Amosando publicacións coa etiqueta Provincia de A Coruña.. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta Provincia de A Coruña.. Amosar todas as publicacións

martes, 19 de decembro de 2023

ROTEIRO DA PENA DA MOURA PR-235 (SOBRADO DOS MONXES)

 No concello de Sobrado dos Monxes xa fixéramos a Ruta da Carballeira e aproveitáramos para visitar outros lugares deste municipio. Hoxe fixemos unha ruta homologada moi interesante e fermosa pero moi descoidada nalgúns tramos en canto a sinalización (deficiente e nalgúns casos inexistente) e tamén un pequeno tramo da ruta oficial está intransitable e hai que cruzar por un prado para poder seguir. Despois de moitas rutas realizadas por Galicia e Asturias volvo dicir que unha ruta homologada non garante nada. A homologación dun percorrido debería supoñer unhas condicións seguras para quen realice esa ruta pero por desgraza teño moi comprobado que non sempre é así.

A Normativa de Homologación de Sendeiros en Galicia di: 2 "La responsabilidad del mantenimiento del sendero corresponde al promotor del mismo...La FMG (Federación Galega de Montañismo) velará por el cumplimiento del mantenimiento por parte del promotor..."

Características desta ruta:

Lonxitude: 12 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular sen sinalizar nalgúns puntos e /ou con sinais case borradas e con nulo mantemento noutro. Imprescindible seguir un track para realizala. Deixo o meu en WIKILOC

A miña valoración da ruta:🔆🔆🔆🔆

Descripción :

Partimos da Lagoa de Sobrado onde hai un sitio para deixar os coches. A Lagoa de Sobrado é artificial xa que foi creada polos monxes do mosteiro no S. XVI co obxectivo de ter auga para os seus cultivos, para as cociñas do mosteiro e para mover o muíño.

A xeada deste domingo de mediados de decembro era impresionante pero o sol xa lucía e aínda que sentimos o frío ao empezar a andar, este deseguida se foi. O sol quentábanos e o exercicio facía que entrásemos en calor.

Parecía talmente que nevara...

Ás veces semellaba que estábamos ante unha postal de Nadal.

Cruzamos o Río de Caxide que é un afluente do Tambre:

Imos por unha estrada local durante uns 800m.

Rematado o asfalto, pillamos un camiño é esquerda. Pasamos por moitos tramos embarrados debido ás últimas chuvias.

Atopamos moitos regos que noutras épocas apenas levarán auga.

Hoxe os regos estaban desbordados e ás veces tivemos que pasar como poidemos este Rego dos Canizos.
Rego dos Canizos
Entre prados chegamos a Castro do Seixo da parroquia de Codesoso. O día non pode estar máis precioso!!

En Castro do Seixo, situada a algo máis de 600 m. de altitude, xa non quedaba rastro algún de xeada! Aquí non viven nin 20 persoas.
Castro do Seixo

Pasada a aldea, deseguida pillamos un camiño á dereita.

A maioría dos poucos habitantes que habitan estas aldeas viven da gandaría.

Subindo á Serra do Bocelo así estaba o camiño de xeado.

A medida que subimos, as vistas son cada vez máis extensas.

Estamos en plena Serra do Bocelo á que nos custou moi pouco subir porque xa partimos dunha altitude de 513m. Na foto, o que parece neve, é xeo. Esta serra é compartida polos concellos de Sobrado, Toques e Boimorto.

Na Serra do Bocelo hai importantes vestixios de zona megalítica. Hai catalogadas 32 mámoas e túmulos. Na foto, o contraste entre a zona de sombra, con xeada, e máis adiante xa todo verde onde dá o sol. Estamos no Camiño Real que percorre a Serra do Bocelo.

Ao pé deste Camiño Real está o Dolmen de Forno dos Mouros, un dos mellor conservados de Galicia. Foi obxecto de varias escavacións arqueolóxicas entre 1987 e 1989. O monumento pertence ao concello de Toques xa que esta serra fai de fronteira natural entre ámbolos dous concellos.
Dolmen Forno dos Mouros

Este monumento megalítico funerario data do S. III a.C. Ten unha cámara poligonal formada por unha pedra horizontal sostida por 7 piares (ortostatos) e ten un corredor de acceso.
Dolmen Forno dos Mouros

Continuamos polo Camiño Real

E atopámonos cunha pista asfaltada

Deseguida chegamos á Pena da Moura, un menhir natural obxecto de moitas lendas na zona. Unha delas di - "Cuentan por ejemplo, que esa roca fue traída en la cabeza por una mujer "moura" y que al colocarla un momento en el suelo para descansar, comprobó asombrada como la piedra iba creciendo cada vez más hasta convertirse en la enorme mole con la que lógicamente no podía continuar".
Pena da Moura

 A pedra é descomunal de grande (11m) e descansa sobre un encame erosionado de gneis, a modo de niño. Xunto á Pena, na cara sur, aprécianse outras penas encabalgadas conformando un amplo abrigo natural.
Mentras que no dolmen, no concello de Toques, atopamos un panel con información detallada do mesmo, na Serra da Moura, que pertence ao concello de Sobrado, nada de nada e eso que estamos diante dunha ruta homologada. A diferenza de trato dos concellos ao seu patrimonio...
Pena da Moura

Achegámonos ata o Coto dos Tarbos para ter unhas vistas magníficas de terras de Sobrado, Teixeiro...etc, etc.

Emprendemos agora a baixada deixando a estrada e pillando un camiño á dereita. Grazas ao track que seguiamos porque os sinais que o indicaban estaba deste xeito:

Baixamos por un fermoso e moi húmido camiño:

Pasamos ao pé dunha abandonada e solitaria casa, estamos en Bustomaior que pertence á parroquia de Porta.

Bustomaior

O día está ben fermoso e xa quenceu. Sóbranos algunha capa de roupa.

Cruzamos outra vez o Río de Caxide noutro lugar.
Ponte sobre o río de Caxide
 
Estamos en Reboredo, aldea que pertence á parroquia de S. Pedro de Portas tamén. Aquí atopámonos con J. Antonio e Pilar, un matrimonio moi falangueiro que nos contaron o baleira que estaba a aldea e J. Antonio insistiu moito en que seguisemos pola estrada ata atopar o cruce onde voltariamos ao inicio polo mesmo sitio da ida. Nós non fixemos caso e pillamos deseguida á esquerda, por outra estrada e el seguía detrás de nós berrando "non vaian por aí, non hai saída..."

Nesa estrada andivemos uns metros e pillamos á dereita por onde ía o trazado oficial que nun principio aparecía limpo.

Pero ao pouco, o camiño péchase de maleza. Hai moito tempo que aí non limpa ninguén!! Tiña moita razón o señor J. Antonio...

Tivemos que ir polo prado contiguo e na foto vese ben o estado do camiño. Completamente intransitable!
 
Ao rematar de cruzar o prado anterior, enlazamos co tramo lineal da ida.

E en 1,5 km. estabamos no inicio na Lagoa de Sobrado.
Lagoa de Sobrado

Agora a lagoa é de cor azul como o ceo e as árbores reflíctense nela.

Comemos por 2ª vez no restaurante Real como xa fixeramos na anterior visita a este concello. Un menú composto de tres primeiros a elexir (caldo, callos ou sopa) e cinco segundos (rape á plancha,  bacallau, codillo asado, filete de tenreira, ou aliñas de polo) bebida, pan, postre e café por 15 € persoa. A comida caseira e abundante, así por ese prezo, un domingo case non se come en ningún sitio.
Restaurante Real
Despois de comer volvemos visitar o mosteiro de sobrado. A información do mesmo, no seguinte ENLACE
Mosteiro de Santa Mª de Sobrado

Tamén visitamos a CIADELA como tamén fixéramos na anterior visita. Toda a info AQUÍ

A Ciadela

Páxinas web consultadas:
https://galiciaencantada.com/index.asp

https://galiciapuebloapueblo.blogspot.com/2015/04/dolmen-forno-dos-mouros-toques.html


luns, 27 de novembro de 2023

RUTA DA AUGA. PR-G 250 (ZAS)


Fervenza do Rabiñoso 

No concello de Zas realicei esta outra ruta este mesmo ano:

Pedra Vixía e Torres do allo 

Esa foi unha ruta preciosa que me encantara, aínda que estaba máis descoidada ca de hoxe e sen sinalizar.

A ruta de hoxe é super coñecida e moi frecuentada, moitas veces por xente non sendeirista que o único que vai buscando é a foto nas fermosas cascadas e tanto dende Budían ou dende Parga, a onde chega o coche, quedan moi cerca.

Zas é un concello da provincia de A Coruña que pertence á comarca de Terra de Soneira. É un concello que non chega aos 5000 habitantes. Ten 16 parroquias e a nosa ruta de hoxe transcorre pola de Gándara.

Características da ruta:

Lonxitude: 10,2 km.

Dificultade: fácil

Ruta circular, homologada e perfectamente sinalizada.

O meu track en Wikiloc

A miña valoración desta ruta:🔆🔆🔆🔆🔆

Descripción:

Iniciamos a ruta ao pé da Ponte sobre o río Sisto.

Xa dende o principio aparecen os muíños coma este, chamado "Muíño da Ponte"

O noso percorrido empeza seguindo o río Sisto.

Vemos antigos muíños case de seguido. Chegou a haber ata 17. Na foto de abaixo temos dous xuntos: os de "Ramón e o do Zapateiro" Case tódolos muíños están rotulados co seu nome.
Muíños de Ramón e do Zapateiro
Non hai ningún muíño restaurado, todos están en ruinas.
Muíño de Castro e Novo en pésimas condicións.

O seguinte, de Trelles, está bastante ben conservado.
Muíño de Trelles

Seguimos ao pé do río nun percorrido relaxante nesta fría mañá de novembro.
 
Cantos anos terá a ponte de pedra da seguinte foto?
Ponte de pedra
Camiños ancestrais con valados de pedra e que, a pesares que os eucaliptos parecen ameazar, aínda se conservan árbores autóctonas.

O camiño remata nunha estrada local. Remata o tramo lineal e imos empezar o tramo circular. Podemos ir á esquerda ou á dereita. Nós optamos por coller á esquerda como recomendan nas indicacións.

Budián.-
O primeiro que vemos ao entrar nesta aldea é unha pequena e coidada área recreativa.
Área recreativa de Budián
Budián é unha das 8 aldeas que conforman a parroquia de Gándara. Cruzamos esta aldea descubrindo unha arquitectura tradicional en forma de hórreos, cortes, pendellos, cabanotes, fornos...en pedra.


Cabazo tipo Fisterra (variedade Soneira) que non leva cruz nin pináculo no teito

En Galicia existen varios tipos de hórreos chamados tamén de distintas maneiras, segundo a zona. Aquí, na Mariña de Lugo, son coñecidos como cabozos e nesta zona que hoxe visitamos chámanlles cabazos.
Budián
Os cabazos que vemos nesta aldea son do tipo "Fisterra, variedade Soneira". Carlos Regueira é autor dunha obra moi coidada titulada "Atlas de hórreos de Galicia" onde documenta preto de 10000 hórreos, un terzo dos que se estiman que hai na nosa Comunidade.

Os hórreos tipo Fisterra, variedade Soneira, ás veces levan cruces e/ou pináculos no tellado como neste caso:

As súas casas de pedra coidadas con mimo compleméntanse cos valados de pedra.

Abandonamos esta fermosa aldea por un camiño que nos vai levar á fervenza.

A fervenza de Budián vai ser a 1ª que atopemos. Non ten moita altura pero o entorno é precioso! Está formada polo chamado Rego da Fervenza ou do Muíño Vello que dsemboca no río Sisto.
No seguinte vídeo é como mellor se ve:



Ao pé da cascada hai un muíño e un banco no medio dunhas rochas. Hoxe debido ao inmenso caudal da cascada non poidemos sentarnos nel. 

Nesta ruta ao ser protagonista a auga, non faltan os muíños que no pasado cumpliron funcións moi importantes na economía e vida social das aldeas galegas.

Seguimos durante uns metros máis ao pé do Rego da Fervenza.

 Ata que cruzamos esta pontella de pedra.

E aínda seguimos un pouco máis ao pé do rego tendo que apartarnos algo del nesta ocasión na que inundaba un pouco o carreiro.

Atravesamos a aldea de Parga. Esta aldea ten un dato moi curioso: conta con 2 horas menos de sol que o resto da parroquia xa que o Monte Pión abrígaa polo nacente e o Bico de Meda polo poñente.
Parga
Voltamos ao río porque xa estamos moi preto da 2ª cascada. As pontellas de pedra fascínanme! Ao carón desta pontella facíase antaño o lagado do liño.
Pontella
Esta fervenza de Parga ten unhha lenda: unha moza afogouse nestas augas porque non podía estar cerca do seu namorado e este foise e nunca máis voltou. Nas noites de lúa chea cando o son da fervenza é atronador, escóitase a moza chamar polo seu namorado.
Fervenza de Parga
A forza da auga foi empregada no pasado por un muíño fariñeiro e dous batáns. O entorno, moi fermoso.
Entorno da fervenza de Parga
Seguimos pegados ao río. Esta ruta é maioritariamente fluvial, pisando moi pouco asfalto e algún camiño interior.

 No vídeo vemos moito mellor a fermosura desta 2ª fervenza que os veciños coñecen como "Fervenza do Pozo do Muíño"

O percorrido é moi doado. Onde máis coidado hai que ter é na cascada de Budián, xa que hai que subir e baixar entre rochas para contemplar ben a fervenza e poden estar húmidas e esvaradías.

A seguinte e última fervenza é a de Rabiñoso que salva un desnivel de 45m. en pouco máis de 200m. de percorrido. Esta fervenza é espectacular tamén e vai facendo varios saltos. Este da foto é o 1º.
Fervenza de Rabiñoso

Imos subindo e vemos outro salto máis que é onde está situado o famoso bambán que seguro que fai as delicias de influencers e instagramers.
Fervenza de Rabiñoso

Hoxe atopamos a moi pouca xente facendo esta ruta así que tivemos o bambán para nós solos.

A cascada do Rabiñoso en vídeo:


Ata 5 muíños chegou a haber neste entorno da fervenza.
Muíños
Moi cerca dos muíños e da cascada está a ponte de Laxe e penso que é xa a 3ª ponte que vemos deste tipo: pedra grandes para atravesar un rego ou un río colocadas derriba duns piares ou muros laterais.. Son construccións tradicionais asociadas a vías ou camiños froito da evolucións dos pasadoiros ou poldras, normalmente cando o río leva bastante caudal e non abonda coas construccións anteriores. Algunhas destas pontellas permiten o paso do gando e incluso dun carro.

                                                                         Ponte de Laxe

Saimos a unha estrada local pola que camiñamos uns 500m. antes de volver meternos por un camiño.

Un camiño antigo de carro onde predominan agora os eucaliptos, aínda que tamén vimos varios acivros.

Cruzamos outra vez o río Parga ou do Sisto para enlazar á esquerda co tramo lineal da ruta e chegamos deseguida ao punto de inicio.

Rematamos xantando no restaurante Casa Maroñas, a 7 minutos en coche dende o fin da ruta. Había moita xente e tivemos que agardar unha hora pola comida pero a verdade é que valeu a pena. Foi espectacular!!

Páxinas web consultadas:
https://www.lavozdegalicia.es/noticia/cultura/2017/12/20/span-langgl-monumental-atlas-actualiza-percorre-spanos-horreos-galicia/0003_201712G20P39994.htm
https://www.quepasanacosta.gal/articulo/vimianzo/tesouros-berdoias-xii-99-cabazos-da-parroquia-i/20200926113848122176.html