.

Praia do Río Sandeo (Fene)

Camiñamos por estrada uns metros vendo ao lonxe a vila de Redes pola que acabamos de pasar:


Voltamos de novo á beira da ría e vemos a fermosa Praia de Almieiras que tamén pertence a Fene

Praia de Almieiras (Fene)

A Praia do río Castro foi o noso comedor de hoxe. Un fermoso marco, na desembocadura deste río que aínda que curto de lonxitude, é moi caudaloso. Hoxe pouca auga traía debido á seca que hai en toda Galicia.

Praia do río Castro

 Ao pé deste río, na súa desembocadura, vemos as ruínas do que foi un muíño de mareas, o Muíño de Maré.

Muíño de Maré

A partires do Río Castro, entramos no concello de Cabanas e empeza unha senda chamada "Sendeiro da Costa" xa sinalizada e acondicionada dende aquí ata a praia de A Magdalena. Serán case 2 km. No ano 2020 puxeron unha nova sinalización con códigos QR para facilitar o acceso á información desta pequena ruta.

                                                                    Senda Costeira

Na seguinte imaxe vemos a Praia de Chamoso, xa no concello de Cabanas pero na ría de Ares. É unha praia rochosa con acceso peonil.

Praia de Chamoso

Vemos xa ao lonxe a praia pola que imos pasar deseguida: a de Cabanas e a ponte do tren sobre o Eume.

Praia de Cabanas e Pontedeume

Baixamos por estas escaleiras de madeira para atravesar a praia de A Magdalena, en Cabanas.

A praia de A Magdalena de arena branca e fina, forma xunto co río Eume e o piñeiral un espazo natural no fondo da ría de Ares.

Praia de A Magdalena. (Cabanas)

 

É unha praia de augas tranquilas e pouco profundas. É unha praia urbana de moi alta ocupación pola súa cercanía a Ferrol, A Coruña e Pontedeume.

Praia de A Magdalena

Imos polo Paseo Marítimo de Cabanas:

Vemos de frente a Torre dos Andrade en Pontedeume, o que queda do que foi un pazo do S. XIV e que, a pesares de que en 1924 foi declarado Monumento Histórico-Artístico, once anos máis tarde foi derribado deixando só a Torre que podemos ver.

Torre dos Andrade

 

Cruzamos a ponte sobre o río Eume para pasar de Cabanas a Pontedeume.

                                                                             Ponte sobre o Eume

A Ponte comunica os concellos de Cabanas e Pontedeume. A 1ª referencia que se ten dunha ponte é do S. XII e era de madeira. A finais do S. XIV Pérez de Andrade mandou construir unha ponte en cantería. Esa antiga ponte tiña 78 arcos e dúas torres , tam´çen tiña un hospital de peregrinos. As enchentes do río foron deteriorando a ponte e desaparecen as torres, o hospital...finalmente derríbase e construese un novo no S. XIX inicialmente con 11 arcos que s eamplían ata os 15 actuais.

A Ponte do Eume ou Ponte de Pedra.

Páxinas web consultadas:

https://enfoques.gal/

https://www.descubrir.com/visitamos-redes-un-pueblo-gallego-de-cine/

https://es.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Portada

https://www.escapalandia.com/

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/ferrol/2021/07/18/cabrias-curaban-redes-redes/0003_202107F18C6994.htm

SENDA DA RIBEIRA. (PR-G 203) AS PONTES DE GARCÍA RODRÍGUEZ (A CORUÑA)

Esta é a 2ª ruta de sendeirismo que realizamos nete concello. A 1ª podemos vela neste enlace:

FERVENZAS DE BERMUI E SOMEDE

A de hoxe é unha ruta curta pero moi fermosa ás beiras do río Eume cunha exuberante vexetación e coñecendo lugares deste concello que doutro xeito seguro non faríamos.

Características da ruta:

 

Lonxitude: 7 km.

Dificultade: moi fácil.

Ruta circular ben sinalizada agás nun tramo e descuidada nalgúns en canto á limpeza da mesma a pesares de estar homologada.

Deixo o meu track en WIKILOC

Descripción:

A ruta parte do barrio máis antigo de As Pontes, o barrio de A Vila onde está a ponte máis antiga tamén: a de García Rodríguez chamada tamén Ponte Vella ou Ponte dos Ferros mandada construir por García Rodríguez no S. XV

Ponte de G. Rodríguez ou dos Ferros e barrio de A Vila

Temos que cruzar a ponte:

A Ponte de G. Rodríguez sobre o río Eume

Vexetación exuberante ao pé do Eume no barrio de A Vila:

Vexetación ás beiras do Eume

Vemos  un mural que forma parte do proxecto "As Pontes enPEZAS" . Ese proxecto trata da transformación ambiental, participación cidadá e arte público promovido polo concello de As Pontes.

Este mural está instalado no muíño de Severiano, que foi un importante torneiro e muiñeiro das Pontes. No mural tamén están representados outros torneiros emblemáticos da localidade: Lolo Castro e Fernando Vérez.

O mural é obra do artista Diego G. Cereijo

Mural de Diego G. Cereijo representando aos torneiros.

Un aspecto de A Vila, o barrio máis antigo das Pontes.

Barrio A Vila

Vemos o 1º indicador da ruta. Está xunto a un panel indicador da mesma. Collemos neste lugar á dereita.

Sinalización da ruta

E imos por unha pasarela de madeira vendo esta marabilla de paisaxe que une dúas pontes: a que acabamos de cruzar, a Ponte dos Ferros ou G. Rodríguez coa Ponte de Isabel II.

Pasarela de madeira

 Ponte de Isabel II unida á anterior pola pasarela de madeira pola que acabamos de vir.

Ponte de Isabel II

Neste cruce podemos optar por ir pola marxe dereita ou esquerda, dá igual unha ou outra xa que viremos dar a ese punto de calquera maneira. Nós optamos por ir pola marxe dereita xa que así baixaremos en lugar de subir un pequeno tramo do percorrido.

 

Atopamos un muíño abandonado.

 

Ese letreiro case oculto pola maleza é a historia de como funciona un muíño pero máis ben é lixo que afea a paisaxe.

 

A ruta non ten desperdicio do fermosa que é:

 

Vemos a Ponte da Presa de Alende construida no 1992.  Ten diversas estructuras metálicas en cor vermella que lembran a ponte de S. Francisco.

Apartándonos uns metros do percorrido vemos este monumento en granito e non atopei en sitio ningún a quen representa.

Pasaremos por debaixo da Ponte da presa de Alende e metémonos nun tramo sen rozar onde imperan as silvas e a maleza que dificultan o camiñar.

Unha paisaxe bucólica nos acompaña:

 

Unha pena que haxa que haxa que ir máis atenta a onde pisas que á fermosura da ruta:

Atravesamos o Parque do Eume, tamén coñecido como A Fraga ou A Fraga de Dona Rita porque esta era a dona do terreo. Unha fermosísima e inmensa carballeira con mesas, bancos, barbacoas e ata hai un pequeno espazo con area onde pensamos que é posible darse un baño!!

 

Unha escaleiras achégannos a este recuncho onde pensamos que debe ser posible bañarse.

O Parque do Eume ou A Fraga é un lugar idóneo para facer deporte polas varias sendas que o percorren, un lugar para desconectar e relaxarse.

Imaxes coma estas nos deixa este percorrido que aquí está ben coidado.

A uns metros da ruta oficial vemos esta estatua de bronce. Corresponde a Juan Mª Rivera Corral que naceu en As Pontes e  fundou en 1906 Estrella Galicia, un imperio empresarial a día de hoxe. Foi colocada en 1906 ao mesmo tempo que tamén se inauguraba un paseo co seu nome.

Estatua á Juan Mª Rivera Corral

 Este é o Paseo de García Corral:

O restaurado Muíño da Ribeira que según di unha placa que ten, "...foi cedido pola familia de D. José Ferro Rodeiro para uso e desfrute de aos veciños das Pontes. Xullo de 2009"

Muíño da Ribeira.

Agora saimos á estrada local DP 7004 sen apenas circulación camiñando por un paseo peatonal algo máis lonxe do río.

Pasamos ao pé da Área Recreativa da Ribeira Nova:

Área recreativa da Ribeira Nova

 E xa vemos a presa hidroeléctrica da Ribeira rematada no 1963

Pasamos este camiño

 

E cruzamos a presa do Encoro da Ribeira. Este encoro foi construido no 1961, conta cunha presa de gravedade realizada de 54 m de altura, lonxitude de coroación 280 m, regulación por comportas e que embalsa uns 33 hm³. A lonxitude do encoro é de entre 5 km y 7 km augas arriba. Actualmente ouso principal deste encoro é explotación hidroeléctrica pola empresa Endesa, outros usos son o abastecemento de auga a á vila de As Pontes e á central térmica, ademáis de uso recreativo para baño, pesca e escola de piragüismo.

Encoro da Ribeira

 Dende a presa as vistas son fabulosas.

O mural  "Sanxoaneiras" de Suk Ha, localizado no cilindro do Encoro da Ribeira é unha representación da  ampla tradición que temos en Galicia de celebrar a Festa pagana de S. Xoán, unha noite máxica  que axuda a eliminar todo o malo. A través das súas cores transmite a enerxía da natureza galega partindo dunha data tan especial para nós como é a noite de San Xoán.

Saxoaneiras, obra de Teresa Martín, alias Suk Ha

Dende o Parque do Eume ata este lugar coinciden dúas rutas: esta da Senda da Ribeira e a das Fragas de Lostegal (PR-G 147) que empeza nese parque. Aquí sepáranse. A das fragas continua polo camiño gris e nós damos a volta polo camiño de herba amarela.

Fermoso recuncho xusto a metade da ruta para tomar o noso "tentempé"

 

Agora toca baixar ata atopar o río outra vez:

 

Baixamos estas escaleiras (afoto está tomada unha vez baixadas)

E chegamos ao Eume de novo.

Esta ponte que vemos permítenos atravesar o río se queremos para ir á área recreativa de A Ribeira Nova que vimos antes dende o outro lado.

Ponte para ir á área recreativa

 

O río que sempre baixa tranquilo, aquí semella un lago do remansado que vai:

Río Eume

E chegamos a un lugar máxico!! As fervenzas das Feiticeiras chaman a nosa atención e non cansamos de facer fotos e de admiralas!! Por esta zona ao pé do río non  vemos ningún sinal e pensamos que a ruta vai algo máis arriba, alonxada do río agora.

Fervenzas das Feiticeiras.

Aquí temos que alonxarnos do río e ir por este camiño. Volvemos a ver sinais da ruta.

 Chegamos ao barrio de Cuiña.

 Agora temos que torcer á dereita polo camiño. O sinal está case tapado polo pesegueiro:

O sinal está case tapado polo pesegueiro:

 

Vemos de frente a cheminea de ENDESA, outro emblema das Pontes.

Preciosa estampa a que deixa o río coas súas árbores na Ponte de Perfolla

Agora pasamos ao pé da presa de Alende que vemos debaixo da ponte do mesmo nome:

Desembocamos deseguida na Ponte de Isabel II. Ponte popularmente coñecida como "A ponte nova", construída en 1862 para dar paso á antiga estrada de Castela . Sitúase sobre o río Eume nunha das entradas da vila pontesa. Destaca polo emprego de bos sillares de cantería en todo o conxunto. Consta de tres vanos do mesmo tamaño trazados con arcos de medio punto. 

Ponte de Isabel II ao lado dunha peonil.

Detalle da ponte de Isabel II

O mural que vemos moi cerca da igrexa de Santa Mª, xa chegando ao final da ruta, trátase de "A galiña e os pitiños de ouro" dedicado a unha das lendas máis antigas da cultura galega que narra a historia dunha moura do Monte Caxado que sae transformada en galiña durante as noites do solticio de verán (O actual S. Xoán ou noite meiga que se celebra nesta vila) É obra de Miguel Peralta

A galiña e os pitiños de ouro. Miguel Peralta

Na pequena e fermosa Praza da Igrexa está o Museo Etnográfico "Monte Caxado" inaugurado no 2019

Igrexa datada entre os seculos XVI e finais do XVIII, cunha posterior ampliación antiestética da parte frontal en 1965. Destaca a torre campanario de estilo barroco e renacentista construída en 1759, de dous corpos e remate en cúpula, con reloxo de sol. Detrás do templo hai unha pequeña praza, antigo emprazamento do vello cemiterio da vila.

Igrexa de Santa Mª e praza da Igrexa

O casco histórico de As Pontes está declarado BIC (Ben de Interese Cultural) dende 1985. É pequeno pero moi fermoso e acolledor.